نحوه حسابداری شرکت های تضامنی

شرکت های تضامنی شرکت هایی هستند که تحت عنوان مخصوص جهت انجام امور تجاری بین دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشکیل می‌شوند. با توجه به اینکه مسئولیت های شرکاء در این نوع شرکتها نامحدود است لذا افرادی که این شرکتها را تاسیس می‌کنند معمولا با افراد مورد اعتماد خود این کار را انجام می‌دهند که ریسک شراکت با آنها کمتر باشد. در این مقاله قصد داریم به بررسی حسابداری شرکت های تضامنی و نکات مهم آن بپردازیم. اما قبل از آن بهتر است با یکسری تعاریف بیشتر آشنا شوید.

شرکت های تضامنی 

طبق ماده 116 قانون تجارت  شرکت تضامنی، شرکتی است که تحت نامی مخصوص برای شکل گیری فعالیت تجاری بین دو یا چند شخص با مسئولیت تضامنی تشکیل می‌شود. اگر شرکت احیانا به مشکلی برخورد کند یا دارای کفایت لازم برای پرداخت قرض و دین نباشد، هریک از شرکاء مسئول پرداخت کلیه بدهی ها و تعهدات کلی شرکت هستند. به عبارتی هیچ کدام از اعضاء نمی‌تواند به دلیل برخورداری از سهم کمتر، از زیر تعهدات خود شانه خالی کند. 

منظور از مسئولیت تضامنی چیست؟

مسئولیت تضامنی، یعنی اینکه فردی در مقابل اعمال، تعهدات، اقدامات دیگران و همچنین خساراتی که شخص دیگری وارد می‌کند، مسئولیت دارد. یکی از موارد مسئولیت تضامنی در بحث حقوق ایران، که در این مقاله به آن می‌پردازیم مسئولیت شرکا در شرکت های تضامنی است. شاید بپرسید شرکا چه افرادی هستند!

شرکاء شرکت های تضامنی از چه افرادی تشکیل می‌شود؟

اشخاصی که قبل از تشکیل یک شرکت تضامنی؛ اساسنامه شرکت یا شرکت نامه‌ی آن را امضاء می‌کنند، شرکا هستند. افرادی که پس از تشکیل شرکت وارد می‌شوند نیز می‌توانند اساسنامه یا شرکت نامه را امضاء کنند و از لحاظ قانونی منعی برای آنها وجود ندارد. حداقل تعداد افرادی که می توانند در این شرکت ها شریک باشند، دو نفر است اما برای حداکثر تعداد شرکا محدودیتی نیست.

انواع حسابها در شرکت های تضامنی 

در شرکت های تضامنی انواعی از حسابها وجود دارند که عبارتند از:

1- حساب مربوط به سرمایه شرکا

برای ثبت سرمایه‌ی شرکا در دفاتر قانونی دو روش وجود دارد:

الف-سرمایه ثابت

در این روش، حساب سرمایه شرکا معادل مبلغ مندرج در اساسنامه و مبلغ سرمایه‌گذاری شده توسط شرکا بستانکار می‌شود. از نظر قانون تجارت تغییر در سرمایه شرکا منع قانونی دارد و این تغییرات علاوه بر اساسنامه شرکت باید در اداره ثبت شرکت ها نیز ثبت شود، بنابراین حساب سرمایه شرکا معمولا به میزان یک مبلغ ثابت در دفاتر ثبت و نگه داری می شود. حال اگر هر گونه تغییراتی به دلیل برداشت اعضاء یا تغییرات ناشی از سود و زیان شرکت، اتفاق بیفتد باید در مابقی حساب‌های موجود که به این منظور است، ثبت گردد.

ب-سرمایه متغیر

در روش متغیر، حساب سرمایه فقط شامل رقم ثابت مندرج در شرکت نامه یا اساسنامه نیست و هر برداشت (نقدی و غیر نقدی)، سهم شرکا از سود و زیان، حقوق شرکا و... در این حساب منظور می شود.

روش سرمایه متغیر برای کشورهایی کاربرد دارد که شرکت تضامنی شخص حقوقی به حساب نمی‌آیند. در کشور ایران به دلیل اینکه شرکت باید در اداره ثبت شرکت ها به ثبت برسد، بنابراین حساب مربوط به سرمایه شرکا به همان روش ثابت است.

2- حساب وام شرکا 

اگر شرکت تضامنی با کمبود نقدینگی روبرو شود، وجوه نقد مورد نیاز شرکت می‌تواند توسط یکی از شرکا تامین شود. بدین صورت که شرکا به شرکت وام می دهند و سالیانه مبلغی به عنوان بهره از شرکت دریافت می کنند.

حساب وام شرکا جزء حساب های پرداختنی شرکت است و میزان بهره‌ ی وام، در حساب وام ثبت نمی شود بلکه در در حساب جاری آن شرکت یا یک حساب جداگانه ثبت می‌گردد.

3- حساب برداشت 

به نام هریک از شرکا حسابی تحت عنوان حساب برداشت در دفاتر افتتاح و برداشت های نقدی یا غیر نقدی شرکا در یک دوره مالی در قسمت بدهکار این حساب ثبت می‌شود. حساب برداشت شرکا یک حساب موقت است و در انتهای دوره مالی، مانده این حساب به حساب جاری هر شریک منتقل می شود.

4- حساب جاری 

در روش سرمایه ثابت برای انجام برخی از معاملات مالی بین شرکا و شرکت، حساب جاری جداگانه ای برای هر یک از شرکا ایجاد می‌شود. این حساب یک حساب دائمی است و هر گونه برداشت، سهم شرکا از سود و زیان، پاداش شرکا، بهره سرمایه و حقوق شرکا در این حساب جاری شرکا ثبت می شود.

5- اندوخته عمومی

در حسابداری شرکت های تضامنی، ممکن است هر سال بخشی از سود سال جاری را به عنوان اندوخته عمومی ذخیره کنند. در این صورت حساب تقسیم سود بدهکار و حساب اندوخته عمومی بستانکار می‌شود.

مراحل تاسیس و تشکیل شرکت های تضامنی

مرحله اول:

توافق با افراد و شرکا مورد اعتماد جهت انجام امور تجاری مشترک در راستای کسب درآمد و سود.

مرحله دوم

بعد از توافق کامل با شرکا حسابی تحت عنوان "شرکت در شرف تاسیس" افتتاح و کلیه دارایی‌ها و وجوه نقدی شرکت به این حساب منتقل می‌شود. دارایی‌های غیرنقدی نیز بر اساس ارزش متعارف در بازار و رضایت کامل شرکا، در اختیار شرکت قرار می‌گیرد.

مرحله سوم

با رای و نظر شرکا مدیر انتخاب می‌شود

چهارم

در این مرحله فرد مدیر با اسناد و مدارک لازم به همراه اساسنامه شرکت برای تاسیس شرکت تضامنی به اداره ثبت مراجعه می‌کند. در اداره ثبت شرکتها پس از طی مراحل اداری ثبت، شرکت تحت یک نام معین با شماره‌ی مشخصی به ثبت می‌رسد.

توجه کنید که در نام شرکت تضامنی باید عبارت "شرکت تضامنی" و حداقل اسم یک نفر از شرکا حتما ذکر شود.

اگر شرکا توافق ‌کنند که فقط نام یکی از آن‌ها درج شود، در این صورت باید عباراتی نظیر (و برادران) یا (و شرکا) برای رسمیت قانونی اسم شرکت تضامنی، درج شود.

طبق ماده 118 قانون تجارت

یک شرکت تضامنی وقتی تشکیل می‌شود که تمام سرمایه نقدی تادیه و سهم‌الشرکه غیر نقدی تقویم و تسلیم شده باشد. در ضمن اساس‌نامه شرکت نیز باید مطابق با ضوابط و مقررات قانونی تنظیم شده باشد.

سخن آخر

در این مقاله به طور خلاصه به بررسی حسابداری شرکتهای تضامنی و انواع حسابها در این شرکتها پرداختیم. امیدواریم برای شما مفید باشد و با نظرات سازنده خود ما را در جهت نگارش مقاله های بهتر برای شما عزیزان یاری کنید. پیشنهاد ما به شما این است که جهت آشنایی مفصل تر با سایر انواع شرکتها و نحوه حسابداری آنها از میز کاردوره کارورزی حسابداری بازدید و در صورت تمایل پس از مشاوره و تعیین سطح در این دوره شرکت نمایید.