انواع شرکت ها طبق قانون تجارت

از آنجاییکه اشخاص (حقیقی و حقوقی) با توجه به نیازهای خود اقدام به تاسیس و راه اندازی یک شرکت می‌کنند، لذا شرکتها به انواع مختلفی تقسیم بندی می‌شوند. در این مقاله قصد داریم در مورد انواع شرکت ها و ویژگی آنها طبق قوانین تجارت صحبت کنیم. اما در ابتدا لازم است با مفهوم شرکت بیشتر آشنا شویم و سپس به سراغ تقسیم بندی آنها می‌رویم پس تا پایان با ما همراه باشید.

مفهوم شرکت

شرکت یک نهاد حقوقی است که توسط دو یا چند نفر برای انجام یک فعالیت تجاری یا غیر تجاری مشترک به وجود می‌آید.

در یک تعریف دیگر داریم: به‌طور کلی، منظور از شرکت، سازمان یا بنگاهی است که تحت مالکیت دو یا چند نفر دارای فعالیت تجارتی یا بازرگانی (خرید و فروش کالا یا خدمات) در یک یا چند صنعت است و به منظور کسب درآمد فعالیت می‌کند.

طبق قانون تجارت؛ مفهوم شرکت عبارت است از قراردادی که طبق آن قرارداد، شرکا سود حاصل از سرمایه را تقسیم می کنند.

انواع شرکت

شرکتها به دو دسته کلی شرکت تجاری و شرکت مدنی تقسیم می‌شوند. طبق قانون تجارت شرکتهای تجاری نیز خود به هفت نوع تقسیم می‌شوند.  شرکت سهامی، شرکت با مسئولیت محدود، شرکت تضامنی، شرکت نسبی، شرکت مختلط سهامی وغیر سهامی، شرکت تعاونی تولید و مصرف. در ادامه به شرح هر یک از این انواع شرکت ها می‌پردازیم.

مطالعه بیشتر: شرکت مدنی و انواع آن؛ ویژگی ها + تفاوت با شرکت تجاری

انواع شرکت ها طبق قانون تجارت 

1- شرکت سهامی

 2-شرکت با مسئولیت محدود

3- شرکت های تضامنی

4- شرکت نسبی

5- شرکت مختلط سهامی

6- مختلط غیر سهامی

7- شرکتهای تعاونی تولید و مصرف

1- شرکت سهامی 

شرکت سهامی به این صورت تعریف می‌شود: شرکتی است که سرمایه‌ی آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آنها است. در واقع یکی از انواع شرکت های تجاری که سرمایه اشخاص در آن مهم است، شرکت سهامی می‌باشد. در اسم شرکت سهامی باید کلمه "‌سهامی" قید شود و نام هیچ یک از شرکاء قید نمی‌شود.

این شرکتها به دو گروه سهامی عام و خاص تقسیم می‌شوند.

- شرکت سهامی خاص

سهامی خاص، شرکتهایی هستند که کلیه‌‌ی سرمایه در هنگام تاسیس توسط افراد موسس تامین می‌شود.

این شرکتها، شرکت بازرگانی تلقی می‌شود وجهت اخذ تسهیلات بانکی، شرکت در مناقصات و مزایده‌های دولتی و نمایشگاه‌ها از اعتبار نسبتاً خوبی برخوردار است.

- شرکت سهامی عام

در این نوع از شرکتهای سهامی، قسمتی از سرمایه‌ی آن از راه فروش سهام به مردم عادی (غیرموسسان) تامین می‌شود. این نوع شرکت ها برای انجام امور بازرگانی تشکیل و سهام آنها در بورس اوراق بهادار دادوستد می‌شود.

2- شرکت با مسئولیت محدود 

شرکتهای با مسئولیت محدود از این لحاظ این نام را دارند که مسئولیت هر یک از شرکاء فقط محدود به همان میزان سرمایه است که در شرکت سهیم هستند و بیشتر از آن میزان، مسئولیتی ندارند و متعهد به پرداخت قروض شرکت نخواهند بود.

به عبارتی طبق ماده 94 قانون تجارت این نوع از شرکتها بین دو یا چند نفر برای انجام امور تجاری تشکیل و هر یک از افراد شریک بدون اینکه سرمایه به سهام یا قطعات سهام تقسیم شده باشد فقط تا میزان سرمایه خود مسئول تعهدات شرکت هستند.

توجه

طبق ماده 95 قانون تجارت، عبارت "مسئولیت محدود"  در اسم شرکت باید حتما ذکر شود. در صورت عدم ذکر این عبارت، شرکت در برابر اشخاص حقوقی یک شرکت تضامنی محسوب می‌شود و لذا تابع مقررات آن شرکتها خواهد بود.

3- شرکت های تضامنی 

شرکتی است که تحت اسم مخصوصی برای امور تجاری بین دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشکیل می‌شود. اگر دارایی شرکت برای تادیه تمام قروض شرکت کافی نباشد، هر یک از شرکاء مسئول پرداخت کلیه‌ی قروض هستند.

مطالعه بیشتر:  نحوه حسابداری شرکت های تضامنی

4- شرکت نسبی 

طبق ماده 183 قانون تجارت، شرکتی است که برای امور تجارتی تحت عنوان مخصوص بین دو یا چند نفر تشکیل و مسئولیت هریک از شرکاء به نسبت میزان سرمایه ای است که در شرکت می‌گذارند.

توجه کنید که طبق ماده 184 قانون تجارت در اسم این شرکتها عبارت "شرکت نسبی" و همچنین اسم حداقل یک نفر از شرکاء باید قید شود. اگر اسم شرکت شامل اسم تمام شرکاء نباشد، بعد از اسم شریک یا شرکایی که قید می‌شود، عبارتی از قبیل "‌و شرکاء" "‌و برادران" ضروری است.

5- شرکت مختلط سهامی

شرکتهای مختلط سهامی، شرکتهایی هستند که تحت اسم مخصوص بین تعدادی شرکای سهامی و یک یا چند نفر شریک ضامن تشکیل می‌شود.(طبق ماده 162 قانون تجارت)

منظور از شرکای سهامی، شرکایی است که سرمایه آنها به صورت سهام یا قطعات مساوی سهام درآمده و مسئولیت آنها به میزان همان سرمایه ای است که در شرکت دارند.

شریک ضامن، فردی است که سرمایه‌ او به صورت سهام درنیامده و مسئول تمامی قروضی است که ممکن است علاوه بر دارایی شرکت پیدا شود.

طبق ماده 163 در اسم شرکت باید عبارت "شرکت مختلط" و حداقل اسم یکی از شرکاء ضامن ذکر شود.

6- شرکت مختلط غیر سهامی 

این شرکتهای غیر سهامی، شرکتهایی هستند که برای امور تجاری تحت نام مخصوصی بین یک یا چند نفر شریک ضامن و یک یا چند‌ نفر شریک با مسئولیت محدود بدون انتشار سهام تشکیل می‌شوند.

شریک با مسئولیت محدود یعنی کسی که مسئولیت او فقط به میزان سرمایه‌ای است که در شرکت می‌گذارد.

مانند شرکت مختلط سهامی در اسم شرکتهای مختلط غیر سهامی نیز باید عبارت "‌شرکت مختلط" و حداقل اسم یکی از شرکاء ضامن نیز قید شود.

7- شرکتهای تعاونی تولید و مصرف

نوعی از شرکتهای تعاونی، شرکت تعاونی تولید و مصرف است که بین افرادی که منافع مشترکی دارند مانند افراد یک صنف تشکیل می‌شود. این شرکتها به دو گروه شرکت تعاونی تولید و تعاونی مصرف تقسیم می‌شوند.

1- تعاونی تولیدی

این نوع از شرکتهای تعاونی، شرکتهایی هستند که اغلب در زمینه هایی از جمله کشاورزی، دامپروری، ساخت و ساز، صید آبزیان، پرورش ماهی، صنعت، معدن، عمران شهری، روستایی و.... فعالیت دارند و مجموعاً یک واحد تولیدی را در آن اداره می‌کنند.

2- تعاونی مصرف

شرکتهای تعاونی مصرف و یا توزیع، شرکتهایی هستند که در زمینه فراهم سازی کالا یا خدماتی که مورد نیاز اعضاء است فعالیت دارند. عضویت در این شرکتها برای گروه های هم صنف مانند کارمندان، کارگران، پزشکان، وکلای دادگستری و غیره با رعایت شرایط اساسنامه تعیین می‌شود.

سخن آخر 

افراد برای ثبت، تاسیس و راه اندازی یک شرکت لازم است که با انواع شرکت ها و قوانین آنها آشنا شوند. در این مقاله ابتدا مفهوم شرکت را توضیح دادیم و سعی کردیم به طور خلاصه انواع شرکت ها طبق قانون تجارت را شرح دهیم. خوشحال می‌شویم که نظرات خود را در قسمت کامنت ها با ما در میان بگذارید.