قانون ترک کار چیست؟ عواقب و نحوه شکایت و پیگیری

طبق قراردهای کاری که مابین کارفرما و کارمند تنظیم می‌شود، هر دو طرفین موظف هستند تا نسبت به انجام موارد آن نهایت دقت را داشته باشند. طبق قانون 25 قانون کار هیچ کدام از طرفین حق فسخ قرارداد را به صورت یکطرفه ندارند. اما در صورتی که کارمند بدون اطلاع دادن به کارفرما یا مدیر، کار خود را ترک کند و ترک کار او خسارات مادی یا معنوی به کارفرما وارد شود، عواقب ترک کار را نیز باید بپذیرد. اما اگر برعکس این امر اتفاق بی‌افتد، یعنی اگر کارفرما قرارداد را یکطرفه فسخ کند، کارمند می‌تواند با مراجعه به مراجع حل اختلاف حقوق خود را درخواست نماید.

ترک کار چیست؟

همانطور که می‌دانیم هنگامی که دو نفر با هم قرارداد امضا می‌کنند از لحاظ قانونی در برابر مفاد آن مسئولیت و تعهد دارد. این موضوع در میان تمامی قراردادها صدق می‌کند. در قراردادهای مربوط به قانون کار نیز هرگاه بین کارگر و کارفرما قرارداد کاری برای مدت موقت منعقد شده باشد، هیچ یک از دو طرف قرارداد به‌تنهایی حق فسخ آن را ندارد. ترک کار عبارت است از فسخ یکطرفه قرارداد کار از طرف کارگر بدون رعایت تشریفات مربوط به قطع همکاری. در این حالت اگر فردی بدون اعلام قبلی محل کار خود را ترک کند و کارش را انجام ندهد مشمول قانون ترک کار می‌شود باید عواقب قانونی ترک کار را متحمل شود.

طبق قانون 25 اداره کار، هرگاه قرارداد کار برای مدت موقت و برای انجام کار معین، منعقد شده باشد، هیچ‌یک از طرفین به تنهائی حق فسخ آن را ندارند.

مراحل قانونی و اصولی ترک کار

همانطور که کارفرما نمی‌تواند مفاد قرارداد را نقض کند و حقوق کارگر را ندهد کارگر نیز نمی‌تواند به صورت ناگهانی کار خود را ترک کند. هنگامی که یک کارگر قصد ترک کار را دارد می‌بایست به نکات مهمی توجه کند و مراحلی را طی کند تا قصد او جنبه قانونی داشته باشد.

1. کارگر می‌بایست دو الی چهار هفته پیش از ترک کار، استعفای خود را به کارفرما اطلاع دهد. تا کارفرما مهلت جذب نیرو جدید را داشته باشد.
2. کارگر باید طی یک نامه رسمی و به صورت مکتوب استعفا خود را همراه با علت به کارفرما ارائه دهد. تا کارفرما از قصد شما اطلاع پیدا کنید.
3. باید به این نکته توجه کنید که استعفا مطابق با قوانین داخلی شرکت باشد چرا که هر شرکت قوانین خاص خود را دارد.
4. بر اساس قانون کار، اگر کارگر 15 روز بعد از زمان استعفا از آن پشیمان شود، می‌تواند استعفا خود را پس بگیرد و مجدد مشغول به کار شوید.

شرایط و قوانین استعفا و ترک کار

پیش از استعفا خوب به عواقب کار خود و بهانه برای استعفا از کار فکر کنید. قبل از هرگونه اقدام برای استعفای شغلی باید بخوبی با قوانین آن آشنا شوید و مراحل قانونی و شرایط استعفا را رعایت نمایید.

در رابطه با مراکز و سازمان های دولتی میتوان بر قانون زیر استناد کرد:

به موجب ماده 64 قانون استخدام کشوری:

کارمندان و کارگران رسمی دولت میتوانند با یک ماه اعلام قبلی از خدمت دولت استعفا دهند. استعفای کارمندان از زمانی تحقق می یابد که سازمان یا شرکت دولتی مربوطه (یا حتی وزارت کار) با صدور حکم رسمی استعفای کارمند را قبول کنند. شرکت یا سازمان نیز موظف است ظرف مدت یک ماه (یا کمتر) نسبت به قبولی یا رد درخواست، تصمیم خود را کتبا اعلام نماید. اگر کارمند تا پایان مدت مشخص شده درباره درخواست استعفا پاسخی دریافت نکند، به معنی رد درخواست استعفا میباشد. در این صورت کارمند میتواند طبق ماده 60 در دیوان عدالت اداری اعتراض نماید.

همچنین براساس ماده 61 قانون استخدام کشوری:

مستخدم رسمی می‌تواند، با یک ماه اعلام قبلی، از خدمت دولت، استعفا کند. استعفا، از تاریخی تحقق می‌ یابد که وزارتخانه یا موسسه دولتی مربوط مستخدم، به موجب حکم رسمی، با آن موافقت کند. اگر تا پایان یک ماه، رد یا قبول استعفا‌، ابلاغ نگردد، این امر در حکم عدم قبول استعفا تلقی خواهد شد. مستخدم، می‌ تواند در صورت قبول نشدن استعفا، طبق ماده 60 شکایت کند.

نوشتن استعفا نامه

متن نامه استعفا اداری مانند نامه‌های اداری دیگر یک قالب کلی دارد که رعایت بیشتر آنها اجباری و برخی از آنها هم اختیاری است. این نامه نیز مانند هر نامه دیگری باید شامل عنوان و نام گیرنده در بالای صفحه، نام فرستنده یعنی شما به همراه امضا و تاریخ در پایین صفحه و در نهایت متن مختصر ولی شفاف استعفا در وسط صفحه باشد.

در بدنه متن استعفا، باید در درجه اول شفاف بیان کنید که قصد جدایی از شرکت را دارید. دومین مورد اختیاری است و می‌توانید دلیل خود را نیز بنویسید؛ اما چیزی که معمولا نوشته می‌شود عبارت «دلایل شخصی» است.  پیش‌تر نیز گفته بودیم که شرح کامل رضایت شغلی یا نارضایتی خود را در جلسات شفاهی با رییستان مطرح کنید.

یکی دیگر از موارد اختیاری تشکر‌کردن است. به رسم رعایت احترام و نشان‌دادن اخلاق حرفه‌ای خود، بابت زمانی که در شرکت مشغول به کار بوده‌اید و امکاناتی که در این دوره زمانی برایتان فراهم بوده است، تشکر کنید. هرچند این‌کار ضروری نیست، اما نوشتنش در متن استعفاء اثر بسیار بهتری از ننوشتنش دارد.

نمونه نامه استعفای حرفه ای

در این بخش چند نمونه نوشتن استعفا نامه را قرار می‌دهیم. به‌خاطر داشته باشید که لازم نیست دقیقا همین متون را برای رییس خود ارسال کنید. بلکه می‌توانید با الهام‌گرفتن از آنها یک نامه مناسب و حرفه‌ای بنویسید و ارسال کنید.

نمونه متن نامه استعفا اداری 1

مدیر عامل محترم شرکت ... جناب آقای .../سرکار خانم ...
با عرض سلام و احترام
این‌جانب ... ، «سمت شغلی» در «بخشی از سازمان که در آن کار می‌کنید» به مدت ... مشغول همکاری در این شرکت بوده‌ام. ضمن تشکر و قدردانی از زحمات شما، پیرو هماهنگی‌های انجام‌شده، به استحضار می‌رسانم که از تاریخ ... به دلایل شخصی قادر به ادامه همکاری نیستم و استعفای خود را اعلام می‌کنم.
با آرزوی موفقیت و بهروزی
نام و نام ‌خانوادگی
امضا
تاریخ

نمونه متن نامه استعفا اداری 2

جناب آقای/ سرکار خانم ... مدیر محترم ....
با سلام و احترام بدین‌وسیله به استحضار می رساند این‌جانب ... از تاریخ ... در این شرکت با سمت ... مشغول به‌کار هستم و بنا به پاره‌ای از دلایل تقاضای استعفای خود را از تاریخ ... اعلام می‌کنم. خواهشمند است دستور فرمایید تا اقدامات لازم را در این زمینه مبذول دارند. این‌جانب طبق تعهد خود، مسئولیت آموزش فرد جدید را برای این شغل برعهده می‌گیرم. پیشاپیش از حسن نظر جناب‌عالی کمال تشکر را دارم و از خداوند برای شما و همکاران مجموعه آرزوی کامیابی دارم.
با تشکر و سپاس
نام و نام خانوادگی
تاریخ
امضا

نمونه متن استعفا نامه اداری 3

جناب آقای .../سرکار خانم ...
ضمن تشکر و قدردانی از فرصت‌هایی که برای رشد و آموزش من در این شرکت فراهم شد، متاسفانه اعلام می‌کنم به دلیل مسائلی که درباره آنها گفت‌و‌گو شد، از تاریخ ... قادر به ادامه همکاری نیستم، برای شما و شرکت آرزوی بهترین‌ها را دارم.
با احترام
نام و نام خانوادگی
امضا
تاریخ

همان‌طور که متوجه شدید متن نامه استعفا اداری اول مختصر و مفید و در یک قالب استاندارد، متن دوم بسیار رسمی و با لحن اداری مخصوص ادارات و سازمان‌های بزرگ دولتی یا نیمه‌دولتی و نامه سوم کمی صمیمانه‌تر و برای شرکت‌های کوچک و جمع‌وجورتر مناسب بودند.

با‌این‌حال می‌توانید با رعایت فرم کلی ذکرشده، بنا به نوع سازمان، نامه استعفا خود را تنظیم و ارسال کنید.

نحوه شکایت کارفرما از ترک کار

همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم بر اساس قانون ترک کار در صورتی که کارگر بدون اطلاع قبلی و بدون دلیل محل کارش را ترک کند کارفرما این حق را دارد که از او شکایت کند. مرجع اصلی شکایت برای این موضوع اداره کار و رفاه اجتماعی است. از آنجایی که کارفرما شاکی پرونده است باید برای اثبات ادعای خود مدارک لازم (مدارک مربوط به ورود و خروج، قرارداد کارگر و کارفرما، بیمه‌های پرداخت شده و…) را به اداره کار ارائه دهد. بعد از ارائه مدارک و شواهد کافی فرایند رسیدگی به پرونده آغاز می‌شود و حکم نهایی مینی بر ترک کار یا عدم ترک کار کارگر صادر می‌شود.  

از طرفی این احتمال نیز وجود دارد که کارگر به دلایلی برای چند روز غیبت داشته باشد اما قصد استعفا نداشته باشد و کارفرما این مسئله را به عنوان ترک کار تلقی کند در این حالت کارگر می‌تواند علیه کارفرما به دلیل نقض قانون ترک کار به اداره کار شکایت کند.

سخن پایانی

در صورتیکه به هر دلیلی از شغل قبلی خود استعفا داده اید و به دنبال فرصت های شغلی جدید میباشید. پیشنهاد میکنیم با عضویت به عنوان کارجو در حصین یار استخدام علاوه بر بهره مندی از مزایای رایگانی همچون گرفتن پروژه و... بهره مند شوید.

بیشتر بخوانید: نامه عدم فعالیت شرکت چیست؟