خرید وفروش ارزهای دیجیتال : راهنمای جامع و مفاهیم ، مراحل و نکات امنیتی

 

ارزهای دیجیتال ،که اغلب با نام رمزارزها شناخته می شوند ، یکی از مهمترین و تاثیرگزارترین تحولات اقتصادی و فناوری در عصر حاضر به شمارمی روند . ظهور بیت کوین در سال 2009 ، پایه گذار انقلابی بود که ماهیت پول ، تراکنش ها و مفهوم اعتماد در مبادلات مالی را به چالش کشید .این ارزها مبتنی بر فناوری پیشرفته بلاک چین (Block chain) فعالیت می کنند و امکان انجام تراکنش ها ی مالی سریع ، شفاف و بدون نیاز به واسطه های سنتی (مانند بانکها) را فراهم می سازند .

درک نحوه عملکرد ،مزایا ، ریسک ها و ملاحظات امنیتی خرید وفروش این دارایی ها برای هر سرمایه گذار یا علاقمند به فناوری مالی ضروری است.این مقاله به تفصیل به بررسی تمامی جنبه های مربوط به ورود و فعالیت در بازارارزهای دیجیتال می پردازد.

1- مفهوم ارز دیجیتال Cryptocurrency     

ارز دیجیتال یا رمزارز ،نوعی دارایی الکترونیکی است که برای ایمن سازی تراکنش ها ، کنترل ایجاد واحدهای جدید و اعتبار سنجی انتقال دارایی ها از رمزنگاری قوی استفاده می کند . ویژگی کلیدی این دارایی ها ، غیر متمرکز بودن آن هاست ، به این معنی که مدیریت و کنترل آنها توسط هیچ نهاد مرکزی ، دولت یا بانک مرکزی انجام نمی شود .

 فناوری بلاک چین    Block chain

بلاک چین دفتر کل توزیع شده ای است که تمامی تراکنش ها در آن ثبت شده ودر زنجیره ای از بلوک های رمزنگاری شده به یکدیگر متصل می گردند .

ویژگیهای بلاک چین ها:

توزیع پذیری: دفتر کل دراختیار هزاران نود قرار دارد و این توزیع، جعل یا تغییر داده ها را تقریبا" غیر ممکن می سازد .

شفافیت : اگرچه هویت واقعی کاربران پنهان است (استفاده از آدرسهای عمومی ) اما جزئیات تمامی تراکنش ها برای همه قابل مشاهده است.

تغییر ناپذیری: پس از ثبت یک تراکنش در یک بلوک و اضافه شدن بلوک به زنجیره، تغیر آن نیازمند توافق اکثریت شبکه است که امری بسیار دشوار است .

   انواع مهم ارزهای دیجیتال

بازار رمزارزها بسیار گسترده است ، اما مهمترین دسته بندی شامل موارد زیر هستند :

·       بیت کوین : اولین وبزرگترین ارز دیجیتال که اغلب به عنوان "طلای دیجیتال " شناخته می شود. هدف اصلی آن ایجاد یک سیستم پرداخت همتا به همتا است .

·       اتریوم : فراتر از یک ارز ، اتریوم یک پلتفرم قرارداد هوشمند است که امکان ساخت برنامه های غیرمتمرکز و توکن های جدید را فراهم می کند.

·       استیل کوین ها: این ارزها تلاش می کنند تا ارزش خود را به یک دارایی پایدار (معمولا دلار امریکا) متصل نگه دارند .

                            مثال: تتر و یواس دی کوین . فرمول تقریبی برای تتر:  

تعدادتوکن های منتشر شده / ذخایر دلاری پشتوانه = ارزش تقریبی (USDT )

·       آلت کوین ها : تمامی ارزهایی که پس از بیت کوین ایجاد شده اند (مانند لایت کوین ، سولانا ، کاردانو )

2- مراحل خرید ارز دیجیتال

خرید ارز دیجیتال نیازمند طی کردن مراحلی سازمان یافته است که امنیت سرمایه در آنها اهمیت حیاتی دارد

 ثبت نام در صرافی معتبر

صرافی ها پلتفرم هایی هستند که امکان تبدیل پول فیات (مانند ریال یا دلار ) به ارز دیجیتال و بالعکس را فراهم می اورند.

نکات انتخاب صرافی

      اعتبار و سابقه : مجوزها (درصورت لزوم) ومیزان فعالیت و رضایت کاربران .

     امنیت: پشتیبانی از احراز هویت دو مرحله ای (2FA ) و سابقه حملات امنیتی .

     نقد شوندگی : صرافی باید حجم معاملات بالایی داشته باشد تا بتوان سفارش ها را به سرعت با قیمت مناسب پر کرد .

      کارمزد معاملات: مقایسه کارمزدهای مربوط به واریز ، برداشت و خرید / فروش

     احراز هویت (KYC)   

برای جلوگیری از پولشویی ورعایت مقررات مالی ، تقریبا" تمامی صرافی های معتبر ملزم به اجرای فرآیند "مشتری خود را بشناسید" هستند . این فرایند شامل ارائه مدارک شناسایی ، عکس سلفی و تایید اطلاعات بانکی است.

     شارژ حساب کاربری

    پس از احراز هویت ، کاربر باید حساب خود را شارژ نمایید :

·       واریز ریالی : در صرافی های ایرانی ، این کار معمولا از طریق درگاه بانکی و انتقال مستقیم وجه از حساب بانکی به حساب صرافی انجام می شود .

·       واریز دلاری تتر : در صرافی های بین المللی ، ممکن است نیاز به واریز تتر از طریق شبکه های بلاک چینی باشد.

     انتخاب ارز مورد نظر و ثبت سفارش خرید

کاربر باید جفت معاملاتی مورد نظر خود را انتخاب کند .سپس دو نوع سفارش اصلی برای خرید وجود دارد :

1.     سفارش بازار : خرید فوری دارایی به بهترین قیمت موجود در بازار درآن لحظه.

2.     سفارش محدود : تعیین یک قیمت مشخص که خریدار مایل است ارز را با آن قیمت خرید . سفارش تنها زمانی اجرا می شود که قیمت بازار به آن حد برسد.

اگر سفارش محدود ثبت شود ، کاربر باید فرمول زیر درنظر بگیرد که نشان دهنده هزینه کل تراکنش است :

کارمزد صرافی + ( قیمت واحد *مقدارخرید) = هزینه کل خرید

3- مراحل فروش ارز دیجیتال

فروش ارز دیجیتال ، معکوس فرایند خرید است و هدف آن تبدیل دارایی های دیجیتال به پول فیات یا استیبل کوین ها می باشد.

انتقال ارز به حساب صرافی ( در صورت نگهداری در کیف پول شخصی)

اگر ارز خریداری شده در یک کیف پول شخصی (مانند تراست ولت یا لجر) نگهداری می شود ، پیش از فروش باید آن را به آدرس واریز صرافی منتقل کرد . این انتقال نیازمند دقت بسیار بالا است ، زیرا در صورت اشتباه در آدرس یا انتخاب شبکه نادرست ، دارایی ها برلی همیشه از دست خواهند رفت .

 ثبت سفارش فروش

پس از واریز موفقیت آمیز ارز به حساب صرافی ، کاربر سفارش فروش را ثبت می کند . مشابه خرید ، این سفارش می تواند از نوع بازار (فروش فوری) یا محدود (فروش در قیمت دلخواه) باشد.

دریافت مبلغ معادل

پس ازاجرای موفقیت آمیز سفارش فروش ، معادل ریالی یا دلاری حاصل از فروش در حساب کاربری صرافی قابل مشاهده است.

·       در صرافی های داخلی: امکان برداشت مبلغ ریالی مستقیما" به حساب بانکی متصل شده به KYC  وجود دارد.

·       در صرافی های بین المللی : معمولا مبلغ به صورت استیبل کوین در حساب باقی می ماند یا برای برداشت به کیف پول شخصی یا حساب بانکی بین المللی منقل می شود .

4- مزایای خرید و فروش ارز دیجیتال

بازار رمزارزها به دلایلی جذابیت زیادی برای سرمایه گذاران دارد که فراتر از سودآوری صرف است.

سرعت بالای تراکنش ها و انتقال پول جهانی

انتقال پول از طریق سیستم های بانکی سنتی ، به ویژه در مرزهای بین المللی ، ممکن است روزها طول بکشد . در مقابل ، تراکنش های ارز دیجیتال ، حتی میان قاره ای ، می توانند در عرض چند دقیقه یا حداکثر چند ساعت نهایی شوند ، با این فرض که شبکه مربوطه شلوغ نباشند.

 استقلال از نهادهای مالی سنتی

این سیستم نیازی به تایید بانکها  یا دولتها ندارند . این استقلال برای افرادی که در منطق دارای تورم بالا یا سیستم های بانکی محدود زندگی می کنند ، یک مزیت حیاتی محسوب می شود .

 قابلیت سرمایه گذاری  و کسب سود بالا

به دلیل ماهیت نواورانه و نوسانات ذاتی بازار ، ارزهای دیجیتال پتانسیل بالایی برای رشد چند برابری سرمایه در بلند مدت دارند. سرمایه گذاری در پروژه های موفق می تواند بازدهی های چشمگیری به همراه داشته باشند .

 غیرمتمرکز بودن و سطح بالای شفافیت

ماهیت غیرمتمرکز به معنای عدم کنترل توسط یک مرکز قدرت است ، درحالی که شفافیت دفتر کل ، ریسک پنهان کاری و دستکاری در تراکنش ها را کاهش می دهد.

5- ریسک ها و خطرات بازار 

سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال بدون ریسک نیست .شناسایی و مدیریت این ریسک ها برای بقا دراین بازار ضروری است.

نوسان شدید قیمتها 

ارزهای دیجیتال به دلیل تازگی ، حجم بازار کوچک تر نسبت به بازارهای سنتی و تاثیر پذیری بالا از اخبار ، نوسانات قیمتی شدیدی را تجربه می کنند . کاهش 50 %درصدی قیمت دریک ماه برای برخی رمزارزها غیرمعمول نیست. تاثیر نوسان برسرمایه (مثال) اگر سرمایه داری به میزان $$$وارد بازار شود و قیمت 40% کاهش یابد:

  S*(1-0.40)=0.60*S=سرمایه باقیمانده

برای بازگشت به نقطه سر به سر ، نیاز به بازدهی بیش از 66% است.

امکان از دست دادن سرمایه در معامله های ناآگاهانه

ورود به بازار بدون درک تحلیل تکنیکال و فاند امنتال ، یا پیروی کورکورانه از سیگنال ها ، می تواند منجر به خرید در سقف قیمتی و از دست رفتن بخش بزرگی از سرمایه شود

خطر هک یا کلاه برداری

اگرچه بلاک چین ذاتا امن است ، اما نقاط ضعف در نقاط ضعف در نقاط تماس کاربر با شبکه وجود دارد :

·       صرافی های متمرکز : ممکن است توسط هکرها مورد حمله قرار گیرند و وجوه کاربران به سرقت رود .

·       کلاهبرداری های فیشینگ : تلاش برای فریب کاربران جهت افشای کلیدهای خصوصی.

·       پروژه های تقلبی : توسعه دهندگانی که پس از جذب سرما یه های هنگفت ، پروژه را رها کرده وفرار می کنند .

 محدودیت های قانونی در برخی کشورها

قوانین مربوط به رمز ارزها در سطح جهانی در حال تحول است. ممنوعیت های ناگهانی یا محدودیتهای وضع شده توسط نهادهای نظارتی می تواند به شدت بر قیمت و قابلیت نقد شوندگی دارایی ها تاثیر بگذارد.

6  نکات امنیتی مهم

حفظ امنیت در بازار ارز دیجیتال بر عهده خود کاربر است ، زیرا مفهوم "بازیابی رمز عبور" در سیستم های غیر متمرکز وجود ندارد.

 استفاده از کیف پول های معتبر وامن

    کیف پول ها ابزاری برای نگهداری کلیدهای خصوصی شما هستند . دو نوع اصلی وجود دارد :

·       کیف پول های گرم: متصل به اینترنت هستند مانند :کیف پول صرافی . مناسب برای مبالغ کم و معاملات روزانه

·       کیف پول های سرد : غیر متصل به اینترنت هستند (مانند ledger  یاTrezor )  ایمن ترین راه برای نگهداری دارایی های بلند مدت .

 نگهداری خصوصی کلیدها و رمزها

     کلید خصوصی و عبارت بازیابی دروازه دسترسی به دارایی های شماست .

·       هرگز این عبارت 12 یا24 کلمه ای را در هیچ پلتفرم انلاینی وارد نکنید.

·       آن را به صورت فیزیکی (روی کاغذ یا فلز) در محلی امن و دور از دسترس افراد غیر مجاز نگهداری کنید.

·       هرگز تحت هیچ شرایطی ، کلید خصوصی خود را با کسی به اشتراک نگذارید.

 اجتناب از استفاده از اینترنت های عمومی برای تراکنش ها

شبکه های wi-fi عمومی (مانند کافه ها یا فرودگاهها) می توانند مستعد شنود باشند . انجام عملیات حساس مانند ورود به صرافی یا تائید تراکنش ها باید فقط از طریق اینترنت های خصوصی وامن انجام شود .

فعال سازی احراز هویت دو مرحله ای(2FA)

برای تمام حساب های صرافی و کیف پول های گرم از 2FA مبتنی بر اپلیکیشن (مانند Google  Authenticator) استفاده کنید . استفاده از SMS  برای 2FA به دلیل آسیب پذیری های سیم کارت توصیه نمی شود.

 بررسی پروژه های جدید قبل  از سرمایه گذاری

   اصل "تحقیق خودت را انجام بده " کلیدی است . پیش از سرمایه گذاری در پروژه های نوظهور ، موارد زیر را بررسی کنید:

·       تیم توسعه دهنده : آیا تیم ناشناس است یا سابقه اثبات شده ای دارد؟

·       نقشه راه : آیا اهداف مشخص و قابل دستیابی تعریف شده اند ؟

·       بررسی کد: آیا قرار داد هوشمند توسط شرکت های معتبر امنیتی بررسی شده است 

• آیا خرید و فروش ارز دیجیتال یک تجارت امن است ؟

  مزایای تجارت ارز دیجیتال دسترسی جهانی: می‌تونی در هر ساعت از شبانه‌روز، از هرجای دنیا معامله کنی. پتانسیل سود بالا: نوسانات زیاد بازار گاهی باعث سودهای قابل توجه میشه. مالکیت مستقیم: بر خلاف بانک‌ها، دارایی دیجیتال کاملاً تحت کنترل شماست (اگه درست نگهداری بشه). شفافیت و ثبت غیرقابل تغییر: فناوری بلاک‌چین باعث میشه تراکنش‌ها شفاف و غیرقابل دستکاری باشن. ⚠️ معایب و ریسک‌هانوسانات شدید قیمت: ارزش رمزارزها ممکنه در عرض چند ساعت چندین درصد بالا یا پایین بره. نبود نظارت رسمی: برخلاف بازار بورس، نظارت حقوقی مشخصی نداره و در نتیجه احتمال کلاهبرداری یا از دست رفتن دارایی وجود داره. امنیت شخصی: اگر کلید خصوصی یا رمز کیف پولت لو بره، دارایی عملاً غیرقابل بازیابی میشه. ریسک‌های فنی و قانونی: ممکنه در آینده قوانین جدیدی اعمال بشن که روی فعالیت‌ها اثر بذارن (به‌خصوص در ایران و کشورهای با سیاست نامشخص).

• برای امن کار کردن چه کارهایی لازم است که انجام دهیم ؟

  حتماً آموزش ببین (تحلیل بازار، شناخت پروژه‌ها، امنیت دیجیتال) از پلتفرم‌های معتبر استفاده کن همیشه مقداری سرمایه وارد کن که از دست دادنش برات فاجعه نباشه از کیف پول‌های سخت‌افزاری یا امن برای نگهداری ارزها استفاده کن