لایحه بودجه 1404 کل کشور؛ کلیات، نقاط قوت و نکات مهم

لایحه بودجه 1404 کل کشور، به‌عنوان نخستین لایحه بودجه دولت و مجلس جدید و دومین سال اجرای برنامه هفتم توسعه است. یکی از اهداف این لایحه بودجه، کاهش مالیات برای افراد کم‌درآمد و افزایش مالیات‌گیری از اقشار پردرآمد یا به عبارتی دانه‌درشت‌ها است. افزایش شفافیت در خصوص کسری بودجه و شیوه‌های تامین آن نیز یکی از هدف ‌های دیگر تدوین لایحه بودجه سال 1404 است.

لایحه بودجه 1404 چیست؟

لایحه بودجه 1404 سند مالی دولت با تمرکز بر تامین منابع مالی پایدار و کاهش کسری بودجه برای مدیریت منابع و هزینه‌ها در سال آینده است که به تصویب مجلس نیاز دارد. این لایحه شامل برنامه‌های دولت برای تامین درآمد (مانند مالیات و صادرات نفت) و تخصیص هزینه‌ها در بخش‌های مختلف مانند حقوق کارمندان، آموزش، بهداشت و توسعه زیرساخت‌ها است. هدف اصلی آن کاهش کسری بودجه، حمایت از تولید و کنترل تورم اعلام شد. همچنین، اصلاحات ساختاری در هزینه‌های دولت و استفاده از منابع صندوق توسعه ملی از دیگر ویژگی‌های مهم آن است. اما انتقادهایی همچون وابستگی به درآمدهای غیرپایدار و عدم همخوانی با نرخ تورم به آن وارد شده است.

معافیت های مالیاتی لایحه بودجه سال 1404

آقای مهدی موحدی در یک برنامه تلویزیونی به بررسی معافیت مالیاتی در بودجه 1404 پرداخت و گفت با اجرای طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها، مودیان مالیاتی تبصره ماده 100 ق.م.م، مالیات‌های خود را برای تامین مالی بسیاری از پروژه‌های عمرانی در کشور پرداخت می‌کنند و این طرح بر فرهنگ مالیاتی مردم تاثیر مثبتی به همراه داشت.

طبق بخش اول لایحه بودجه سال 1404 که در خصوص معافیت های مالیاتی است، درآمد مشمول مالیات اشخاص حقوقی تا سقف 7.5 هزار میلیارد (7.500.000.000.000) ریال از پرداخت مالیات معاف خواهند بود.به اشخاص حقیقی، معافیتی به میزان 750 میلیارد (750.000.000.000) ریال از درآمد مشمول مالیات تعلق می‌گیرد.

این معافیت‌های مالیاتی به ویژه برای کارمندان کم درآمد و مشاغل آزاد مفید است لذا به کاهش نابرابری اقتصادی و بهبود وضعیت معیشتی اقشار با درآمد پایین کمک می‌کند.

نکات برجسته لایحه بودجه 1404

موارد زیر از جمله نکات مهم لایحه بودجه 1404 است:

تجمیع و یکپارچه‌سازی بودجه‌ها:

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های لایحه بودجه سال 1404، تجمیع بودجه‌های جداگانه برای مدیریت بهتر منابع و مصارف دولت و افزایش شفافیت در خصوص کسری بودجه و روش‌های تامین آن است. 

تقویت بنیه دفاعی:

در این لایحه، توجه مخصوصی به تقویت بنیه دفاعی کشور شده است. 

کاهش تورم:

یکی از اهداف مهم لایحه، کاهش نرخ تورم از طریق مدیریت منابع، مصارف و افزایش شفافیت در بودجه است. 

افزایش منابع پایدار دولت:

 لایحه بودجه 1404 بر افزایش منابع پایدار دولت تاکید دارد که این امر نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و مدیریت مصارف برای کاهش روند فزاینده کسری بودجه است.

مطالعه بیشتر: تحلیل گر بودجه و وظایف آن؛ مهارت های لازم تحلیلگران بودجه

نقاط قوت و ضعف لایحه بودجه 1404

لایحه بودجه سال 1404 مانند سایر لایحه هایی که دولت در سالهای مختلف ارائه می‌دهد، دارای نقاط قوت یا ضعف هایی است. یکی از نقاط قوت لایحه بودجه دولت چهاردهم برای سال آینده، بحث تحویل نفت یا پول آن به برخی نهادها برای پیشبرد طرحهای پروژه‌های عمرانی و توسعه‌ای است.

تجمیع بودجه های جزیره ای یا جداگانه در قالب یک بودجه واحد و یکپارچه سازی در قالب جداول لایحه بودجه 1404، یکی از مهمترین نقاط قوت این لایحه در مقایسه با بودجه سالهای گذشته است.

نقاط ضعف بودجه 1404

برخی از نقاط ضعف لایحه 1404 به‌طور خلاصه عبارتند از:

1. کسری بودجه

 برآوردها نشان می‌دهد که کسری بودجه در پایان سال جاری حدود 800 هزار میلیارد تومان است و پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال آینده افزایش یابد.

2. افزایش قابل‌توجه انتشار اوراق مالی

در لایحه بودجه 1404، انتشار اوراق مالی نسبت به سال 1403 به طور چشم گیری افزایش یافته است که می‌تواند منجر به افزایش بدهی‌های دولت شود.

3. عدم مطابقت افزایش حقوق با نرخ تورم

 در لایحه بودجه، افزایش 20 درصدی برای حقوق کارمندان دولت و افراد مستمری‌بگیر در نظر گرفته شد، در حالی که نرخ تورم قابل پیش‌بینی‌ حدود 31 درصد است؛ این تفاوت می‌تواند باعث کاهش قدرت خرید این اقشار  از جامعه شود. 

4. ابهام در تعیین نرخ تسعیر ارز

 نرخ تسعیر ارز در لایحه بودجه به‌صورت شفاف مشخص نشده است که ممکن است به بی‌ثباتی در بازار ارز و اقتصاد کشور منجر شود. 

5. برداشت از صندوق توسعه ملی

 در لایحه بودجه، برداشت از صندوق توسعه ملی برای تامین هزینه‌های جاری پیش‌بینی شد که می‌تواند باعث کاهش منابع این صندوق برای سرمایه‌گذاری‌های آتی شود.

این نقاط ضعف ممکن است منجر به ایجاد چالش‌هایی در اجرای بودجه و دستیابی به اهداف اقتصادی کشور شوند.

چالش‌ها و انتقادات لایحه بودجه سال 1404

برخی کارشناسان معتقدند که لایحه بودجه 1404 همچنان با چالش‌هایی مواجه است. به‌عنوان مثال، روند رشد حقوق دولتی معادن ممکن است منجر به تعطیلی برخی معادن شود. همچنین، شیوه اجرای قانون مالیات بر ارزش‌افزوده نیازمند بازنگری است تا تاثیرات منفی بر فعالیت‌های بخش خصوصی کاهش یابد. 

سخن آخر

لایحه بودجه 1404 با هدف بهبود مدیریت منابع و مصارف دولت، افزایش شفافیت و کاهش کسری بودجه تدوین شد. با این حال، برای دستیابی به اهداف مذکور، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق‌تر و توجه به چالش‌های موجود در حوزه‌های مختلف اقتصادی است.

بیشتر بخوانید: انواع بودجه در حسابداری + مزایای بودجه بندی شرکتها