حسابداری مدیریت؛ ویژگی ها و کاربردهای آن + مهارت های لازم

در هر کسب و کاری تصمیماتی که مدیران می‌گیرند نقش مهمی در پیشرفت و آینده‌ی آن کسب و کار دارد. یک تصمیم غلط یا درست می‌تواند اوضاع مالی و عملکرد شرکت رو زیر و رو کند. افرادی که برای یک مجموعه تصمیم می‌گیرند جهت انتخاب بهترین گزینه از بین گزینه های موجود، نیاز به اطلاعات دارند که فرد یا افراد حسابداری مدیریت وظیفه تهیه این اطلاعات را به عهده دارند. به عبارتی این گرایش از حسابداری در جهت بهبود عملکرد یک سازمان به مدیران کمک می‌کند. در این مقاله با ما همراه باشید تا با این مفهوم ، مزایا و ویژگی های آن بیشتر آشنا شوید.

حسابداری مدیریت

شاخه حسابداری مدیریتی روشی است که با جمع آوری، پردازش اطلاعات، تجزیه و تحلیل و طبقه بندی داده های مختلف حسابداری به مدیران در تصمیم‌گیری بهتر و برنامه ریزی مرتبط با عملکرد کسب‌ وکارشان کمک می‌کند.

مطالعه بیشتر: معرفی گرایشهای رشته حسابداری

به اعتقاد جانسون و کاپلان، دوره اوج شکوفایی حسابداری مدیریت در سال‌های 1825 تا 1925، بود. بعد از سال 1925، تقریبا هیچ روش نوینی ایجاد نشد. اما به مرور توانست در افزایش سودآوری برای سازمانها نقش مهمی را ایفا کند. در دنیای امروز با وجود رقابت جهانی، این نوع از حسابداری با توجه به نیاز سازمان ها با گذر زمان تغییر و تحولاتی یافت و تکنیک های جدیدی در آن به وجود آمدند.

وظایف حسابداری مدیریت

فردی که امور مربوط به حسابداری مدیریت را انجام می‌دهد، باید در ارایه گزارشات دقیق و جامع مسلط باشد تا مدیر بتواند بهترین استفاده را از این گزارشات ببرد. در شرکتهای کوچک و برخی شرکتهای متوسط حسابدار مدیریتی وظایف مربوط به یک حسابدار معمولی را هم انجام می‌دهد، اما در شرکتهای بزرگ وظایف این دو از هم جدا هست.

برخی از مهم ترین وظایف عبارتند از:

- تنظیم و تهیه اطلاعات مالی جهت استفاده مدیران در تصمیم گیری ها و برنامه ریزی ها

- تهیه گزارشات آماری دقیق از خرید و فروش کالاها و خدمات؛

- نظارت بر اجرای مجموعه های شرکت و عملکرد آنها؛

- ایجاد انگیزه در مدیران و کارمندان با تعریف اهداف جدید؛

- همکاری با مدیران در زمینه کنترل فرآیندهای مالی؛

- پیش‌بینی بودجه مورد نیاز سازمان برای اجرای برنامه ها؛

- اندازه گیری عملکرد شرکت و کمک به بهبود آن

- تسویه حساب مالی با پیمـانکار، خریدار و تامین‌کنندگان؛

و...

اهمیت رشته حسابداری مدیریت

این رشته یکی از رشته های پرطرفدار در حسابداری است. افراد با تحصیل در این رشته در تصمیم گیری های سازمان کمک می‌کنند و حتی با کسب تجربه به مرور خود می‌توانند تبدیل به یک مدیر قدرتمند ‌شوند. افرادی که به امور مرتبط با حسابداری مدیریتی تسلط دارند می‌توانند در جهت بهبود عملکرد کسب و کارها راهکارهایی نیز ارایه دهند. به عبارتی گزارشاتی که توسط این افراد تهیه می‌شود برای تصمیمات تجاری مهم مورد استفاده قرار می‌گیرد. به دلیل اهمیت این رشته افراد شاغل در این حوزه معمولا حقوق و دستمزد بیشتری دریافت می‌کنند.

در یک کلام می‌توان گفت: حسابداری مدیریت به عنوان یکی از اثرگذارترین انواع حسابداری بر روی کسب و کارهای متوسط و بزرگ است.

مهم ترین کاربردهای حسابداری مدیریت 

برخی از کاربردهای مهم عبارتند از:

- کمک به برنامه ریزی و تصیم گیری با استفاده از اطلاعات مالی

اطلاعاتی که توسط تیم حسابداری مدیریت ارایه می‌شوند باید شامل پیش بینی های مالی، بودجه‌ها، جزییات دقیق اطلاعات مالی و نمودارهای مختلف باشد تا با استفاده از آنها مدیران بتوانند بهترین تصمیمات را اتخاذ کنند.

- شناسایی مشکلات و ارایه راهکار

گزارشاتی که توسط بخش حسابداری مدیریت تهیه می‌شود، می‌تواند در جهت شناسایی مشکلات سازمان و ارایه راهکارهای استراتژیک برای حل آنها کمک مفیدی باشد و از بروز مشکلات آتی جلوگیری شود.

- کمک به پیش بینی در جهت سودآوری

پیش بینی بحران ها و تاثیرات آن بر یک سازمان، از جمله مسائلی است که حسابدار مدیریتی می‌تواند نقش مهمی در این میان داشته باشد. به عبارت دیگر با استفاده از اطلاعاتی که توسط این گروه از حسابداران ارائه می‌شود، می‌توان سود حاصل از فعالیت واحد تجاری را پیش بینی نمود.

- میریت ریسک

بخش حسابداری مدیریت با تجزیه و تحلیل های خود به بررسی ریسک پروژه های اقتصادی و تجاری یک سازمان می‌پردازد، سپس مدیران گزارشات را بررسی و در نهایت بعد از ارزیابی برای آن تصمیم گیری می‌کنند.

- تجزیه و تحلیل بودجه بندی سرمایه

یکی دیگر از مزایا و کاربردها تجزیه‌ وتحلیل بودجه ‌بندی سرمایه است که کمک می‌کند تا میزان نیاز به دارایی‌های ثابت و تخصیص منابع به بهترین گزینه را در یک سازمان متوجه شوید.

- ارزیابی سهام

گزارشات مربوط به هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم سهام توسط حسابداری مدیریت مشخص می‌شود.

مهارت های مورد نیاز ورود به حسابداری مدیریت

برخی از مهارت هایی که یک حسابدار مدیریتی باید از آن برخوردار باشد موارد زیر را می‌توان ذکر نمود:

•   مهارت برنامه ریزی برای اهداف آینده شرکت؛
• قدرت حل مسئله و ارائه راهکار مناسب؛
•   مهارت کنترل اوضاع و عملکرد داخلی سازمان؛
• مهارت پیش بینی سود و زیان پروژه و تاثیرات آنها در یک کسب و کار؛
• توانایی کار با بهترین نرم افزار حسابداری جهت جلوگیری از بروز اشتباهات و کاهش خطای انسانی. 

سوالات متداول 

تفاوت حسابداری مالی و حسابداری مدیریت چیست؟

برخی از تفاوت های مهم این دو رشته را می‌توانید در جدل زیر ببینید:

حسابداری مالی	حسابداری مدیریت
به گذشته و اطلاعات تاریخی نگاه می کند.	به آینده کسب و کار نگاه می کند.
تجزیه و تحلیل صورت های مالی گذشته و استفاده از نتایج آن.	تعیین بودجه،مسیول برآورد درآمد و هزینه های آتی.
ارزیابی هزینه ها و فاکتورها از گذشته تا کنون.	ارایه ایده در جهت افزایش سودآوری سازمان.
به صورت موردی به فعالیت های مالی و تجاری توجه می‌شود.	با استفاده از مدل سازی و پیش بینی و توجه به فرضیات به مسایل توجه می‌شود.
اطلاعات این بخش مورد توجه سهامداران و مدیران خارج از سازمان قرار می‌گیرد.	تاثیر مستقیم بر عملکرد سازمان دارد.

سخن آخر

یکی از مهم ترین شاخه های حسابداری، حسابداری مدیریت است. همانطور که در متن مقاله اشاره شد هدف اصلی این شاخه، ارائه گزارشات و کمک به تصمیم گیری های مالی مدیران جهت پیشرفت و موفقیت سازمان است. توجه کنید که برای دستیابی به عنوان یک حسابدار مدیریتی خبره علاوه بر کسب دانش تئوری، تجربه نیز در کنار این دانش بسیار مهم و ضروری است. امیدواریم توضیحات این مقاله برای شما مفید واقع شود و ما را از نظرات مفید خود بهره مند سازید.

بیشتر بخوانید: حسابداری مدیریت هزینه