Cash flow یا جریان نقدینگی در کنترل پروژه چیست؟

جریان نقدینگی در کنترل پروژه به چگونگی جریان نقدینگی در داخل و خارج از یک سازمان، مرتبط با یک پروژه خاص اشاره دارد. جریان نقدی پروژه شامل درآمد و هزینه های چنین پروژه ای است. به عبارت دیگر جریان نقدینگی بخشی از گزارشات مالی یک شرکت است.

جریان نقدینگی (Cash flow)

به ورود و خروج پول در یک کسب و کار یا تجارت، جریان نقدینگی گوییم و معمولا در یک دوره زمانی محدود مثلا یک ماهه محاسبه می‌شود. در واقع جریان نقدینگی از ابزارهای مهمی هستند که پیمانکار و کارفرما در طول یک پروژه با آن سر و کار دارند.

به عبارت دیگر جریان نقدینگی در کنترل پروژه به معنی برآورد میزان پول در دسترس پروژه مطابق با مقادیر دریافتی یا هزینه‌های پروژه در زمان‌های مختلف پروژه است.

اهمیت جریان نقدینگی در کنترل پروژه

برای دلایل اهمیت و کاربرد جریان نقدینگی موارد زیر را می‌توان برشمرد:

- کمک به مدیریت هزینه های پروژه و ردیابی درآمد و هزینه ها؛

مدیریت صحیح جریان نقدی، پیمانکار  را قادر می‌سازد تا میزان پولی را که برای مصالح، نیروی کار و سایر هزینه‌ها خرج می‌کنند، ردیابی کنند.

- با کنترل جریان نقدینگی می‌توانید پروژه ها را به سودآوری برسانید؛

- یکی دیگر از کاربردهای جریان نقدینگی در کنترل پروژه، کسری بودجه در طول پروژه را مشخص می‌کند؛

- برای تامین بودجه سود سهام به افراد سهامدار استفاده می‌شود؛

- اطلاع در مورد نحوه ورود و خروج پول نقد در پروژه در کنترل هزینه های پروژه مفید است؛

- پیمانکار از جریان نقدی برای تعیین ریسک مالی خود در یک پروژه استفاده می کند؛

- کمک به کارفرما و پیمانکار جهت ارزیابی سرمایه‌ی اولیه برای تامین مالی و برنامه‌ریزی به منظور انجام پروژه؛

- گزارشات مربوط به جریان نقدینگی در تصمیم گیری های فعالیت های آینده به شرکتها کمک می‌کند؛

- و ...

انواع مختلف جریان نقدینگی

جریان نقدی انواع مختلفی دارد که به شرح زیر است:

1- ارزش فعلی خالص

ارزش یک کسب‌ وکار با استفاده از تنزیل جریان نقدی را ارزش فعلی خالص گویند.

2- نقدینگی فعلی

برای تعیین وضعیت شرکت در عمل به تعهدات مالی خود بکار می‌رود

3- جریان نقدی به ازای هر سهم

این درآمد بعد از کسر مالیات، تقسیم بر سهام موجود است.

4- نرخ تبدیل پول نقد

فاصله زمانی پرداخت هزینه‌ اقلام توسط شرکت و دریافت آن از مشتری را نرخ تبدیل پول نقد مشخص می‌کند.

5- جریان نقدی فعالیت‌های اجرایی

این وجه نقد مربوط به فعالیت های اصلی شرکت است و درآمد سرمایه گذاری را شامل نمی‌شود.

6- کسری بودجه

مقدار وجهی را مشخص می‌کند که شرکت برای جبران کسری ها لازم دارد.

7- پرداخت سود سهام

این نوع از جریان نقدینگی جهت پرداخت سود سهام به افراد سرمایه گذار استفاده می شود.

8- هزینه های سرمایه گذاری

گردش مالی لازم برای سرمایه‌گذاری مجدد روی کسب ‌و کار  شما را مشخص می‌کند.

9- جریان نقدینگی مستقل سرمایه داری

این نوع جریان نقدی، اختلاف گردش مالی فعالیت‌های اجرایی و هزینه‌های سرمایه‌گذاری است.

10- جریان نقدینگی مستقل شرکت

این آیتم فرض می‌کند که شرکت هیچ وام یا بدهی ندارد و برای ارزش‌گذاری یک شرکت استفاده می‌شود.

11- تغییرات نقدینگی خالص

تفاوت در جریان نقدینگی یا به عبارتی گردش مالی از یک دوره حسابداری به دوره دیگر است.

مراحل تدوین جریان نقدینگی در کنترل پروژه

جریان نقدینگی در سود و زیان یک پروژه تاثیر گذار است زیرا بر اساس آن سیاست‌های تامین نقدینگی تدوین می‌شوند. عمده دلیل شکست تجارتها کسری بودجه و عدم کنترل درست نقدینگی است. برای رفع این مشکلات یکی از مهم ترین اقدامات، کنترل و تدوین جریان نقدینگی پروژه است که مراحل آن به شرح زیر است:

- شناسایی هزینه‌ و درآمدها

در این مرحله ابتدا منابع درآمدها و هزینه ها را باید شناسایی و ساختار شکست آنها را ترسیم کنید

منابع درآمدها شامل موارد زیر هستند:

-فروش محصول؛

-فروش سهام؛

-تهاتر؛

-ارایه خدمات

منابع هزینه ها شامل

-خرید زمین؛

- تجهیزات؛

- مصالح؛

-نیروی انسانی؛

-مجوزات؛

-طراحی.

بعد از شناسایی منابع درآمد و هزینه، باید ساختار هزینه‌های پروژه و درآمدها ترسیم و طراحی شود.

- پیش بینی مقادیر ریالی

در این مرحله از تدوین جریان نقدینگی در کنترل پروژه باید پیش بینی مقادیر ریالی هر آیتم را مطابق با طراحی و کانسپت پروژه انجام دهید و بر اساس سیاست های اجرایی پروژه را جلو ببرید.

توجه کنید که ترتیب را در کلیه مراحل رعایت کنید یعنی نمی توانید بدون شناسایی درآمد و هزینه و تنظیم ساختار آنها یکدفعه پیش بینی کنید.

- زمان بندی جریان درآمد و هزینه‌ها

در آغاز یک پروژه، پیمانکار و کارفرما برای اتمام پروژه زمان معین و محدودی را مشخص می‌کنند. حال در این مرحله با توجه به زمانبندی اجرایی پروژه و تعیین پیش بینی هزینه ها، سیاست های تامین نقدینگی (درآمدها) انجام می‌شود.

- تنظیم نمودار جریان نقدینگی

بعد از طی 3 مرحله قبل، زمان آن است که نمودار جریان نقدینگی را تهیه کنید. توسط این نمودار می توانید به مقایسه‌ی برنامه‌های انجام شده و مدت زمان انجام پروژه تا تاریخ گزارش بپردازید. همچنین می‌توان تعیین کرد که چقدر از برنامه ریزی ها رعایت و یا چه میزان از آنها دچار تغییر شده است.

 - خالص جریان مالی

با استفاده از نمودار مرحله قبل، می‌توانید وضعیت نهایی هزینه‌ و درآمدها را مشاهده کنید. خالص جریان نقدینگی با اختلاف بین جریان ورودی (درآمدها) و جریان خروجی پروژه (هزینه‌ها) به دست می‌آید.

محاسبه جریان نقدینگی در کنترل پروژه

فردی که به عنوان کارشناس کنترل جریان نقدینگی در پروژه است باید برای محاسبه جریان نقدینگی در طول پروژه یک برنامه ریزی داشته باشد که در هر ماه درآمدها و هزینه ها را محاسبه کند. مثلا فرض کنید پروژه‌ای 21 ماه قرار است طول بکشد؛ در ابتدای این پروژه یک جریان نقدینگی کلی صورت می‌گیرد، حال باید در هر ماه هزینه و درآمد تخمین و محاسبه شود سپس با توجه به درصد پیشرفت هر دوره، رقم حاصل ضربدر مبلغ قرارداد یا اصطلاحا همان Invoice (صورت وضعیت) می‌شود. آن گاه میزان پیشرفت پروژه به دو صورت تجمعی و دوره ای نمایش داده می‌شود.

افزایش و کاهش جریان نقدینگی چیست؟

جریان نقدینگی مثبت یا افزایش جریان نقدینگی، به معنی ورود بیشتر وجه نقد نسبت به خروج آن در یک تجارت است. در این حالت، کسب و کار مورد نظر برای ادامه فعالیتهای خود پول لازم را دارد. وقتی یک شرکت جریان نقدی مثبت دارد، یعنی دارایی‌های آن در حال افزایش است و در واقع آن شرکت روند صعودی پیدا کرده است.

کاهش جریان نقدینگی (جریان نقدینگی منفی) یعنی ورود پول، کمتر از خروج آن است. این امر نشان می‌دهد که نمی‌توانید هزینه های شرکت را پرداخت کنید و ممکن است برای پرداخت آنها به وام یا قرض نیاز پیدا کنید.

توجه کنید که جریان نقدینگی در کنترل پروژه از طریق جمع جریان های نقدی مثبت و منفی به وجود می‌آید لذا برای محاسبه دقیق جریان نقدینگی، باید درآمدها و منابع هزینه حتما شناسایی شود.

مراحل گزارش جریان نقدینگی در کنترل پروژه

گزارش جریان نقدینگی یک شرکت سه بخش زیر را شامل می‌شود:

- فعالیتهای اجرایی و عملیاتی

این فعالیتها مهم ترین بخش کسب و کارند، جزء اولین فعالیت هایی هستند که باید در گزارش درج شوند. مثلا فعالیتهایی مانند تولید و فروش کالا یک نوع فعالیت اجرایی هستند.

- جریان نقدینگی در فعالیتهای سرمایه گذاری

این نوع جریان نقدی مربوط به درآمدهای حاصل از سرمایه ‌گذاری است که شامل خرید و فروش دارایی‌هایی مانند زمین، ساختمان، تجهیزات، اوراق بهادار قابل ‌فروش یا وام به تامین کنندگان است.

- فعالیتهای مالی

بخش آخر گزارش جریان نقدینگی مربوط به فعالیت های مالی (مانند فروش یا خرید مجدد سهام شرکت) است که شامل نقدینگی افراد سرمایه‌ گذار و سهام ‌داران به صورت سود سهام است.

شاخص جریان نقدینگی

شاخص جریان نقدینگی جزء نوسانگرهاست که جریان ورود و خروج نقدینگی به بازار را در قالب یک شاخص به ما نشان می‌دهد. به عبارت دیگر این شاخص بیانگر این است که وقتی یک سرمایه گذاری، مورد توجه فعالان بازار قرار ‌گیرد، به تدریج حجم زیادی پول وارد بازار می‌شود و قیمت‌ها نیز افزایش می‌یابد. همچنین می‌تواند شرایط مخالفی نیز داشته باشد و منجر به کاهش قیمت شود.

سخن آخر

در این مقاله سعی کردیم موارد مهم جریان نقدینگی در کنترل پروژه را بیان کنیم. اگر نقطه نظری در مورد مباحث آن دارید می‌توانید نظرات خود را در اینجا ثبت کنید تا همگی از آن استفاده کنیم.