اظهارنامه مالیاتی 1402 (تنظیم و ارسال اظهارنامه)

اظهارنامه مالیاتی بطور کلی کارنامه مالی یک شخص حقیقی یا حقوقی است که سالیانه با هدف اصلی محاسبه مالیات به سازمان امور مالیاتی کشور ارایه می‌شود. اما اینکه در حال حاضر روند تنظیم اظهارنامه مالیاتی 1402 چیست و از چه سامانه ای باید استفاده کرد سوالی است که حتما با خواندن این مقاله پاسخ خود را دریافت خواهید کرد. پس تا پایان با ما همراه باشید.

اظهارنامه مالیاتی چیست؟

فرم یا فرم هایی است که در سازمان مالیاتی ثبت می‌شود و درآمد، هزینه ها و سایر اطلاعات مالیاتی مربوطه را گزارش می‌کند.

اظهارنامه به مالیات دهندگان این امکان را می‌دهد که:

- بدهی مالیاتی خود را محاسبه کنند؛

- پرداخت های مالیاتی را برنامه ریزی کنند؛

- درخواست بازپرداخت برای اضافه پرداخت مالیات کنند.

در اکثر کشورها، اظهارنامه مالیاتی باید سالانه برای یک فرد یا کسب و کار با درآمد قابل گزارش، از جمله دستمزد، بهره، سود سهام، سود سرمایه، یا سایر سودها ثبت شود.

به طور معمول، اظهارنامه مالیاتی با ارایه اطلاعات شخصی توسط مودی شروع می‌شود که شامل وضعیت پرونده آنها و اطلاعات وابسته است.

بخش‌های اظهارنامه مالیاتی

به طور کلی، اظهارنامه مالیاتی دارای سه بخش اصلی است که در آن می‌توانید درآمد خود را گزارش کنید، و کسورات و اعتبارات مالیاتی را که واجد شرایط آن هستید تعیین کنید:

1- درآمد

بخش درآمد یک اظهارنامه مالیاتی همه منابع درآمد را فهرست می‌کند. دستمزدها، سود سهام، درآمد خوداشتغالی، حق امتیاز و در بسیاری از کشورها، سود سرمایه نیز باید گزارش شود.

2- کسورات

کسورات، بدهی مالیاتی را کاهش می‌دهد (در واقع مبلغی است که از حقوق یا مزایای کارگر کم می‌شود. مبلغ آن بر اساس یک توافق دو طرفه بین کارفرما و کارگر تعیین می‌شود. البته قانون نیز در برخی موارد کسورات‌حقوق را مشخص کرده است).

هنگامی که تفریق همه کسورات کامل شد، مالیات دهنده می تواند نرخ مالیات خود را بر درآمد ناخالص تعدیل شده خود (AGI) تعیین کند.

3- اعتبارات مالیاتی

اعتبارات مالیاتی مبالغی هستند که بدهی های مالیاتی یا مالیات های بدهکار را جبران می‌کنند.

پس از گزارش این سه مورد، در پایان اظهارنامه، میزان بدهی مالیات دهندگان به عنوان مالیات یا میزان اضافه پرداخت مالیات مشخص می شود. مالیات های پرداخت شده ممکن است بازپرداخت یا به سال مالیاتی بعدی منتقل شود. مالیات دهندگان می توانند پرداخت را به صورت یک مبلغ واحد پرداخت کنند یا پرداخت مالیات را به صورت دوره ای برنامه ریزی کنند.

نکته:
اگر اظهارنامه مالیاتی دارای اشتباه باشد، اظهارنامه اصلاح شده باید برای اصلاح مغایرت ارایه شود.

 

چرا تشکیل اظهارنامه مالیات بر درآمد مهم است؟

برخی دلایل تشکیل پرونده و ثبت اظهارنامه مالیاتی را در زیر آوردیم:

1- ثبت اظهارنامه مالیاتی نشانه ای از مسیولیت شماست

به عنوان یک شهروند مسیول کشور، باید تعهدات مالیاتی خود را درک کنید و قوانین تعیین شده را به موقع و قانونی رعایت کنید. ثبت اظهارنامه به اعتبار و قابل اعتماد بودن شما می افزاید. در مقابل، عواقب عدم ارایه به موقع اظهارنامه می‌تواند نامطلوب باشد.

فرارهای مالیاتی می‌توانند تحت نظارت قرار گیرند، اخطاریه دریافت کنند و مجازات های سنگینی را متحمل شوند.

2- تکمیل اظهارنامه در برخی موارد الزامی است

حتی اگر درآمد ناخالص شما در سال جاری کمتر از پایین ترین سطح مالیاتی باشد، ثبت اظهارنامه به صورت داوطلبانه می تواند امتیاز بزرگی برای ثبت سریع املاک غیرمنقول باشد. برخی از ایالت ها نیاز به ارایه اظهارنامه مالیات بر درآمد سه سال گذشته دارند.

  3- برای پروسه‌ی دریافت ویزا مهم است

می خواهید به خارج از کشور سفر کنید؟ فراموش نکنید که اظهارنامه مالیاتی خود را به طور منظم ارسال کنید. ثبات مالی به عنوان پیش نیاز تایید ویزا برای برخی کشورها است.

کنسولگری کشورهایی مانند ایالات متحده، بریتانیا، کانادا و سایر کشورها برای رسیدگی به درخواست ویزای شما، کپی از اظهارنامه مالیاتی چند سال گذشته شما را می طلبد.

4- برای درخواست وام یا کارت اعتباری ممکن است بررسی پرونده شما لازم شود

پرونده مالیاتی گواهی استاندارد درآمد شما است.

در هنگام درخواست کارت اعتباری یا وام (وام مسکن، تحصیل یا وسیله نقلیه) مفید است. بانک ها و سایر موسسات وام دهنده باید وضعیت مالی شما را بررسی کنند.

از این رو، ثبت مالیات منجر به تهیه آسان تر وجوه و پروسه‌ی درخواست های کارت اعتباری می شود.



در حال حاضر ثبت اظهارنامه به‌صورت الکترونیکی از طریق اینترنت انجام می‌شود و نیاز به مراجعه حضوری به ادارات سازمان امور مالیاتی نیست. تنظیم اظهارنامه یکی از کارهایی است که مودیان مالیاتی باید هر ساله طبق قوانین مصوب انجام دهند.

دو مورد مهم در تکمیل اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی

1- شناسه ملی شرکت را باید داشته باشید. (از سایت سازمان ثبت اسناد و املاک قوه قضاییه دریافت کنید).

2- سال مالیاتی را باید بدانید. منظور از سال مالیاتی یکسال شمسی است که از یکم فروردین شروع و تا بیست ونهم اسفند ماه ادامه دارد.

نکته: اگر سال مالی طبق اساسنامه با سال مالیاتی مطابقت نداشت، درآمد سال مالی به جای سال مالیاتی ملاک تعیین درآمد سالیانه قرار می‌گیرد.

از تفاوت های سال مالی با سال مالیاتی این است که سال مالیاتی توسط اداره مالیات مشخص و از آغاز سال شمسی محاسبه می‌شود، در صورتیکه بعضی از اشخاص حقوقی سال مالی خود را که شامل 12 ماه است، مطابق اساسنامه خود تنظیم می‌کنند.

مهلت ارایه اظهارنامه مالیاتی

مدت زمان تسلیم اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی، حداکثر تا 31 تیر هر سال است. اما همانطور که اشاره شد، اگر در اساس نامه شرکت، سال مالیاتی با سال مالیاتی رسمی مطابقت ندارد، ملاک محاسبه میزان مالیات، سال مالی آن شرکت است.

زمان تحویل اظهارنامه

زمان تحویل اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی، حداکثر 4 ماه بعد از اتمام سال مالیاتی است. که اگر سال مالیاتی شرکت یا موسسه‌ای طبق اساس نامه با سال مالیاتی رسمی تفاوت داشت، ملاک، سال مالیاتی اساسنامه است.

چه کسانی موظف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی هستند؟

اشخاص زیر موظف به ارایه اظهارنامه هستند:

1- تمام شخصیت های حقیقی و حقوقی که در ایران مشغول به فعالیتند و معاف از مالیات نیستند.

2- تمامی اشخاص (اعم از حقیقی و حقوقی) ایرانی که در خارج از کشور مشغول به فعالیت هستند.

3- افراد حقیقی و حقوقی که درآمد وفعالیت آن‌ها از داخل ایران است، اما در خارج از کشور ایران اقامت دارند.

4- اتباع غیر ایرانی (حقیقی یا حقوقی) که در ایران، فعالیت و درآمد دارند، مشمول مالیات هستند (به نسبت درآمدهایی که در ایران کسب می کنند).

در مقابل این افراد، افرادی هستند که ملزم به ارایه اظهارنامه مالیاتی نیستند. از جمله:

- شهرداریها و سازمان‌های زیر مجموعه در 31 استان کشور؛

- سازمان‌ها و نهادهایی که دولت بودجه عمومی آن‌ها را تعیین می‌کند؛

- تمامی موسسات و وزارت خانه‌های دولتی؛

- صیادان، عشایر، شرکت های تعاونی دانش آموزی و دانشجویی.

مدارک لازم برای تکمیل اظهارنامه مالیاتی

لیستی از مدارک مورد نیاز برای ثبت نام اظهارنامه مالیاتی به شرح زیر است:

- مدارک شرکت مانند اساسنامه، شرکت نامه و آخرین تغییرات شرکت؛

- اجاره نامه شرکت یا  سند محل شرکت؛

- کارت بازرگانی؛

- گواهی ترازنامه (اشخاص حقوقی یا حقیقی)؛

- مشخصات هویتی فرد از جمله کپی کارت ملی، شناسنامه

(در ثبت نام اشخاص حقوقی، اطلاعات اعضای هییت مدیره و صاحبان امضای مجاز لازم است).

- مجوز فعالیت و هرگونه مجوزی که از سمت مراجع ذیصلاح برای شما صادر می‌شود؛

- میزان درآمد و فروش داخل یا خارج از کشور؛

- گواهی‌های گردش حساب ممهور به مهر شعبه شرکت؛

- صورت سود و زیان افرادی که طبق قانون، موظف به تنظیم اظهارنامه عملکرد هستند؛

- تمام قراردادهای شرکت با اشخاص حقیقی یا حقوقی خصوصی و دولتی؛

- مانده سود (زیان) دوره قبل و گردش حساب تعدیلات سنواتی؛

- شماره ثبت دفاتر قانونی و کدرهگیری؛

- رمز عبور و کد کاربری، کد رهگیری پیش ثبت نام برای ارسال اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی؛

- گواهی حساب‌های سال‌های گذشته‌ی مودی برای بررسی ممیز اداره مالیات؛

- اطلاعات مرتبط با صادرات و واردات کالا؛

- سند کلیه مالیات‌هایی که پرداخت کردید و به تایید سازمان امور مالیاتی کشور رسیده است؛

- پرداختی های بیمه و هرگونه سندی که به تشخیص اداره دارایی نیاز باشد.

توجه کنید که برای تکمیل مراحل مختلف اظهارنامه به این مدارک نیاز است. بنابراین قبل از آغاز فرآیند ثبت نام سعی کنید مدارک را تهیه تا در روند ثبت نام  دچار اختلال و سردرگمی نشوید.

 

روش تنظیم اظهارنامه مالیاتی 1402

قبل از اینکه خدمات سازمان امور مالیاتی بصورت الکترونیکی شود، افراد برای ارایه اظهارنامه مالیاتی مجبور بودند بر روی فرم های کاغذی که از طریق سازمان دریافت می‌کردند اطلاعات را وارد و ارسال کنند. امروزه با راه اندازی سایت سازمان امور مالیاتی، کم کم اظهارنامه های کاغذی جای خود را به اظهارنامه های الکترونیکی دادند. مودیان باید با مراجعه به سایت  Tax.gov.ir  برای ثبت نام و ارسال اظهارنامه اقدام نمایند.

پیشنهاد 

برای مشاهده مراحل قدم به قدم ثبت نام در سامانه عملیات الکترونیکی مالیاتی، مقاله سامانه مودیان مالیاتی را نیز مطالعه بفرمایید.

پس از تکمیل مراحل ثبت نام در سامانه، می‌توانید جهت تکمیل اظهارنامه اقدام نمایید.


سامانه مودیان مالیاتی

نحوه تکمیل اظهارنامه مالیاتی 1402

کلیه مودیان مالیاتی پس از ثبت نام در سامانه باید نسبت به تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی اقدام کنند. لذا پس از اخذ کد رهگیری مالیاتی مطابق مراحل زیر اقدام کنید:

- ابتدا وارد صفحه اصلی سایت سازمان امور مالیاتی کشور به نشانی  Tax.gov.ir  شوید.



- در این مرحله گزینه حاوی نوشته اظهارنامه عملکرد(حقیقی) را کلیک کنید.

- در صفحه باز شده، رمز عبور و نام کاربری که در هنگام ثبت نام دریافت کردید را وارد کنید.

- با ورود به سامانه، دکمه ثبت اظهارنامه جدید را انتخاب کنید.

- با ورود به صفحه مشخصات اظهارنامه، در کادرهای آن سال عملکرد، نوع فعالیت خود را وارد و دکمه تایید را انتخاب کنید.



- در این صفحه، کنار اطلاعات مربوط به اظهارنامه گزینه ویرایش و حذف دارد. گزینه ویرایش را انتخاب کنید.



- پس از انتخاب دکمه ویرایش، در صفحه باز شده اطلاعات هویتی مانند نام، نام خانوادگی، شماره شناسنامه، جنسیت، نام پدر، تاریخ تولد و سایر موارد را در کادرهای مربوطه، وارد کنید.

- سپس باید مشخصات مربوط به محل فعالیت اصلی (اقامتگاه قانونی) از جمله نشانی و کد پستی و نوع فعالیت مودی را وارد نمایید.



- در این گام باید اطلاعات حساب بانکی مربوط به فعالیت شغلی خود را وارد کنید.

بعد از ورود اطلاعات لازم، قسمت اطلاعات اختصاصی را به شما نمایش می دهد که به صورت پیش فرض اطلاعات در آن ذخیره است. اگر قصد تغییر آن اطلاعات را دارید می‌توانید آنها را ویرایش کنید.

- پس از ورود و بررسی اطلاعات اختصاصی، در قسمت اطلاعات فروش، اطلاعات فروش داخلی و خارجی خود را با کلیک گزینه سبز رنگ، وارد کنید.



- سپس اطلاعات مربوط به سود و زیان خود را در جداول مربوطه وارد نمایید.



پس از طی این مراحل، مالیات فرد محاسبه و نمایش داده می شود. برای ورود به مرحله ثبت نهایی باید گزینه ذخیره و ادامه را بزنید.

- اطلاعات اظهارنامه در جدولی مانند جدول زیر نمایش داده می‌شود که با انتخاب گزینه ثبت نهایی یک کد رهگیری به شما تعلق می‌گیرد.

صدور قبض مالیاتی

مودیان حقیقی می‌توانند در هنگام ارسال اطلاعات اظهارنامه، اقدام به درخواست صدور قبض نمایند، که بعد از دریافت کد رهگیری اظهارنامه، قبض‌های صادره قابل رویت و پس از چاپ قبض می‌توانند از طریق بانک یا سامانه پرداخت الکترونیکی مالیات اقدام به پرداخت نمایند.

سوالات متداول

 

1- اظهارنامه مالیاتی شامل چه بخش هایی است؟

اظهارنامه مالیاتی دارای سه بخش اصلی درآمد، کسورات و اعتبارات مالیاتی است. برای توضیحات بیشتر به متن مقاله رجوع کنید.

2- آیا اظهارنامه را می توان اصلاح نمود؟

اصلاح اظهارنامه یکی از امتیازاتی است که سازمان امور مالیاتی کشور برای مودیان در نظر می‌گیرد. در این راستا سازمان مالیاتی با هدف گسترش فرهنگ خوداظهاری به مودیان اجازه می‌دهد تا در صورت بروز اشتباه در تکمیل اظهارنامه، نسبت به ویرایش اطلاعات و اصلاح اظهارنامه مالیاتی خود اقدام کنند. باید توجه کنید که مدت زمان مشخصی جهت اصلاح و ویرایش وجود دارد. مودی به مدت یک ماه بعد از انقضای مهلت ارسال اظهارنامه فرصت دارد تا اصلاحات لازم را در اظهارنامه ایجاد و مجدد برای سازمان امور مالیاتی ارسال کند.

تبصره ماده 226 قانون مالیات های مستقیم به بحث اصلاح اظهارنامه‌های مالیاتی می‌پردازد.

3- دلیل ثبت اظهارنامه مالیاتی چیست؟

برخی دلایل تشکیل پرونده و ثبت اظهارنامه به طور خلاصه به شرح زیر است:

1- ثبت اظهارنامه نشانه ای از مسیولیت شماست.

2- برای پروسه‌ی دریافت ویزا مهم است.

3- برای درخواست وام یا کارت اعتباری گاهی بررسی پرونده مالیاتی شما لازم می شود.

توضیحات هر کدام از این موارد در متن مقاله موجود است.

4- مهلت ثبت نام اظهارنامه مالیاتی 1402 تا چه زمانی می باشد؟

اکنون که در اوایل سال 1402 هستیم مهلت ثبت نام اظهارنامه هنوز اعلام نشده ولی بر اساس سال گذشته این مدت زمان برای اشخاص حقیقی 15 تیرماه و برای اشخاص حقوقی حداکثر تا 31 تیر است. در واقع زمان تحویل اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی، حداکثر 4 ماه بعد از اتمام سال مالیاتی است. که اگر سال مالیاتی آن شرکت طبق اساس نامه با سال مالیاتی رسمی فرق داشت، ملاک، سال مالیاتی اساسنامه است.

5-نحوه تکمیل اظهارنامه به چه صورت است؟

برای تکمیل و ارسال اظهارنامه باید به سایت   Tax.gov.ir مراجعه کنید، سپس از قسمت خدمات اصلی مالیاتی گزینه اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی یا حقوقی را انتخاب و مراحل لازم را که در مقاله نیز ذکر شد طی کنید.

اقلام کلیدی

* اظهارنامه مالیاتی اسنادی است که در سازمان مالیاتی ثبت می‌شود و درآمد، هزینه ها و سایر اطلاعات مالی مرتبط را گزارش می‌کند.

*در اظهارنامه های مالیاتی، مالیات دهندگان بدهی مالیاتی خود را محاسبه می‌کنند، پرداخت های مالیاتی را برنامه ریزی می‌کنند یا برای اضافه پرداخت مالیات درخواست بازپرداخت می‌کنند.

جمع‌بندی

همانطور که گفتیم، اظهارنامه مالیاتی یعنی در واقع کارنامه‌ی مالی یکسال کاری اشخاص حقوقی و حقیقی که برای محاسبه و تعیین مالیات به سازمان امور مالیاتی تحویل می‌دهند. در این مقاله در مورد اظهارنامه الکترونیکی و نحوه تکمیل و ارسال آن مطالبی ذکر شد.

در پایان اگر سوالی در زمینه اظهارنامه مالیاتی و سامانه مودیان دارید، سوال خود را در قسمت کامنت بپرسید، مشاوران مالی ما پاسخ شما را خواهند داد. 

بیشتر بخوانید:

 نحوه تکمیل اظهارنامه اشخاص حقوقی