عیدی و سنوات 1402 + روش محاسبه

عیدی و سنوات کارگران در سال 1402 یکی از مهم‌ترین چالش‌های حسابداران و کارمندان در انتهای هرسال است. بر اساس قانون کار، کلیه حقوق بگیران و همچنین کلیه افراد تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی عیدی و سنوات دریافت می کنند. عیدی و سنوات پایان سال اصلی‌ترین مزایایی است که وزارت کار برای مشمولین قانون کار در نظر میگیرد؛ اما محاسبات دقیق عیدی سال 1402 همواره یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های کارگران و کارفرمایان است. ازاین‌رو در این مقاله از تیم تحریریه حصین حاسب، می‌خواهیم تا شما را با نحوه محاسبه عیدی و سنوات سال 1402 آشنا نماییم. با ما همراه باشید.

باید گفت که عیدی مشمولان قانون کار با مشمولان دسـتگاه‌های دولتی متفاوت است. عیدی کارکنان دولت در پایان هرسال توسط دولت تعیین می‌شود. ولی عیدی کارگران مشمول قانون کار بر اساس فرمول مندرج در قانون مذکور مشخص می‌شود. بر اساس این، فرمول عیدی کارگران دوبرابر آخرین حقوق آن‌هاست، مشروط بر اینکه از سه برابر حداقل حقوق سال مربوطه بیشتر نباشد.

چطور عیدی و سنوات 1402 را محاسبه کنیم؟

نحوه محاسبه عیدی و سنوات اقشار مختلف جامعه بر اساس دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌هایی انجام می‌شود که در ادامه به بیان آنها می‌پردازیم.

بر اساس ماده‌واحده قانون مربوط به تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران شاغل در کارگاه‌های مشمول قانون کار مصوب سال 1370، کارفرما موظف است به هر یک از کارگران خود به نسبت یک سال کارکرد معادل 60 روز آخرین مزد روزانه، به‌عنوان عیدی و پاداش پایان سال پرداخت نماید. همچنین مبلغ پرداختی از این بابت به هر یک از کارگران نباید از معادل نود روز حداقل مزد روزانه قانونی تجاوز کند. به‌عبارت‌دیگر برای عیدی و پاداش پایان سال هر کارگر داریم:

90 روز حداقل دستمزد دریافتی ≥ عیدی و پاداش پایان سال ≥ 60 روز حداقل دستمزد دریافتی

در نتیجه طبق روال سال‌های گذشته، حداقل و حداکثر عیدی پایان سال 1401 منتهی به سال 1402 باتوجه‌به اینکه پایه حقوق روزانه برابر با 1،393،250 ریال است، مقادیر زیر خواهد بود:

شرح	مبلغ عیدی (ریال)
حداقل عیدی 1402	83,595,000 = 60 × 1،393،250
حداکثر عیدی 1402	125,392,500 = 90 × 1،393،250

عیدی و سنوات کارگران 1402/ نکته

مبنای محاسبه عیدی و پاداش کارگران بر اساس حقوق و مزایای آنها به‌صورت زیر است:

♦️ کارگران شاغل در کارگاه‌هایی که مشمول طرح طبقه‌بندی مشاغل هستند: مزد مبنا یا مزد گروه به‌علاوه پایه

♦️ کارگران‌شاغل در کارگاه‌هایی که طرح طبقه‌بندی مشاغل ندارند: مزد ثابت یعنی مزد شغل به‌علاوه مزایای ثابت پرداختی به‌تبع شغل

حق سنوات کارگران در سال 1402

حق سنوات و یا سنوات پایان خدمت، پاداشی است که پس از اتمام قرارداد کار از سوی کارفرما به مستخدمین مشمول قانون کار پرداخت می‌شود. ازاین‌رو حق سنوات را مزایای پایان کار یا پاداش پایان خدمت نیز می‌نامند.

حق سنوات با پایه سنوات متفاوت است؛ مهم‌ترین فرق حق سنوات و پایه سنوات عبارت‌اند از:

• ♦️ حق سنوات معاف از پرداخت بیمه و مالیات است درصورتی‌که پایه سنوات مشمول پرداخت بیمه و مالیات است

• ♦️ پایه سنوات به‌صورت ماهیانه پرداخت می‌شود، اما حق سنوات در پایان قرارداد پرداخت می‌شود

• ♦️ پایه‌سنوات مقدار مشخصی دارد که همه‌ساله از سوی وزارت کار تعیین می‌شود؛ حق سنوات بر اساس میزان حقوق و دستمزد افراد متفاوت است

عیدی و سنوات کارگران 1402

آیا به کارگری که کمتر از 1 سال سابقه دارد، سنوات تعلق می گیرد؟

بله؛ حق سنوات برای افرادی که مدت زمان قرارداد آنها کمتر از یک سال است، به نسبت مدت زمان کارکردشان محاسبه و پرداخت می‌شود.

نکته

بر اساس رای شماره 249 مورخ 1399/2/9 دیوان عدالت اداری، حق سنوات پرداختی به کارگران در قراردادهای یک ساله و یا کمتر، قطعی است؛ اما در قراردادهای دایمی یا قرارداد موقتی با مدت زمان بیش از یک سال، مبلغ حق سنوات پرداختی علی‌الحساب بوده و تسویه حق سنوات در زمان انقضای قرارداد کار انجام می‌شود.

سنوات مشاغل سخت چگونه است؟

بر اساس قانون کار، میزان حق سنوات پرداختی به شاغلین در حوزه مشاغل سخت نیز معادل یک ماه (30 روز) آخرین حقوق و دستمزد دریافتی کارگر به ازای هر سال کارکرد او است.

نحوه محاسبه حق سنوات پایان خدمت کارگران

کارفرما موظف است به کارگرانی که یک سال یا بیشتر در کارگاه آنها مشغول به خدمت بوده‌اند، به‌ازای هرسال (متوالی یا متناوب) معادل یک ماه آخرین حقوق دریافتی را بپردازد. (ماده 24 قانون کار)

بر اساس آخرین رای مربوط به حق سنوات اصلاحیه شماره 2-3328 مورخ 1400/6/14 دیوان عدالت اداری، مبنای محاسبه سنوات پایان کار بر اساس مواد 24 و 31 قانون کار، فقط مطلق حقوق و مزد کارگر است و دیگر حق‌السعی مبنا قرار نمی‌گیرد. در نتیجه فرمول محاسبه حق سنوات کارگران بر اساس مدت‌زمان کارکرد آنها به‌صورت زیر است:

فرمول محاسبه حق سنوات

365 روز ÷ 30 × تعداد روزهای کارکرد در سال × (حقوق پایه روزانه + پایه سنوات روزانه + مزایای روزانه شغلی به‌تبع شغل)

فرمول‌محاسبه حق‌سنوات

 

پایه سنوات چیست؟

شورای‌عالی کار باهدف حمایت از کارگران و جبران کمبود حداقل دستمزد، مبلغی را تحت عنوان پایه سنوات در نظر گرفته است که به حداقل حقوق کارگرانی که بیش از یک سال در یک کارگاه مشغول به فعالیت باشند، اضافه می‌شود. به این ترتیب، پایه سنوات جزیی از دستمزد دریافتی ماهانه است و به صورت مجزا پرداخت نمی‌شود.

 

مبلغ پایه سنوات به صورت سالیانه از سوی شورای عالی کار تعیین و ابلاغ می‌شود. این مبلغ برای سال 1401 برابر با 70,000 ریال در روز است؛ به این ترتیب حقوق کارگران با یک سال سابقه کار به صورت زیر محاسبه می‌شود:

حقوق ماهیانه در سال دوم

حقوق پایه ماهیانه بر اساس قانون کار + (70,000 × تعداد روزهای کارکرد در ماه)

عیدی و سنوات کارگران 1402

عوامل موثر در نحوه محاسبه سنوات و عیدی سال 1402

یکی از مهم‌ترین مسایل در نحوه محاسبه عیدی و سنوات، تعیین عوامل موثر در میزان عیدی و سنوات است. بر اساس ماده واحده قانون مربوط به تعیین عیدی و پاداش کارگران، محاسبه عیدی و پاداش پایان سال کارگران، دستمزد دریافتی و فوق‌العاده‌هایی است که به واسطه اشتغال در شغل مربوطه دریافت می‌کند. در واقع مزایای دریافتی بابت شغل، جزیی از شغل بوده در محاسبه عیدی و پاداش لحاظ می‌شود.

اما دیوان عدالت اداری پس از بررسی‌های مختلف در خصوص عوامل موثر در محاسبه حق سنوات، در تاریخ 14 شهریور 1400 طبق رایی، تنها حقوق و مزد را مبنای محاسبه حق سنوات اعلام نمود؛ در واقع مزایای رفاهی و انگیزه‌ای مبنای پرداخت حق سنوات نیست. در ادامه با عوامل موثر در محاسبه عیدی و سنوات به صورت جزیی‌تر آشنا خواهیم شد:

کدام مزایا در محاسبه عیدی و پاداش پایان سال موثر است؟

مزایای مستمر در محاسبه عیدی و پاداش عبارتند از:

• ♦️ فوق العاده سختی کار.

• ♦️ فوق‌العاده شغل.

• ♦️ فوق العاده مسیولیت

و سایر مزایایی که به تبع شغل به کارگر پرداخت می‌شوند.

آیا به عیدی مالیات و بیمه تعلق می‌گیرد؟

مبنای محاسبه عیدی نرخ و مبلغ مبنای تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران در واحدهای فاقد طرح طبقه بندی مشاغل مزد ثابت، یعنی مزد شغل و مزایای ثابت پرداختی، به تبع شغل خواهد بود، مثل سختی کار، فوق العاده شغل، و هرآن‌چه به تبع شغل به کارگر داده می‌شود. در کارگاه‌هایی که طرح طبقه بندی مشاغل دارند، مزد گروه و پایه یا مزد مبنا مالک محاسبه است و مزایای رفاهی و انگیزشی از قبیل حق مسکن، خواروبار و عایله مندی، پاداش افزایش تولید، فوق العاده جذب در این خصوص لحاظ نخواهد شد. بیمه و مالیات عیدی در سطح و میزانی که ذکر شد و در قانون تعیین شده، از پرداخت حق بیمه معاف است اما به آن مالیات تعلق می‌گیرد.

شایان ذکر است که مبلغ عیدی سالانه، دارای معافیتی معادل یک دوازدهم معافیت مالیاتی سالانه است.

به عبارتی دیگر مبنای محاسبه عیدی و پاداش سالانه کارگران در کارگاه‌هایی که طرح طبقه‌بندی مشاغل دارند، مزد گروه و پایه یا مزد مبنا و در واحدهای فاقد طرح طبقه‌بندی، مزد ثابت یعنی مزد شغل و مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل خواهد بود.

البته پرداخت عیدی به‌کارگرانی که کمتر از یک سال در کارگاه‌ها مشغول به‌کار بوده‌اند نیز الزامی بوده و مبلغ عیدی پرداختی به آنان باید به ماخذ 60 روز مزد روزانه و به نسبت ایام کارکرد و روزهایی که در آن محل مشغول کار بودند محاسبه و پرداخت شود.  با وجود آنکه مصوبه مجلس، میزان پرداخت عیدی کارگران را مشخص کرده و دو ماه پایه حقوق را به‌عنوان حداقل و سه ماه پایه حقوق را به‌عنوان حداکثر میزان عیدی دریافتی اعلام کرده اما میزان عیدی کارگران بسته به مدت قرارداد و کارکرد آن‌ها متفاوت است.

کارگران بسته به سنوات و تعداد روزهایی که کار کرده‌اند مستحق دریافت عیدی هستند و عیدی و پاداش کامل به کارگرانی تعلق می‌گیرد که در حقیقت یک‌سال در آخرین کارگاه یا محل کار مشغول کار بوده و بیمه‌پردازی آنها به‌طور کامل صورت گرفته باشد. البته قانون درخصوص عیدی کارگران فصلی، ساعتی و پاره‌وقت نیز ملاحظاتی دارد و میزان عیدی و پاداش این گروه از کارگران را مشخص کرده است.

پیشنهاد می کنیم حتما این مقاله را مطالعه کنید : معافیت مالیاتی حقوق و دستمزد

نحوه محاسبه عیدی و پاداش کارگران پاره وقت چگونه است؟

بر اساس ماده 39 قانون کار، مزد و مزایای کارگرانی که به صورت نیمه وقت یا کمتر از ساعات قانونی تعیین شده به کار اشتغال دارند به نسبت ساعات کار انجام یافته محاسبه و پرداخت می‌شود که عیدی و پاداش نیز از این قاعده کلی مستثنی نیست. عیدی کارگران ساختمانی که به صورت پاره وقت مشغول هستند را می‌توان با استفاده از نرم افزار های حسابداری محاسبه کرد.

عیدی و سنوات کارگران 1402

فرمول محاسبه عیدی سال 1402

فرمول‌محاسبه حداقل عیدی و پاداش برای یک سال کارکرد کارگران تمام وقت بر اساس دستمزد و مزایای شغلی به صورت زیر است:

فرمول محاسبه عیدی

60 × (مزایای روزانه مستمر به تبع شغل + پایه سنوات روزانه + حقوق پایه روزانه)

نحوه محاسبه عیدی در سال کبیسه

از آنجا که محاسبه عیدی به صورت روزانه انجام می‌شود، تعداد روزهای کارکرد در آن موثر است؛ در نتیجه برای سال‌های کبیسه که اسفند ماه یک روز بیشتر است فرمول محاسبه عیدی به صورت زیر خواهد بود:

فرمول محاسبه عیدی در سال کبیسه

366 ÷ (60 × تعداد روزهای کارکرد × (حقوق پایه روزانه + پایه سنوات روزانه + مزایای روزانه مستمر به تبع شغل))

زمان پرداخت عیدی و سنوات کارگران

بر اساس تبصره 1 ماده واحده قانون مربوط به تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران، پرداخت عیدی و پاداش کارگران تنها در پایان سال انجام می‌شود؛ همچنین هر گونه پرداخت از این بابت در طول سال، مبلغ علی‌الحساب عیدی و پاداش آخر سال محسوب می‌شود.

در زمینه زمان پرداخت حق سنوات باید گفت: سنوات پایان خدمت معمولاً پس از پایان قرارداد کار و یا پایان هر سال و در زمان تسویه حساب با کارکنان پرداخت می‌شود.

عیدی و سنوات کارگران 1402

فیلم آموزشی محاسبه عیدی با نرم افزار

اگر حسابدار هستید می توانید با ویدیو زیر نحوه محاسبه عیدی در نرم افزار نوآوران را مشاهده کنید.

 

کلام آخر

نحوه محاسبه عیدی و سنوات بر اساس قانون کار، مبتلا به کلیه حقوق بگیران و همچنین کلیه افراد تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی است؛ به بیان دیگر نحوه محاسبه عیدی و سنوات تحت تاثیر مدت زمان کارکرد فرد قرار ندارد و حتی اگر مدت کارکرد کمتر از یک سال (مثلاً یکی دو ماه باشد) نیز به وی تعلق خواهد گرفت. طبق آنچه در آموزش حسابداری حقوق و دستمزد گفته می‌شود، نحوه محاسبه عیدی و سنوات برای کارمندان در گروه‌های مختلف از کارکنان فعلی شرکت گرفته تا بازنشستگان تامین اجتماعی قواعد خاصی دارد.

از این رو انجام عملیات حسابداری حقوق و دستمزد برای حسابداران از حساسیت ویژه‌ای برخوردار است؛ زیرا در یک طرف کارفرما قرار دارد و کوچک‌ترین اشتباه مجموعه را دچار چالش می‌سازد؛ در طرف دیگر کارگر و حقی که ممکن است از او ضایع گردد. در نتیجه حسابداران باید با کسب مهارت‌های لازم بکوشند تا حقی از کسی ضایع نسازند. شما می توانید سوالات خودتان را در همین صفحه از ما بپرسید.