مهم ترین جرائم مالیاتی؛ انواع جرم های مالیاتی و نکات مهم

بسیاری از دولت‌ها بخش قابل توجهی از منابع مالی خود را توسط دریافت مالیات تامین می‌کنند. سهل انگاری در پرداخت مالیات مشکلات زیادی از جمله کمبود منابع مالی مورد نیاز دولت و ایجاد جریمه برای مودیان مالیاتی را به بار می‌آورد. جرایم مالیاتی جریمه‌ای است که دولت آن را از اشخاص حقیقی و حقوقی در صورت عدم پرداخت مالیات یا فرار مالیاتی مطالبه می‌کند تا افراد مالیات خود را به موقع بپردازند. جرایم مالیاتی دارای انواع مختلفی از جمله عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی، جریمه مالیات بر عملکرد و غیره است که در این مقاله به آن‌ها می پردازیم.

منظور از جرائم مالیاتی

 پرداخت به موقع مالیات در رشد اقتصادی کشور نقش به سزایی دارد، لذا دولت برای ترغیب مودیان تشویق هایی را در نظر می‌گیرد. با توجه به اینکه همیشه سیاست تشویق موثر نیست و عده‌ای باز هم از زیر این وظیفه شانه خالی می‌کنند، بنابراین جرایم مالیاتی را دولت پیش بینی می‌کند.

موارد جرائم مالیاتی

جرم های مالیاتی انواع مختلفی دارد. در صورت عدم پرداخت انواع مالیات یا عدم انجام مراحل مربوط به تکالیف مالیاتی توسط مودیان مشمول، برخی از این جرائم مالیاتی را برای مودی، در نظر می‌گیرند.

انواع این جرائم عبارتند از جریمه:

1- جرائم مالیاتی مالیات ارزش افزوده

یکی از انواع جرایم مالیاتی است که طبق قانون پیش بینی شده است. طبق ماده 22 قانون مالیات بر ارزش افزوده، هر سه ماه یکبار به صورت دوره ای مالیات بر ارزش افزوده باید پرداخت شود. مودی تا 15 روز پس از هر دوره مهلت پرداخت دارد. در غیر این صورت مشمول جریمه مالیات ارزش افزوده می‌شود.

 2- مالیات بر عملکرد

بر اساس ماده 190 قانون مالیات‌های مستقیم، در صورت عدم پرداخت مالیات عملکرد یا اظهارنامه مالیاتی عملکرد در مهلت مقرر توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی مشمول جریمه‌ای به میزان 2.5 درصد به ازای هر ماه تاخیر می ‌شوند.

3- عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی

در ماده 192 ق.م.م این نوع از جرائم مالیاتی ذکر و در صورت عدم تسلیم به موقع اظهارنامه مالیاتی مشمول جریمه‌ای برای اشخاص حقیقی و حقوقی است (معادل 30 درصد مالیات معوقه برای اشخاص حقوقی و 10 درصد جریمه نقدی برای اشخاص حقیقی).

4- جریمه عدم گزارش درآمدها و ثبت هزینه‌های غیر واقعی

مودیان مشمول مالیات که درآمد واقعی خود را کتمان و یا هزینه های غیر واقعی در اظهارنامه اعلام کنند مشمول این جریمه از جرائم مالیاتی می‌شوند. این جریمه معادل 30 درصد مالیات متعلق برای اشخاص حقوقی و جریمه نقدی 10 درصدی برای اشخاص حقیقی است.

 5- عدم ارسال ترازنامه و صورت سود و زیان

یک نوع دیگر از جرائم مالیاتی، عدم ارایه ترازنامه و صورتحساب سود و زیان یا دفاتر است که در ماده 193 قانون مالیات های مستقیم پیش بینی و مشمول جریمه ای معادل 20 درصد مالیات هر یک از موارد مذکور می‌شوند.

6- جریمه عدم استفاده از سامانه‌ی صندوق مکانیزه فروش

شرط تحقق این نوع از جرائم مالیاتی که در ماده 196 ق.م.م پیش بینی می‌شود در زمانی است که مشاغل موظف به استفاده از صندوق مکانیزه فروش از انجام آن سرپیچی کنند.

7- عدم ارسال لیست حقوق و دستمزد کارکنان

طبق ماده  197 قانون مالیات های مستقیم، این جریمه زمانی محقق می‌شود که شخصی که موظف به ارسال لیست حقوق و دستمزد و همچنین قرارداد پیمانکاران است از انجام این کار در موعد مقرر اجتناب کند یا اطلاعات غیر واقعی ارایه دهد. در این صورت جریمه متعلقه در مورد حقوق عبارت است از دو درصد حقوق‌ پرداختی و در خصوص پیمانکاری یک درصد کل مبلغ قرارداد.

8- جرائم مالیاتی مالیات‌های تکلیفی

نوع دیگری از انواع جرائم مالیاتی، جریمه مربوط به عدم پرداخت مالیات تکلیفی است که در ماده 199 قانون مالیات های مستقیم، پیش بینی شده است. در واقع عدم تعهد در مقابل مالیات‌های تکلیفی مشمول جریمه ای با نرخ 10 درصد و به ازای هر ماه تاخیر 2.5 درصد است. این نوع از جرایم زمانی محقق می‌شود که مسئول کسر و پرداخت مالیات تکلیفی، مثلا کارفرما که عهده دار کسر و پرداخت مالیات حقوق کارمندان است در موعد مقرر، از انجام وظیفه قانونی خود تخلف کند.

9- جریمه مرتبط با مدیران تصفیه

مدیران تصفیه نمی‌توانند دارایی اشخاص حقوقی را قبل از تصفیه امور مالیاتی، تقسیم کنند در صورت انجام این کار باید جریمه بپردازند. به عبارتی بر اساس ماده 196 قانون مالیات های مستقیم، جریمه تخلف مدیر تصفیه در مورد تقسیم دارایی شخص حقوقی قبل از تصفیه امور مالیاتی یا قبل از اینکه تامینی برای آن، به سازمان امور مالیاتی بسپرد، معادل بیست درصد مالیات متعلق خواهد بود که از مدیر یا مدیران تصفیه ‌وصول می‌شود.

• چرا دولت جرائم مالیاتی را وضع می‌کند؟

  دولت‌ها بخشی از منابع مالی خود را توسط دریافت مالیات تامین می‌کنند. بی توجهی در پرداخت به موقع باعث ایجاد مشکلات زیادی از جمله کمبود منابع مالی مورد نیاز دولت می شود. از طرفی پرداخت به موقع مالیات در پیشرفت اقتصادی کشور نقش مهمی دارد، لذا دولت برای ترغیب مودیان تشویق هایی را در نظر می‌گیرد. با توجه به اینکه همیشه سیاست تشویق موثر نیست و عده ای باز هم از پرداخت آن اجتناب می‌کنند، بنابراین دولت در این راستا جرایم مالیاتی را وضع می‌کند.