سفته نویسی (مراحل نوشتن سفته)؛ کاربردها، اصطلاحات مهم سفته

سفته نویسی-

سفته یک ابزار مالی است که حاوی قول کتبی یک فرد برای پرداخت مبلغ معینی به طرف دیگر در صورت تقاضا یا در تاریخ معینی در آینده است.

به عبارت دیگر یک قول مستند برای بازپرداخت پول قرض شده است.

اما در چه مواردی می توان از سفته استفاده کرد؟

برای سفته نویسی چه مواردی باید رعایت شود؟

در این مقاله به توضیح این مباحث می پردازیم.

کاربردهای سفته نویسی

از کاربردها می توان موارد زیر را نام برد:

- وسیله‌ای برای پرداخت وجه؛

- برای کسب اعتبار؛

- وسیله‌ای برای تضمین تعهدات؛

- برای مبادله کالا و خدمات.

سفته چیست؟

به موجب ماده‌ی 307 قانون تجارت ایران، "ســفته" ســندی است:

که به موجب آن امضاکننده تعهد می‌کند مبلغی در موعد معین یا عندالمطالبه در وجه حامل یا شــخص معین یا به حواله کرد آن شــخص کارسازی نماید.

سفته از جمله اسناد تجارتی اســت که:

در معاملات بین تجار و همچنین بین افراد عادی، دادن و گرفتن آن معمول اســت.

یک نمونه سفته می تواند یک قرارداد حقوقی بین دو طرف باشد که بیان می کند یکی از طرفین متعهد می شود که مبلغ مشخصی را به دیگری پرداخت کند.

به طور مثال

-در مواردی بانک‌ها هنگام پرداخت وام از وام‌گیرنده به میزان مبلغ وام، سفته دریافت می‌کنند.

-یکی از کاربردهای سفته نویسی، در معاملات بازرگانی می‌باشد. بدهکار با دادن سفته به طلبکار متعهد می‌شود که مبلغ معینی را در مهلت معین به او پرداخت کند.

-سفته یکی از مدارکی است که در زمان استخدام بابت حسن انجام کار از افراد دریافت می‌شود.

تکمیل سفته به شکل قانونی

تکمیل سفته برای ضمانت کار، باید به طور صحیح و مشخص انجام بپذیرد تا موجبات سوء استفاده از آن فراهم نشود.

الزاماتی که برای تکمیل سفته باید رعایت شوند، به شرح زیر است:

• نوشتن تاریخ (تاریخ صدور و تاریخ پرداخت وجه یا ذکر عندالمطالبه بودن آن در محل تاریخ)؛

• امضاء از شرایط لازم برای تنظیم سفته است (و در صورت لزوم درج مهر)؛

• مبلغی که روی سفته درج و باید پرداخت شود بایستی در سفته به عدد و حروف نیز بنویسند؛

• مشخصات گیرنده وجه را باید بنویسید؛

• نام، نام خانوادگی، کد ملی و آدرس صادر کننده سفته.

نکته

اگر تاریخ نوشته نشود، یک سند عادی محسوب می‌شود. بر طبق قانون مدنی یک سند مطالبه طلب محسوب می شود و می‌توان در دادگاه عمومی اقدام به طلب آن کرد. 

مراحل سفته نویسی

برای سفته نویسی به طور صحیح و اصولی گام‌های زیر را باید طی کنید:

1- درج مبلغ سفته

هر نوع از سفته‌ای را که بخرید، مبلغ معینی بر روی آن درج شده است. مثلا، اگر روی سفته‌ای مبلغ 30 میلیون ریال نوشته شده است، اعتبار آن 3 میلیون تومان است.

نکاتی در مورد مبلغ سفته

- مبلغ سفته نباید از اعتبار سفته بیشتر باشد؛

- برای درج مبلغ باید از حروف فارسی استفاده شود؛

- نحوه نوشتن مبلغ باید به صورت ریال باشد و مبلغ را در قیمت مربوطه خودش بنویسید.

2- تاریخ سفته

تاریخ سفته شامل تاریخ صدور و یا تاریخ پرداخت سفته می‌شود. عدم درج تاریخ صدور باعث می‌شود تا سفته از اعتبار تجاری خارج شود. برای نوشتن تاریخ صدور هم باید از حروف فارسی استفاده کنید. تاریخ پرداخت، زمان نهایی پرداخت وجه است.

توجه

وقتی که سفته برای حسن انجام کار است،  نیاز به تاریخ صدور و تاریخ پرداخت نیست. ولی باید روی سفته عبارت «سفته بابت حسن انجام کار» را بنویسند.

 3- نوشتن نام گیرنده

اگر نام گیرنده را در سفته ننویسید، سفته شما در وجه حامل محسوب خواهد شد. در نتیجه هر شخصی که سند را در دست دارد می‌تواند مبلغ آن را مطالبه کند. همچنین عدم درج نام گیرنده به معنی این است که سفته از اعتبار خارج است. بنابراین نام گیرنده را باید به طور واضح روی سفته قید کنید.

4-  امضاء

امضاء از شرایط لازم برای سفته نویسی است. سفته‌ای که امضا یا مهر صادر کننده بر روی آن باشد، تعهد او شکل قانونی پیدا می‌کند. بنابراین سفته‌ای که امضاء یا مهر صادر کننده را ندارد، تعهدی نیز به دنبال نخواهد داشت.

برخی اصطلاحات سفته

• ظهرنویسی یا پشت نویسی

ظهرنویسی یعنی:

1. دارنده سفته مطالبی را که در برگیرنده هدف او از دریافت یا انتقال سفته است، در پشت آن نوشته و آن‌ را امضا می‌کند.
2. برای انتقال سفته به شخصی دیگر، آن را پشت‌نویسی (ظهرنویسی) می‌کنند.

• ضمانت

-اگر قرار است سفته به نام شما صادر شود یا اینکه با ظهرنویسی به شما انتقال یابد، می‌توانید برای اطمینان بیشتر از پرداخت وجه آن، ضامن بخواهید.

-بنابراین ضامن هم باید آن را ظهرنویسی و امضا کند.

-ضمانت سفته برای دارنده این امتیاز را دارد که موقع وصول مبلغ می‌تواند علاوه بر امضاکننده اصلی، به ضامن هم مراجعه کند.

-این حق برای تمام امضاکنندگان بعدی سفته هم وجود خواهد داشت.

-اگر مبلغ را ضامن بپردازد، شخص ضامن می‌تواند برای وصول مبلغ مذکور به امضاکنندگان قبلی و یا شخص اصلی مراجعه کند.

• عبارت حواله کرد

-الزامی نیست که نام شخص خاصی در قسمت گیرنده وجه نوشته شود، مانند چک می‌توان آن را در وجه حامل یا به حواله کرد شخص دیگری صادر کرد.

-اگر عبارت حواله کرد خط زده شود، دیگر نمی‌توان سفته را به شخص دیگری انتقال داد و اگر مجبور به انتقال شویم باید آن را ظهر نویسی کنیم.

نکته

به دلیل سوء استفاده برخی افراد، بهتر است برای تهیه سفته به شعبات بانک ملی مراجعه کنید تا آن را با مبلغ مشخص شده دولتی خریداری کنید.

سوالات متداول

1- کاربرد سفته‌نویسی چیست؟

از کاربردهای آن می توان ابزاری جهت پرداخت وجه، برای کسب اعتبار، وسیله ای برای تضمین تعهدات، همچنین ابزاری برای مبادله کالا و خدمات نام برد.

2- برای یک سفته نویسی اصولی چه مراحلی باید طی شود؟

درج مبلغ سفته، تاریخ سفته، نوشتن نام گیرنده و امضاء از مراحل مهم نوشتن سفته‌ هستند.

3- ظهر نویسی سفته به چه معناست؟

ظهرنویسی یعنی در پشت برگه سفته مطالبی را می‌نویسند که به منظور تضمین سفته، انتقال سفته یا وکالت دادن به دیگری برای وصول وجه آن است. چون در پشت سفته این مطالب قید می شود به آن پشت نویسی سفته نیز می گویند.

در پایان 

با سفته نویسی و اصطلاحات مربوط به سفته آشنا شدید. اگر سوالی در این زمینه دارید می توانید در قسمت کامنت ها بپرسید تا مشاوران حرفه‌ای ما پاسخ شما را بدهند.

بیشتر بخوانید:

حسابداری سامانه های مالیاتی