حرکت نظام مالیاتی در مسیر ارتقای عدالت اجتماعی و افزایش امنیت عمومی

طبق گزارش رسانه مالیاتی ایران، در پاسخ به مطالب مندرج در روزنامه‌های عصر اقتصاد با عنوان «مالیات بیشتر و سفره های خالی تهدید امنیتی» و جهان صنعت با عنوان «تهدید امنیتی کوچک شدن سفره مردم» هشتم آبان ماه، باید گفت: در حال حاضر بسیاری از کشورهای پیشرفته در جهان برای تامین بودجه و هزینه های عمومی خود از درآمدهای حاصل از فروش منابع طبیعی همچون نفت و گاز فاصله گرفتند و در عوض بنیان تامین مالی اداره کشور را بر اساس درآمدهای پایداری مانند مالیات گذاشته‌اند که از کمترین نوسان و ریسک در دنیای اقتصاد برخوردار است. در کشور ما نیز در سنوات اخیر این رویکرد مبنای عمل و سیاست‌گذاری حاکمیت قرار گرفته و از همین رو حرکت تحولی نظام مالیاتی شتاب بیشتری گرفت و دستاوردهای کم ‌نظیری در این عرصه رقم خورد.

در نتیجه این دستاوردها هم اکنون شاهد افزایش وصول درآمدهای مالیاتی و به تبع آن افزایش نسبت درآمدهای مالیاتی به هزینه های جاری دولت و منابع بودجه هستیم. افزایش درآمدهای مالیاتی اما با رعایت پیش‏‌شرط‏ها و الزامات ویژه‌‏ای صورت گرفته است تا مودیان شناسنامه دار و بخش تولید را با هیچ مانع و فشاری روبرو نکند. اقدامات و دستاوردهای سازمان امور مالیاتی کشور در رعایت حقوق مودیان و حمایت از تولید داخلی را می توان در این موارد دید:

-  کاهش 7 و 5 واحد درصدی نرخ مالیات فعالیت‌های تولیدی در دو سال گذشته

-  با اقدامات صورت گرفته برای جلوگیری از فرار مالیاتی از طرق ثبت نام مودیان فاقد پرونده مالیاتی، شناسایی و ساماندهی پذیرنده های بانکی و تشکیل پرونده برای مودیان استفاده کننده از ابزارهای پرداخت فاقد پرونده مالیاتی، برخط نمودن و تکمیل سامانه سوت زنی مالیاتی و سایر اقدامات صورت پذیرفته، تعداد مودیان مالیاتی از 5.629.644 در سال 1400 به 11.719.511 مودی در تیر سال 1403 رسیده است. به بیان ساده تر، افزایش درآمدهای مالیاتی از مسیر مبارزه با فرار مالیاتی و شناسایی مودیان جدید صورت گرفته است و نه از طریق اعمال فشار بر مودیان خوش حساب و فعالان بخش های تولیدی و اصناف و مشاغل.

- فراهم نمودن امکان استفاده و برخورداری از تسهیلات فرم تبصره ماده 100 ق.م.م.  برای گروه‌های بیشتری از اصناف و مشاغل. در سال عملکردی 1402 از تعداد حدود 8 میلیون مودی نزدیک به 7 میلیون نفر از آنها از ظرفیت تبصره ماده 100 قانون مالیات های مستقیم (محاسبه سیستمی مالیات بدون نیاز به نگهداری اسناد و مدارک، عدم نیاز به مراجعه به ادارات مالیاتی و عدم نیاز به حسابرسی توسط ممیزان مالیاتی) استفاده نموده اند که این رقم نسبت به سال عملکردی 1401 حدود یک میلیون مودی افزایش یافته است.

در خصوص مالیات مشاغل و اصناف ذکر این نکته خالی از لطف نیست برای عملکرد سال 1402 مجموعاً 8 میلیون و 24 هزار و 851  مودی مشمول تبصره ماده (100) قانون مالیات‌های مستقیم بودند که 72 درصد از آنها (4,994,486 مودی) مالیات مقطوع صفر داشته‌اند. قابل ذکر است در حال حاضر سهم اصناف و مشاغل از کل مالیات ها بسیار ناچیز (حدود 6 درصد) است.

مرور مواردی از این دست نشان می دهد نظام مالیاتی هم اکنون در مسیری در حال حرکت است که سال ها مطلوب اقتصاددانان و کارشناسان بود: تامین هزینه های جاری کشور از منابع درآمدی پایدار و غیرنفتی.

تردیدی نیست تامین منابع درآمدی پایدار و غیرنفتی تنها راه افزایش استحکام و تاب آوری اقتصاد در مقابل تکانه های خارجی، تحریم ها و نوسانات قیمت محصولات نفتی خواهد بود. این دستاورد در کنار تامین درآمدهای مالیاتی از مسیر غیرتورمی، رعایت حقوق مودیان مالیاتی و جلوگیری از اعمال فشار بر مودیان خوش حساب، مبارزه موثر با فرار مالیاتی و حمایت نظام مالیاتی از نظام تولید در نهایت باعث خواهد شد مالیات به اهرمی موثر در ارتقای عدالت اجتماعی و افزایش امنیت عمومی تبدیل شود.