مالیات اتفاقی

برای اشخاص حقوقی ، نرخ مالیات بر درآمد اتفاقی بر اساس ماده 119 قانون مالیات های مستقیم محاسبه می شود که شامل نرخ های سه گانه ماده 131(15%،20%و25%) است. این موضوع در رای شماره 1893مورخ1397/10/04هیات عمومی دیوان عدالت اداری ، مبنی بر ابطال بخشنامه شماره 200/93/61مورخ 1393/05/20تایید شده است. طبق این رای بر اساس ماده105 قانون مالیات های مستقیم ، فعالیت های انتفاعی اشخاص حقوقی به طورکلی مشمول مالیات با نرخ 25 درصد می شود،اما درآمد های اتفاقی اشخاص حقوقی به عنوان یک استثناءدر ماده 119 ذکر شده و بر اساس نرخ های پلکانی ماده 131 محاسبه می شود.توجه به این نکته ضروری است که درآمد های اتفاقی ،حتی اگر به صورت غیر نقدی باشند ،بر اساس ارزش روز آن ها محاسبه و مشمول مالیات مستقیم می شوند. همچنین ، برخی از درآمد های اتفاقی ممکن است مشمول معافیت های مالیاتی می شوند که در بخش های بعد به ان ها پرداخته خواهد شد.

همانطور که اکثر شما میدانید ، مالیات بر درامد اتفاقی تحت پوشش قوانین مشخصی قرار دارد که در فصل ششم ار باب سوم قانون مالیات های مستقیم به ان پرداخته شده است. این فصل شامل مواد 119 تا 126 است که هر یک به جنبه های مختلف این نوع مالیات می پردازند . در ادامه به برسی این مواد می پردازیم :

ماده 119: تعریف درآمد اتفاقی

این ماده بیان می کند که هر گونه درآمد نقدی یا غیر نقدی که شخص حقیقی یا حقوق به صورت بلاعوض،از طریق معاملات محاباتی به عنوان جایزه یا تحت هر عنوان دیگری کسب می کند،مشمول مالیات درامد اتفاقی خواهد بود.به عبارت دیگر،هر درآمدی که به صورت غیر معمول و بدون فعالیت اقتصادی مستقیم به دست اید،در این دسته قرار می گیرد.

ماده 120: تعیین ارزش درآمدی غیر نقدی

در این ماده،نحوه تعیین ارزش درآمد های غیر نقدی مشخص شده است . بر اساس آن ، درآمد های غیر نقدی به بهای روز تحقق درآمد تقویم می شوند.درمورد املاکید که ارزش معملاتی برای ان ها تعیین شده است ، ارزش معاملاتی مبنای محاسبه مالیات قرار می گیرد.

ماده 121:صلح وهبه معوض

این ماده به موضوع صلح معوض و هبه معوض می پردازد. در این موارد،درآمد مشمول مالیات عبارت است از مابه التفاوت ارزش عوضین که بر اساس مقررات ماده 120تعیین می شود.به عبارت دیگر،اگر در یک معامله ، ارزش دو طرف معامله متفاوت باشد،تفاوت ارزش ان ها به عنوان درآمد اتفاقی محسوب می شود.

ماده122:صلح با حق فسخ وهبه با حق رجوع

در این ماده ، صلح با حق فسخ و هبه با حق رجوع از نظر مالیاتی قطعی محسوب می شوند. اما اگر ظرف شش ماه از تاریخ وقوع معامله ، فسخ یا اقاله صورت گیرد، مالیات وصول شده قابل استرداد خواهد بود.

ماده 123: واگذاری منافع بلاعوض

این ماده بیان می کند که در صورت واگذاری منافع مالی به صورت بلاعوض،انتقال گیرنده موظف است مالیات منافع هر سال را درسال بعد پرداخت کند.به عبارت دیگر،اگر فردی منافع مالی را بدون دریافت عوضی به دست آورد،باید مالیات آن را در سال بعد بپردازد.

ماده126:تکالیف مودیان 

این ماده به تکالیف مودیان مالیات بر درآمد اتفاقی مب پردازد.بر اساس آن،صاحبان درآمد های اتفاقی مکف اند اظهارنامه مالیاتی خود را در مورد منافع موضوع ماده 123تا پایان اردیبهشت ماه سال بعد و در سایر موارد ظرف سی روز از تاریخ تحصیل درآمد یا تعلق منافع به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم و مالیات متعلق را پرداخت کنند.شرایط و انواع معافیت های مالیاتی برای درآمدهای اتفاقی مالیات بر درآمد اتفاقی ممکن است نگرانی هایی را برای افرادی که ناگهانی صاحب درآمدی غیر منتظره می شوند،ایجاد کند اما خوشبختانه قانون،برخی از این درآمد ها را در شرایط خاصی معاف از مالیات دانسته است. هدف اصلی این معافیت ها ،حمایت از افراد آسیب دیده ، تشویق به فعالیت های خیر خواهانه و کمک به توسعه اقتصادی است.درادامه،برخی از این معافیت ها را با هم مرور می کنیم:

1. کمک های بلاعوض خیریه ها و نهاد های عمومی

اگر از یک سازمان خریه،شهداری یا نهادی دولتی،کمک بلاعوضی دریافت کرداه اید ، خیالتان راحت باشد این نوع کمک ها مشمول مالیات نمی شوند . قانون ، کمک های  نقدی و غیرنقدی را که بدون بازپرداخت از سوی این نهادها به افراد نیازمند یا اسیب دیده ارئه می شود ، از مالیات معاف کرده است . مثلا کمک های مالی یا غیرنقدی که از سوی سازمان بهزیستی به افراد نیازمند داده می شود ، مشمول مالیات نیستند.

2. کمک به خسارت دیدگان حوادث غیرمترقبه

در شرایط سخت ناشی از حوادثی مثل زلزله ، سیل ،آتش سوزی یا جنگ ، حمایت از خسارت دیدگان یکی از اولویت های قانونی و انسانی است.به همین دلیل،کمک های  مالی و غیر نقدی که به این افراد ارائه می شود،مشمول مالیات نیستند.بنابراین،اگر فردی به دلیل یک حادثه طبیعی یا غیر مترقبه کمک مالی دریافت کند،نیازی به پرداخت مالیات بر آن درآمد ندارد. این معافیت ها برای حمایت از بازسازی و بهبود شرایط زندگی افراد آسیب دیده در نظر گرفته شده است.

3.جوایز دولتی برای تشویق صادرات و تولید داخلی

درآمد هایی که به عنوان جایزه برای توسعه صادرات یا حمایت از تولید ملیپرداخت می شوند نیز از مالیات درآمد اتفاقی معاف هستند. دولت این معافیت ها را برای تشویق تولید کنندگان و صادر کنندگان به افزایش بهره وری و حمایت از اقتصاد ملی ارائه می کند. برای مثال ، اگر یک صادر کننده نمونه به دلیل عملکرد موفق خود از دولت جایزه ای دریافت کند،از پرداخت مالیات برای این درآمد معاف خواهد بود.

محاسبه مالیات بر درامد اتفاقی ممکن است درنگاه اول پیچیده به نظر برسد،اما با اگاهی از مراحل و نرخ های مربوطه ، میتوان به راحتی میزان مالیات را تعیین کرد.درادامه به صورت گام به گام نحوه محاسبه این نوع مالیات را که تحت دسته بندی مالیات مستقیم قرار می گیرد،برسی می کنیم.

1.تعیین نوع درآمد اتفاقی:

ابتدا باید مشخص کنید که درآمد اتفاقی شما نقدی است یا غیر نقدی.درآمد های غیر نقدی،مانند دریافت یک خودرو یا ملک ، باید به ارزش روز ان ها محاسبه شوند.برای املاک،ارزش معملاتی مبنای محاسبه قرار میگیرد.

2.محاسبه درآمد مشمول مالیات:

پس از تعیین ارزش درآمد ، مبلغ کل درامد اتفاقی را به عنوان درامد مشمول مالیات در نظر بگیرید.در این مرحله ، باید توجه داشته باشید که برخی از درامد های اتفاقی ممکن است مشمول معافیت های مالیاتی باشند که در بخش های قبلی به ان ها اشاره شد.

3.اعمال نرخ مالیات:

نرخ مالیات بر درامد اتفاقی برای اشخاص حقیقی به صورت پلکانی و بر اساس قانون به شرح زیر تعیین می شود:

تا 200 میلیون ریال :15%

مازاد بر 200میلیون ریال تا 400 میلیون ریال :20%

مازاد بر400 میلیون ریال : 25%

4.محاسبه مالیات :

برای محاسبه مالیات ، درامد مشمول مالیات را در هر پله ضرب کرده و نتایج را با هم جمع کنید.به عنوان مثال ، اگر درامد اتفاقی شما 600 میلیون ریال باشد:

200 میلیون ریال اول : 15%×200000000=30000000 ریال 

200 میلیون ریال دوم:20%×200000000=40000000

200 ممیلیون ریال باقیمانده : 25%×200000000=50000000 ریال

جمع مالیات:30000000+40000000+50000000=120000000 ریال

5.پرداخت مالیات:

پس از محاسبه ، باید مالیات را در مهلت مقرر به اداره امور مالیاتی پرداخت کنید.برای درامد های اتفاقی،مهلت تسلیم اظهار نامه و پرداخت مالیات معمولا تا پایان ماه بعد از تاریخ تحصیل درامد است.

وظایف مودیان مالیاتی در قبال در امد های اتفاقی

مویان مالیاتی که از در امدهای اتفاقی برخوردار می شوند، باید وظایفی را برای رعایت مقررات مالیاتی انجام دهند .این وظایف به جلوگیری از جرائم مالیاتی و انجام وظایف قا نونی کمک می کند.

.تسلیم اظهار نامه مالیاتی

. پرداخت مالیات متعلق 

.نگهداری اسناد و مدارک

.اطلاع رسانی به مراجع مالیاتی