پایان دردسرهای مالیاتی برای مشاغل کوچک با یک تبصره!

به گزارش رسانه مالیاتی ایران، تبصره ماده (100) امکانی فراهم کرده که طی آن مودیانی که درآمدی کمتر از سقف تعیین‌شده دارند بتوانند بدون نیاز به ارائه اظهارنامه و نگهداری اسناد، مدارک و دفاتر، مالیات خود را به صورت مقطوع پرداخت کنند. در حقیقت، این تبصره با نگاهی تسهیل‌گرانه و در عین حال هدفمند، بار سنگین تکالیف مالیاتی را از دوش میلیون‌ها فعال اقتصادی کوچک و متوسط برداشته است.

در سال 1403، سازمان امور مالیاتی با افزایش سقف درآمد مشمولان تبصره ماده (100) تا 18 میلیارد تومان، زمینه بهره‌مندی بیش از 8.2 میلیون مودی را از مزایای این مقرره فراهم کرد. جالب توجه است که برای نزدیک به 72 درصد از این افراد، مالیات مقطوع صفر تعیین شد. این موضوع نه‌تنها موید نگاه حمایتی سازمان نسبت به مشاغل خرد است بلکه نشان از یک تحول در شیوه تعامل با مودیان دارد.

اما داستان به همین‌جا ختم نمی‌شود. در مدل اجرای این تبصره، سازمان با تکیه بر بانک‌های اطلاعاتی هوشمند و بسترهایی نظیر درگاه الکترونیکی سازمان به نشانی  my.tax.gov.ir توانست فرایند پرداخت مالیات را برای مودیان بسیار ساده‌تر و شفاف‌تر کند. کافی است مودی پس از ورود به این درگاه، مبلغ مالیات مقطوع را مشاهده و در صورت پذیرش، آن را پرداخت کند. حتی در صورت عدم پذیرش، مسیر ارائه اظهارنامه و رسیدگی مطابق روال قانونی باز است. اگر مودی در مهلت تعیین‌ شده اظهارنامه ارائه ندهد و مالیات مقطوع بارگذاری شده را هم نپذیرد، مالیات تعیین‌شده براساس اظهارنامه برآوردی از سوی سازمان امور مالیاتی به صورت قطعی اعمال و مطالبه خواهد شد.

استفاده از سکوهای نرم‌افزاری داخلی «بله» و «سروش» و خدمات الکترونیک آنها هم پای کار آمده و با کمترین هزینه ریالی و زمانی، صاحبان مشاغل را از مراجعه به کافی‌نت‌ها و ادارات امور مالیاتی بی‌نیاز کرده است. 

یکی از نکات مهم اجرای این سیاست، تمرکز بر مودیان بزرگ و پرریسک است. در سال 1403، در حالی که عمده مودیان مشمول تبصره ماده (100)، مالیات اندکی پرداخت کردند، نیمی از مالیات اصناف تنها از یک درصد مودیان دانه‌درشت وصول شد. این نشانه‌ای روشن از باز توزیع عادلانه بار مالیاتی و حرکت به‌سوی عدالت اقتصادی است.

علاوه بر این، تسهیلاتی نظیر عدم نیاز به تسلیم اظهارنامه، حذف الزام به نگهداری اسناد و دفاتر، افزایش سقف بخشودگی جرائم مالیاتی، امکان پرداخت قسطی مالیات و لحاظ هزینه اجاره در تعیین مالیات واحدهای استیجاری، همگی نشان دهنده تحول در سیاست نظام مالیاتی مبنی بر هوشمندسازی توام با رضایت مودیان است. 

ورود سازمان امور مالیاتی به سال 1404 نیز با حفظ این رویکرد و با قوت بیشتری ادامه یافته است. طبق دستورالعمل جدید، صاحبان مشاغلی که در سال 1403 مجموع فروش خالص کالا و ارائه خدمات آنان حداکثر 21 میلیارد و 600 میلیون تومان بوده و فرم مالیات مقطوع برای آنها در درگاه خدمات الکترونیک سازمان بارگذاری شده باشد، مشمول تبصره ماده (100) قانون شده و تنها با پرداخت مالیات مقطوع، از انجام سایر تکالیف مالیاتی معاف هستند.

تجربه موفق سال‌های گذشته نشان داد اجرای این تبصره، علاوه بر کاهش بار مالیاتی بر دوش مشاغل کوچک و متوسط، موجب ارتقای شفافیت، سلامت اداری و اعتمادسازی در نظام مالیاتی شده است. مهم‌تر اینکه، این رویکرد توانست با حذف مراجعات حضوری مودیان به ادارات مالیاتی، کاهش هزینه‌های وصول و بهبود نرخ تمکین، هم منافع دولت و هم مودیان را تامین کند.