موفقیت پروژه نشان‌دار کردن مالیات‌ها

به گزارش رسانه مالیاتی ایران، روزنامه "ایران" نوشت: این روزها در اکثر خیابا‌ن‌ها، متروها، بازارها و مراکز داد و ستد شهر، بیلبوردهایی به چشم می‌خورد که روی آن عبارت «خودت انتخاب کن؛ مالیاتت کجا هزینه بشه» درج شده است.‌ در ذیل آن نیز با ترسیم نقشه ایران آمده است که هر مودی مالیاتی می‌تواند به دلخواه خود در زمان پرداخت مالیات انتخاب کند که در کدام پروژه عمرانی کشور سهیم شود.

حجم زیاد این بیلبوردها طبیعتاً مردم را وا داشت تا دقت بیشتری برای خواندن آن به خرج بدهند، طوری که مردم معتقدند این تصمیم و ایده سازمان امور مالیاتی (اجرای طرح نشان دار کردن مالیات) که چند ماهی از آن می‌گذرد، می‌تواند پایان بخشی بر سوال همیشگی مودیان مالیاتی در سال‌های گذشته باشد که «مالیاتی که می‌دهیم دقیقاً کجا خرج می‌شود.» یا این گزاره که «وقتی مالیات می‌پردازم طبیعتاً سازمان مالیاتی موظف است بگوید صرف کدام خدمات به مردم می‌شود.»

درباره استقبال مردم از این ایده، آقای محمد هادی سبحانیان، رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور در صفحه شخصی خود در شبکه «ایکس» نوشت: برای اولین بار در سال ‌جاری 350 هزار نفر با شرکت در طرح نشان دار کردن مالیات، محل مصرف مالیات‌شان را خودشان انتخاب کردند.‌ وی افزود: نزدیک به 2 هزار پروژه در کشور با طرح نشان دار کردن مالیات تامین مالی شد که ساخت و تجهیز 324 مدرسه، 364 پروژه آبرسانی، 203 بیمارستان، اورژانس و خانه بهداشت، بخشی از این پروژه‌ها بود.

رئیس کل سازمان امور مالیاتی ادامه داد: همچنین 187 پروژه در حوزه راهسازی (ساخت و توسعه راه‌ها و رفع نقاط حادثه خیز و…)، 131 پروژه در حوزه فرهنگ و هنر و گردشگری (ساخت، تکمیل و تجهیز زیرساخت‌های مرتبط با حوزه فرهنگ و هنر و گردشگری)، 90 پروژه در حوزه طرح‌های روستایی (ساخت، تکمیل و تجهیز طرح‌های هادی، ایستگاه‌های توسعه برق و مخابرات، آتش نشانی و…) از جمله دیگر پروژه‌هایی هستند که در این طرح تامین مالی شدند.

با این حال پر واضح است که در آینده ای نزدیک استقبال از این طرح با افزایشی چشمگیر روبرو خواهد شد به طوری که این امر نشات گرفته  تکریم مودیان مالیاتی توسط سازمان امور مالیاتی است؛ به طوری که دیگر در روند پرداخت و مصرف مالیات شفافیت کامل وجود دارد و مودیان مالیاتی نسبت به نحوه تخصیص و هزینه مالیات خود کاملاً مطلع خواهند شد.

با اعطای قدرت انتخاب به مردم در تعیین نحوه مصرف مالیات شاهد آن خواهیم بود که مودیان بر اساس اولویت ها و ارزش های خود، انتخاب کنند که به کدام پروژه ها و بخش ها مالیات خود را تخصیص دهند.

در واقع سازمان امور مالیاتی با مشارکت مردم در تخصیص فرآیند مالیاتی به نوعی در خصوص تخصیص و استفاده از درآمدهای مالیاتی پاسخگویی ایجاد کرده است و همچنین مودیان نیز ارزش‌های مدنظر خود را در جهت تخصیص مالیات پرداختی به پروژه‌های عمرانی و مکان آن‌ها اولویت خواهند داد.

در خصوص اهمیت اجرای این طرح طی ماههای اخیر آقای شاهین مستوفی مدیرعامل مرکز بازرسی سازمان امور مالیاتی کشور اعلام کرده بود که 519 مودی مشکوک به پول‌شویی در هفت‌ماهه  امسال شناسایی شده است.

وی ادامه داد: اجرای طرح نشان دار کردن نقش بسیار موثری در کاهش فرارهای مالیاتی و اجرای این طرح می تواند زمینه ساز کاهش پولشویی در بخش های مختلف شود.

با این حال به نظر می رسد طرح نشان دار کردن مالیاتی با کاهش فرار مالیاتی درآمد بیشتری را برای دولت چهاردهم به همراه آورد که اسقبال مردم از این طرح که کلید آن از 13 تیر سال جاری آغاز شد، این مسئله را به اثبات می رساند.

بد نیست بدانیم تا پیش از این بودجه دولت‌ها به درآمدهای نفتی وابستگی شدید داشتند و بودجه کشور بر این اساس تنظیم می­شد، برای همین به مالیات به عنوان یک موضوع تزیینی نگاه می شد و دولت تلاشی در راستای وصول درآمدهای مالیاتی کشور نداشت، این امر مورد انتقاد کارشناسان اقتصادی نیز بود.

در حالی در کشور ما فرهنگ مالیات­ دهی و مالیات ستانی دقیق وجود نداشت اما بسیاری از کشورها با مالیات اداره می­شوند. به زعم کارشناسان، درآمدهای نفتی باید برای امور زیرساختی و عمرانی به کار بیفتند و امور جاری کشور با مالیات اداره شود.

اما یکی از مهم­ترین چالش­‌های نظام مالیاتی ایران این است که برای مالیات دهندگان مشخص نیست درآمدهای مالیاتی کجا هزینه می­شوند و همواره به این موضوع به دیده شک می نگرند، به همین دلیل می توان به صراحت گفت که سازمان امور مالیاتی طرح نشان­دار کردن مالیات توسط مودیان را در بهترین موقعیت خود به اجرا گذاشت.

به طوری که از شواهد این طور برمی‌­آید که سازمان امور مالیاتی کشور به بهترین نحو در راستای مردمی­ سازی نظام مالیاتی حرکت کرده است. زیرا مودیان در چارچوب تبصره ماده 100 به راحتی می­توانند مشخص کنند که مالیات پرداختی­ شان کجا هزینه شود.

در همین خصوص آقای کامران غضنفری، نماینده تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس با بیان این که عملکرد سال جاری در زمینه تخصیص مالیات توسط مودیان منجر به تخصیص کامل منابع موردنیاز 1323 پروژه شد که بسیار مهم و مثبت است، گفت: این که افراد ببینند بر اثر مالیاتی که پرداخت کرده‌­اند، یک پروژه عمرانی و زیرساختی در کشور تکمیل و بهره­برداری شده است، احساس خوبی در آن­ها به وجود می­‌آورد و برای تحقق بودجه بدون نفت و اصلاح در نظام مالیاتی کشور طرح­هایی نظیر نشان­دار کردن مالیات باید انجام بپذیرد.

از سوی دیگر اما آقای علی خزایی نماینده مردم قرچک و ورامین در مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به تاثیر مثبت طرح «نشان‌دار کردن مالیات» در تشویق مردم به پرداخت مالیات، اظهار داشت: این طرح به نظر من گام خوبی برای شفافیت های مالیاتی است. وقتی مودیان مالیاتی یعنی اقشار مختلف ملت ایران، متوجه می‌شوند که مالیاتی که پرداخت می‌کنند در کجا هزینه می‌شود، به معنی این است که گام مهمی برای شفافیت در حوزه مالیاتی برداشته شده است.