همراهی مردم با نظام مالیاتی، مزیت طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها است

به گزارش رسانه مالیاتی ایران، جوان آنلاین نوشت: در سال‌های اخیر، دولت‌ها در سراسر جهان رویکرد‌های نوآورانه‌ای را برای افزایش مشارکت شهروندان و شفافیت در مالیات بررسی کرده‌اند. یکی از این رویکرد‌ها این است که به مالیات‌دهندگان کنترل بیشتری بر نحوه هزینه‌کردن مالیات‌هایشان داده شود و در نتیجه مسئولیت‌پذیری و اعتماد عمومی به سیستم مالیاتی افزایش یابد.

ایران در دوره جاری اخذ مالیات از بخش مشاغل، یک فرایند جدید برای مشارکت مستقیم مردم در تخصیص مالیات فراهم کرده است که مستقیماً مردم به انتخاب نحوه هزینه‌کرد مالیات در پروژه‌های زیرساختی در سرتاسر کشور اقدام خواهند کرد و این اقدام راهبردی، اثر بسیار بزرگی برای افزایش شفافیت و تمکین مالیاتی در کشور فراهم خواهد کرد.

در سال اول اجرای طرح نشان‌دار کردن مالیات که مرداد سال‌جاری به اجرا درآمد، بالغ بر 350 هزار مودی در طرح تخصیص مالیات مشارکت کردند و مجموعاً 12 هزار میلیاردتومان به یک هزار و 915 طرح در سراسر کشور اختصاص دادند. پروژه‌هایی که از طریق این طرح تامین مالی می‌شوند، با تمرکز بر توسعه زیرساخت‌ها، آموزش، مراقبت‌های بهداشتی و تامین آب متنوع هستند.

طرح تخصیص مالیات به انتخاب مودیان دارای چندین مزیت کلیدی و راهبردی است، از جمله:

افزایش شفافیت: مالیات‌دهندگان در حال حاضر، درک روشنی از نحوه خرج مالیات‌های خود دارند و این امر باعث افزایش درک شفافیت و ‌اعتماد به سیستم مالیاتی می‌شود.

بهبود مشارکت شهروندان: مالیات دهندگان فعالانه در فرایند تخصیص مالیات شرکت می‌کنند و احساس مالکیت و مسئولیت را تقویت می‌کنند.

تقویت پاسخگویی و نظارت مردمی: دولت برای تخصیص و استفاده از وجوه مالیاتی پاسخگو است و از تکمیل کارآمد و موثر پروژه‌ها اطمینان حاصل می‌کند و نظارت مردمی نیز بر تخصیص بهینه منابع با انتخاب عمومی مودیان مالیاتی که خود جزئی از مردم هستند می‌توانند وجوهی را به پروژه‌هایی اختصاص دهند که با اولویت‌ها و ارزش‌های آنها مطابقت دارد و اطمینان حاصل شود که از منابع به طور مطلوب استفاده می‌شود.

این رویکرد با توجه به نظریه انتخاب عمومی و افزایش تصمیم‌گیران در فرایند تخصیص مالیات، در نهایت منجر به بهینه‌تر شدن تخصیص منابع مالیاتی خواهد شد و اثری بزرگ بر افزایش تعاملی پرداخت مالیات و جلوگیری بهتر از فرار مالیاتی خواهد داشت و همراهی مردم را نیز با نظام مالیاتی به ارمغان خواهد آورد.

نتایج اجرای این طرح نیز در سال‌جاری بسیار قابل تامل، مهم و مثبت بوده است:

در اجرای طرح نشان‌دارکردن مالیات بالغ بر 10 درصد کل طرح یعنی معادل یک هزار و 200 میلیارد تومان به پروژه‌های حمل و نقل اختصاص یافت. همچنین بالغ بر یک هزار و 200 میلیارد تومان معادل 10 درصد حجم کلی طرح نشان‌دارکردن مالیات نیز به پروژه‌های آموزش و پرورش اعم از مدرسه‌سازی و نوسازی اختصاص یافت.

در زمینه پروژه‌های عمرانی و زیرساختی مهم دیگر نیز بالغ بر یک هزار و 100 میلیارد تومان به پروژه‌های آبرسانی از جمله تصفیه آب‌ و‌فاضلاب اختصاص یافت.

همچنین آموزش و درمان نیز سهم بالایی در تامین مالی مردمی منابع مالیاتی برای پایان یافتن پروژه‌های زیرساختی این بخش داشت و بالغ بر 750 میلیارد‌تومان به پروژه‌های بهداشتی و درمانی از جمله ساخت بیمارستان و تهیه تجهیزات پزشکی و بالغ بر 660 میلیارد تومان به پروژه‌های آموزش عالی از جمله بودجه ساخت دانشگاه و مراکز آموزشی اختصاص یافت.

سیستم تخصیص مالیات در ایران تحولی بزرگ را با طرح نشان‌دار کردن مالیات تجربه کرده است که نشان‌دهنده یک نوآوری قابل توجه در مدیریت مالی عمومی و مشارکت شهروندان در بخش‌های مختلف مالیاتی کشور است. اجرای موفقیت‌آمیز این سیستم، در سال 1403 با تخصیص قابل توجه منابع آن در بخش‌های مختلف، پتانسیل رویکرد‌های متحول کننده در اداره مالیات و سرمایه‌ گذاری عمومی را نشان می‌دهد که ظرفیت تعامل دولت با مردم در اداره کشور با مالیات را فراهم خواهد کرد. موفقیت این سیستم در سال‌جاری در تامین مالی یک هزار و 323 پروژه از طریق تخصیص مستقیم مالیات‌دهندگان نشان دهنده قابلیت مدیریت مالی مشارکتی این طرح مهم و راهبردی است.

توزیع متوازن در بین بخش‌ها - از حمل‌و‌نقل و آموزش گرفته تا مراقبت‌های بهداشتی و تامین آب - نشان دهنده طراحی موثر این طرح نیز است که مشارکت عمومی در زمینه مالیاتی و کاهش فرار مالیاتی را به دنبال خواهد داشت.

این رویکرد نوآورانه برای تخصیص مالیات، نشان‌دهنده گام مهمی به سمت پیشرفت در مدیریت مالی عمومی و مشارکت شهروندان است که به طور بالقوه استاندارد جدیدی را برای حاکمیت مشارکتی و شفافیت مالی در کشور ایجاد کرده است.

در پایان، طرح تخصیص مالیات از سوی مودیان در ایران رویکردی راهگشا برای افزایش شفافیت، مشارکت شهروندان و اعتماد به نظام مالیاتی کشور است. این طرح با کنترل بیشتر مودیان مالیاتی بر نحوه خرج مالیات‌هایشان، حس مالکیت و مسئولیت را در بین شهروندان تقویت کرده است.