طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها به توزیع عادلانه منابع مالیاتی و افزایش سرمایه اجتماعی کمک می کند
به گزارش رسانه مالیاتی ایران، آقای حسنعلی اخلاقی امیری، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، داشتیم، گفت: فراهم شدن امکان انتخاب محل هزینه کرد مالیات توسط خود مردم، به گسترش فرهنگ مالیاتی در کشور کمک می کند. زمانی که مالیات دهندگان احساس کنند که مالیات آنها به صورت شفاف و در راستای نیازهای جامعه هزینه می شود، نوعی حس مالکیت و مسئولیت در آنها تقویت می شود که این خود پایه گذار یک فرهنگ مالیاتی پایدار است.
اخلاقی امیری افزود: این طرح به بازتعریف مفهوم عدالت اجتماعی کمک می کند، چرا که بخش قابل توجهی از مالیات‌ها به مناطق محروم اختصاص می‌یابد و مردم خود با انتخابشان در رفع نیازهای این مناطق سهیم می شوند. طرح فوق باعث تقویت همبستگی اجتماعی و حس همدلی میان شهروندان می شود و روحیه کمک به مناطق کم برخوردار را در فرهنگ عمومی گسترش می دهد.
وی با بیان اینکه این طرح می تواند نوعی فرهنگ‌سازی برای مسئولیت پذیری اجتماعی باشد و رابطه میان دولت و مردم را از طریق اعتمادسازی و شفافیت تقویت کند، گفت: مالیات به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای اقتصادی، نقشی اساسی در تقویت عدالت اجتماعی ایفا می کند. این ابزار، اگر قوانین آن به درستی تدوین و اجرای آن با دقت لازم انجام گیرد، می تواند مانع از دوقطبی شدن جامعه و ایجاد فاصله طبقاتی بین فقیر و غنی شود؛ فاصله ای که یکی از محصولات نظام سرمایه داری به شمار می آید. با این حال، موفقیت هر قانون و برنامه ای، به ویژه قوانین مالیاتی، نیازمند فرهنگ‌سازی وسیع و جلب مشارکت مردمی است. بدون آگاهی و پذیرش عمومی، پرداخت مالیات به یک مسئولیت اجتماعی تبدیل نمی شود و نمی تواند به اهداف عدالت محور خود دست یابد.
وی افزود: در همین راستا، سازمان امور مالیاتی ایران اقدام به اجرای طرحی به نام "نشان‌دار کردن مالیات‌ها" کرده که هدف آن ایجاد شفافیت و مشارکت بیشتر مردم در نحوه هزینه کرد مالیات‌هایشان است. این طرح به مالیات دهندگان این امکان را می دهد که خودشان تعیین کنند مالیات آنها در چه پروژه هایی هزینه شود، و به این ترتیب، نوعی کنترل مردمی بر منابع مالیاتی کشور به وجود می آورد.
این نماینده مجلس مزیت مهم این رویکرد را تقویت فرهنگ مالیاتی دانست و گفت: افرادی که خود در انتخاب نحوه هزینه کرد مالیات مشارکت دارند، انگیزه و تعهد بیشتری برای پرداخت مالیات پیدا می کنند. این امر نه تنها به افزایش تمکین مالیاتی منجر می شود، بلکه به فرهنگ‌سازی در جامعه کمک کرده و پرداخت مالیات را به یک ارزش و مسئولیت اجتماعی تبدیل می کند.
نماینده مجلس دوازدهم در ادامه افزود: یکی از ویژگی‌های برجسته این طرح، تاثیر آن بر توزیع عادلانه‌تر منابع و برقراری عدالت اجتماعی است. برخلاف رویکردهای سنتی که بیشتر بر پروژه های نزدیک به مراکز شهری و اداری تمرکز داشت، طرح "نشان‌دار کردن مالیات‌ها" این امکان را به مردم می دهد تا خودشان اولویت‌های هزینه کرد را مشخص کنند. به عنوان نمونه، در پی اجرای این طرح، 90 درصد از ظرفیت مالیاتی استان تهران به انتخاب مردم به 16 استان محروم اختصاص یافته است. این تصمیم که به طور مستقیم از سوی مالیات دهندگان اتخاذ شده، بیانگر تمایل عمومی برای کمک به مناطق کم برخوردار و توسعه متوازن کشور است.
وی گفت: با اجرای این طرح، تا کنون بیش از 12 هزار میلیارد تومان از محل مالیات‌های مردم برای تامین مالی 1915 پروژه زیرساختی در بخش‌های حمل و نقل، بهداشت، آموزش و پرورش، و آبرسانی به کار گرفته شده است که از این تعداد 1323 پروژه به طور کامل تامین مالی شده و به مرحله اجرا رسیده اند.
آقای اخلاقی امیری افزود: این طرح نه تنها به توزیع عادلانه منابع مالیاتی کمک می کند، بلکه به رفع مشکلات مناطق محروم و کاهش معضل مهاجرت از این مناطق به شهرهای بزرگ کمک می کند. به طور معمول، پروژه های عمرانی و زیرساختی در مناطق محروم و دور از مرکز به دلیل کمبود بودجه یا اولویت‌های متفاوت سازمان‌های اداری کمتر مورد توجه قرار می گیرند. اما با طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها، مردم این امکان را دارند که پروژه های موردنظرشان را برای رفع نیازهای اساسی خود انتخاب کنند. این انتخاب مردمی به انگیزه رفع محرومیت و توسعه متوازن کمک کرده و به توزیع عادلانه منابع سرعت می بخشد.
وی خاطرنشان کرد: یکی از مزایای دیگر این طرح، ایجاد شفافیت در نحوه مصرف مالیات‌هاست. همواره یکی از پرسش‌های مردم این بوده که مالیاتی که پرداخت می کنند، چگونه و در کجا مصرف می شود؟ ابهام در هزینه کرد مالیات‌ها، موجب بی اعتمادی مردم و حتی فرار مالیاتی می شود. اما با اجرای این طرح، ابهامات کاهش یافته و مردم می توانند پیشرفت پروژه های انتخابی خود را مشاهده نمایند. به‌عنوان مثال، مردم استان تهران که به مناطق محروم کمک مالی کرده اند، می توانند به طور مستقیم تاثیر مالیات خود را در توسعه این مناطق ببینند. این شفافیت باعث تقویت اعتماد عمومی به دولت و سازمان امور مالیاتی می‌شود و مشارکت مردم را در پرداخت مالیات افزایش داده است.
وی در پایان گفت: طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها به افزایش سرمایه اجتماعی کمک می کند. با جلب مشارکت مردم در تعیین محل هزینه کرد مالیات‌ها، پیوند میان دولت و مردم تقویت شده و به انسجام ملی افزوده می شود. اکنون که کشور در گام دوم انقلاب اسلامی قرار دارد، تقویت مشارکت اجتماعی و افزایش اعتماد مردم به دولت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها با ایجاد فضایی شفاف، عادلانه و مشارکتی، می تواند به ارتقای اعتماد عمومی و تقویت قدرت اجتماعی کشور کمک کرده و بستری برای توسعه پایدار و متوازن در سراسر ایران فراهم کند.