حسابداری در حوزه مالیات بر درآمد اجاره

مالیات بر درآمد اجاره

چند سالی است که اداره دارایی پیگیر دریافت مالیات بر اجاره از مالکان است. شاید خیلی از مالکان ندانند که مانند شرکت‌ها ، برای ملک خود باید تا پایان تیرماه هر سال اظهارنامه مالیاتی ارائه دهند . حتی اداره دارایی اصرار دارد که تمامی مالکانی که طبق شرایط ، معاف از مالیات هستند هم باید اظهارنامه ارائه دهند، همه مالکان املاک اجاره‌ای چه مسکونی و چه تجاری و اداری باید اظهارنامه مالیاتی پر کنند، در غیر این‌صورت از شرایط معافیت خارج می‌شوند. حتی بسیاری از کارشناسان این حوزه معتقدند که در شرایط اقتصادی کنونی دریافت این مالیات باعث بالاتر رفتن اجاره‌ها خواهد شد و اجرای آن به صلاح نیست، اما اداره دارایی به شدت به دنبال دریافت این مالیات است و حتی با لحن تهدید گونه، مالکان را مجبور به پرداخت مالیات می‌کنند. پس مالکان باید نسبت به قوانین، شرایط معافیت و نحوه محاسبه مالیات بر اجاره، آگاهی لازم را داشته باشند.

قبل از پرداختن به جزئیات نحوه ثبت اسناد حسابداری مالیات بر اجاره لازم است مقداری در این خصوص اطلاعات بیشتری داشته و با انواع و نحوه پرداخت و سایر موارد آشنائی بیشتر پیدا کنیم .

تعریف مالیات بر درآمد اجاره

مالیات بر درآمد اجاره ملک نوعی از مالیات بر درآمد املاک و مستغلات است که در زمان اجاره املاک، از صاحب خانه دریافت می‌شود. 

مالیات بر درآمد اجاره ملک به عنوان یک نوع مالیات، به درآمدی اشاره دارد که افراد یا شرکت‌ها از فعالیت اجاره دادن دارایی‌های خود، مانند خانه‌ها، زمین‌ها، مغازه‌ها و دیگر ملکیت‌ها، کسب می‌کنند. این مالیات به معنای پرداخت مبلغی از درآمد ناشی از فعالیت اجاره دادن به دولت می‌باشد.

این مالیات می‌تواند به عنوان یک درصد ثابت از درآمد اجاره یا بر اساس نرخ‌های مالیاتی معین در نظر گرفته شود. همچنین، برخی استثنائات و معافیت‌هایی برای میزان مالیات بر درآمد وجود دارد که به شرایط خاصی که می‌تواند مرتبط با نوع ملک، مقدار درآمد و دیگر عوامل باشد، بستگی دارد.

به چه املاکی مالیات بر درآمد اجاره تعلق می گیرد؟

تفاوتی در نوع کاربری املاک برای دریافت مالیات وجود ندارد. این به آن معنا است که هم املاک مسکونی و هم املاک تجاری و اداری مشمول قانون مالیات بر درآمد اجاره ملک سال 1403 می‌شوند که میزان اجاره ‌بهای این املاک، تعرفه نهایی مالیات را تعیین می‌کند. در واقع طبق ماده 53 قانون مالیات‌های مستقیم، مالیات بر اجاره املاک به 75 درصد اجاره بهای تعیین شده تعلق می‌گیرد.

چه کسانی باید مالیات بر درآمد‌‌ اجاره ‌در سال 1403 را پرداخت کنند؟

چالش بسیاری از افراد در زمان بررسی مالیات‌های اجاره این است که این مالیات را چه کسی باید پرداخت کند. پرداخت مالیات بر درآمد اجاره ملک سال 1402 بر عهده موجر (شخصی که ملک را اجاره می‌دهد) است؛ البته در مواردی استثنایی پرداخت مالیات اجاره را مستاجر بر عهده می‌گیرد. در این بین ذکر یک نکته الزامی است.

اگر مالک اصلی ملک را اجاره دهد، مالیات اجاره به 75 درصد از ملک تعلق می‌گیرد. اما اگر مستاجر ملک را به مستاجر دومی اجاره دهید، مالیات بر مبنای تفاوت اجاره بهای پرداختی او به ملک و اجاره بهای دریافتی از مستاجر دوم دریافت می‌شود.

مالیات اجاره اشخاص حقوقی چیست؟

مالیات اجاره اشخاص حقوقی(مالک شخص حقوقی باشد)، به مالیاتی اشاره دارد که مالک ملک شخص حقوقی یا شرکت می باشد که نحوه محاسبه آن با مالیات اشخاص حقیقی(مالک شخص حقیقی) است متفاوت          می باشد.

در رابطه با مالیات تکلیفی اجاره اشخاص حقوقی، باید مبلغی که بابت اجاره پرداخت می‌شود را در %75 ضرب کنید تا 25 درصد بابت هزینه استهلاک از آن کم شود. به مبلغ باقی‌مانده مالیات تعلق می‌گیرد.

مالیات اجاره اشخاص حقیقی چیست؟

مالیات بر اجاره اشخاص حقیقی (مالک شخص حقیقی باشد) ، به این صورت است که بر اساس درآمد حاصل از اجاره ، معادل 25 درصد از آن ، کسر هزینه‌ها ، استهلاکات و تعهدات مالک می‌شود. این درآمد مطابق با جدول ماده 131 مالیات مستقیم ، برای اشخاص حقیقی مشمول مالیات خواهد شد.

آیا مبلغ رهن در محاسبه مالیات تکلیفی اجاره منظور می‌گردد؟

در قانون مالیاتی چیزی از دریافت مالیات که از روی مبلغ رهن باشد گفته نشده ، طبق ماده 54 قانون  درآمد اجاره، قرارداد تنظیم شده حال چه یک قرارداد رسمی باشد یا قرارداد عادی، مبنای تشخیص مالیات است.

زمانی که قراردادی بین طرفین معامله نوشته نشده باشد و یا کاملاً با رضایت از نوشتن آن خودداری کنند و یا مبلغ رهنی که در قرارداد آمده کمتر از 80 درصد رقم اعلامی در جدول املاک که توسط سازمان امور مالیاتی کشور تعیین شده باشد، آنگاه میزان اجاره طبق جدول اجاره املاک محاسبه می‌گردد.

حال زمانی که قرارداد اجاره، دارای مبلغ رهن بالا باشد و یا قرارداد رهن کامل را تعیین کنند، با توجه به مبنای حداقل 80 درصدی در هر منطقه، محاسبه می گردد .

سایت مالیات تکلیفی اجاره

بسیاری از افراد نمی‌دانند که برای مالیات تکلیفی اجاره به کدام سایت مراجعه کنند.

برای این کار باید وارد سایت سازمان امور مالیاتی کشور شوید.

وقتی وارد سایت شدید روی گزینه سامانه پرداخت الکترونیک مالیات کلیک نمایید.

در آنجا با واردکردن کد ملی یا شناسه قبض می‌توانید مالیات را پرداخت نمایید.

سایت مالیات تکلیفی اجاره

دریافت قبض مالیات تکلیفی اجاره

قبض مالیات به‌صورت الکترونیکی است. شما می‌توانید با مراجعه به سایت سازمان امور مالیاتی کشور در آن ثبت‌نام کنید. اطلاعات و شماره تلفنتان را وارد نمایید. سپس می‌توانید اطلاعات و قبض مالیاتی خود را مشاهده نمایید. در برخی از موارد قبض و مبلغ قابل پرداخت برای شما پیامک می‌شود.

موعد پرداخت مالیات تکلیفی اجاره

ممکن است برای بسیاری این سوال پیش بیاید که موعد پرداخت مالیاتی تکلیفی چه زمانی است. این مالیات باید حداکثر تا پایان ماه بعدی پرداخت شود. برای مثال اگر شما در آبان اجاره پرداخت کرده‌اید حداکثر باید تا پایان ماه بعدی یعنی آذر مالیات را پرداخت نمایید. پس موعد پرداخت مالیات تکلیفی اجاره تا پایان ماه بعد از اجاره است.

جریمه عدم پرداخت مالیات تکلیفی اجاره

در صورتی که مالیات تکلیفی اجاره پرداخت نگردد، فرد باید جرایم ذکر شده در ماده 199 ق. م. م را پرداخت نماید. در حقیقت، هر شخص حقیقی یا حقوقی که مالیات را پرداخت نکند، علاوه بر مسئولیت تضامنی که با مودی در پرداخت مالیات خواهد داشت، باید حدود ده درصد از مالیات پرداخت نشده را در زمان تعیین شده و 2.5 درصد مالیات به‌ازای هر ماه که با تاخیر می‌دهد پرداخت نماید. از این رو، اگر مالیات تکلیفی اجاره پرداخت نشود، فرد مشمول جرایم ذکر شده در ماده 199 خواهد شد.

جریمه عدم پرداخت مالیات اجاره توسط مستاجر

باتوجه به بخشنامه مالیاتی، در صورت عدم کسر مالیات تکلیفی موضوع تبصره 9 ماده 53 علاوه بر مسئولیت تضامنی که مودی در پرداخت مالیات اجاره دارد، مشمول جرائم مذکور در ماده 199 ق.م.م خواهد بود. این ماده بیشتر مربوط به جرائم مالیات بر حقوق است و بیان می‌کند:

«هر شخص حقیقی یا حقوقی که به موجب مقررات این قانون مکلف به کسر و ایصال مالیات مودیان دیگر است، در صورت تخلف از انجام وظایف مقرره، علاوه بر مسئولیت تضامنی که با مودی در پرداخت مالیات خواهد داشت، مشمول جریمه‌ای معادل ده درصد مالیات پرداخت نشده در موعد مقرر و 2.5 درصد مالیات به ازای هر ماه نسبت به مدت تاخیر از سررسید پرداخت خواهد بود.»

براساس متن بالا عدم انجام تکلیف تبصره 9 ماده 53 جریمه ماده 199 را به دنبال دارد. بنابراین تمام شرکت‌هایی که مستاجر هستند باید آن را انجام دهند در غیر این صورت مشمول جریمه مالیات اجاره می‌شوند.

چه کسی  مسئول پرداخت مالیات بر اجاره املاک است؟ مالک یا مستاجر؟

پاسخ این سوال به این بستگی دارد که مستاجر شخص حقیقی است یا شخصی حقوقی (شرکت ها، سازمان ها و …)؟

چنانچه مستاجر شخص حقیقی باشد، وظیفه پرداخت مالیات بر عهده مالک است و  مالک باید هر ساله از طریق پر کردن اظهارنامه الکترونیکی سازمان مالیاتی، اقدام به پرداخت این مالیات کند.

اما اگر مستاجر شخصی حقوقی باشد، برای نمونه یک شرکت تولیدی باشد، مستاجر موظف است که از طرف مالک، هرماه حداکثر تا پایان ماه بعد مبلغ مالیات تکلیفی را بپردازد.

جدول بررسی مالیات‌ بر درآمد‌ اجاره ملک در 1403‌

مطابق با ماده 131 قانون مالیت‌های مستقیم، نرخ مالیات بر درآمد اجاره ملک سال 1403، همانند سال‌های گذشته 25 درصد است و بر مبنای درآمد سالیانه از اجاره ملک برای اشخاص حقیقی تعیین می‌شود. جدول زیر اطلاعات کامل‌تری را در اختیار شما قرار می‌دهد.

جدول مالیات بر درآمد اجاره ملک سال 1403
درآمد سالیانه مشمول مالیات
درصد مالیات
تا 50 میلیون تومان
15 درصد
بین 50 تا 100 میلیون تومان
20 درصد
بیشتر از 100 میلیون تومان
25 درصد
 

نحوه محاسبه‌ مالیات بر درآمد اجاره ملک‌ سال 1403

فرمول مشخصی برای محاسبه مالیات بر درآمد اجاره ملک سال 1403 وجود دارد که موجران و مستاجران می‌توانند برای تعیین دقیق مقدار مالیات‌هایشان از آن استفاده کنند. البته قبل از این فرایند، همه اجاره‌دهندگان املاک باید در موعد مقرر ثبت نام اظهارنامه مالیاتی را انجام دهند.

بر همین اساس مراحل محاسبه میزان مالیات بر درآمد اجار‌ه ملک سال ‌1403 عبارت‌اند از:

برای محاسبه اجاره سالیانه، ابتدا اجاره ماهیانه در عدد 12 ضرب می‌شود و درصورتی‌که مبلغی به‌عنوان پول پیش در اختیار موجر باشد، 18 درصد آن به اجرا بها اضافه می‌شود
عدد به دست امده در  %75 ضرب می‌شود
عدد نهایی بر اساس جدول، در درصد مالیاتی مربوطه ضرب می‌شود تا مقدار نهایی مالیات بر درآمد اجاره ملک سال 1403 به دست آید
توجه داشته باشید که در هر سال مهلت ثبت نام اظهارنامه مالیاتی برای اجاره املاک و پرداخت آن‌ها، تا پایان تیرماه تعیین شده است. برای این اقدام، شما باید به درگاه ملی خدمات مالیات مراجعه کنید و دستورالعمل‌های پرداخت را پیش ببرند.

یک مثال از نحوه محاسبه مالیات اجاره

فرض سوال:

اجاره ماهانه 200 میلیون ریال

مبلغ رهن 900 میلیون ریال

اجاره سالانه :

 200.000.000 × 12 = 2.400.000.000

مشمول مالیات :

 2.400.000.000 × 75% = 1.800.000.000

 اگر موجر حقیقی باشد طبق جدول ماده 131 محاسبه میشود که پله اول 15% ، پله دوم 20% و پله سوم 25%

مالیات پله اول :

500.000.000 × 15% = 75.000.000

مالیات پله دوم:

500.000.000 × 20% = 100.000.000

مالیات پله سوم :

800.000.000 × 25% = 200.000.000

مالیات سالانه :

75.000.000 + 100.000.000 + 200.000.000 = 375.000.000

مالیات ماهانه :

375.000.000 ÷ 12 = 31.250.000

سند حسابداری در دفاتر مستاجر :

هزینه اجاره (بد) 200.000.000

                                     مالیات تکلیفی اجاره (بس) 31.250.000

                                     ح پرداختنی (بس) 168.750.000

 سند حسابداری در دفاتر موجر :

 ح دریافتنی (بد) 168.750.000

پیش پرداخت مالیات (بد) 31.250.000

                                درآمد اجاره (بس) 200.000.000

اگر موجر حقوقی باشد با نرخ مالیاتی ماده 105 به میزان مقطوع 25%

مالیات سالانه :

1.800.000.000 × 25% = 450.000.000

مالیات ماهانه :

450.000.000 ÷ 12 = 37.500.000

سند حسابداری در دفاتر مستاجر :

هزینه اجاره (بد) 200.000.000

                                مالیات تکلیفی اجاره (بس) 37.500.000

                                ح پرداختنی (بس) 162.500.000

سند حسابداری در دفاتر موجر :

ح دریافتنی (بد) 162.500.000

پیش پرداخت مالیات (بد) 37.500.000

                                درآمد اجاره (بس) 200.000.000

نحوه محاسبه مالیات اجاره اشخاص حقیقی به همراه جدول و معافیت‌ها

مالیات اجاره مستغلات برای افراد حقیقی به صورت معمول محاسبه می‌شود. اما برخی افراد از پرداخت این مالیات معاف هستند. موارد معافیت مالیات بر اجاره مستغلات در سال جاری شامل موارد زیر می‌شود:

1.    خانه‌های سازمانی که تحت مالکیت اشخاص حقوقی قرار دارند.

2.    املاک مورد سکونت پدر، مادر، همسر، فرزند یا اجداد و افراد تحت تکفل مالک.

3.    املاکی که به طور مجانی در اختیار وزارتخانه‌ها، موسسات دولتی، شهرداری‌ها و دهیاری‌ها قرار دارند و بودجه آن‌ها توسط دولت تامین می‌شود.

4.    مالکان مجتمع‌های مسکونی دارای بیش از سه واحد استیجاری با رعایت الگوی مصرف مسکن که بنا به اعلام وزارت مسکن و شهرسازی‌ ساخته می‌شوند.

5.    املاک مورد اجاره در تهران تا 150 مترمربع و در سایر نقاط تا 200 مترمربع.

مالکان املاکی که لازم است برای آن‌ها مالیات اجاره مستغلات پرداخت شود، باید در مهلت تعیین شده توسط سازمان امور مالیاتی، اظهارنامه مالیاتی اجاره املاک را ثبت کنند.

مالیات بر در‌آمد اجاره‌ ملک شامل این افراد نمی‌شود

تمام صاحب‌خانه‌ها که املاک خود را اجاره نمی‌دهند؛ مشمول پرداخت مالیات بر درآمد اجاره ملک نیستند. قانون برای جلوگیری از ضایع شدن حق افراد و ایجاد عدالت اجتماعی، مواردی را برای معافیت مالیاتی درآمد بر اجاره ملک در نظر گرفته است.

این موارد عبارت‌اند از:

خانه‌های سازمانی متعلق به اشخاص حقوقی
محل سکونت پدر، مادر، همسر، فرزند، اجداد یا افراد تحت تکفل در صورت عدم پرداخت اجاره
املاک دولت که در اختیار وزارت‌‌خانه‌ها، سازمان‌های دولتی، شهرداری‌ها و دهیاری‌ها است
مجتمع‌های مسکونی که مالکان آن‌ها بیش از 3 واحد را منطبق با رعایت الگوی مصرف مسکن و به درخواست اداره راه و شهرسازی ساخته‌اند
فروش ملک توسط مالک و تخصیص مدتی شش ماهه برای تخلیه ملک بدون پرداخت اجاره بها
املاک استیجاری نهادهای آموزشی و دولتی
املاک اجاره‌ای تا 150 متر مربع در تهران و 200 متر مربع در سایر شهرستان‌ها
 

انواع مالیات اجاره املاک

انواع مالیات اجاره خانه عبارتند از:

1. 1.    مالیات بر درآمد اجاره املاک تجاری
2. 2.    مالیات بر اجاره املاک اداری

3.    مالیات بر اجاره املاک مسکونی

4.    مالیات اجاره انبار

5.    مالیات اجاره اماکن ورزشی

6.    مالیات اجاره دست دوم

در ادامه به طور کامل به شرح هر یک از این موارد می پردازیم.

مالیات بر درآمد اجاره املاک تجاری
مالیات بر درآمد اجاره املاک تجاری، از جمله مغازه‌ها، بر عهده مالک ملک است و مغازه‌دار تنها لازم است که مالیات مربوط به درآمد حاصل از فعالیت‌ها و کسب‌وکار خود را پرداخت کند. معمولا مغازه‌دار مالیات اجاره را پرداخت کرده و از مبلغ اجاره کسر می‌کند و سپس فیش واریز را به مالک تحویل می‌دهد. میزان مالیات اجاره مغازه مطابق با قوانین مربوطه است که در این مقاله به آن اشاره شده است.

مالیات بر اجاره املاک اداری
در صورت اجاره دادن یک ملک اداری، مستاجر (شخص حقوقی) می‌بایست هر ساله اظهارنامه مالیاتی خود را تنظیم کند و به همراه مدارک لازم، آن را به اداره مالیاتی مرتبط با محل ملک ارائه دهد. پس از پرداخت مالیات، رسید آن را به موجر ارائه می‌دهد تا موجر نیز در اظهارنامه مالیاتی خود دلیلی از پرداخت مالیات مستاجر داشته باشد. اگر مبلغی مازاد پرداخت شده باشد، می‌توان آن را پس گرفت.

مالیات بر اجاره املاک مسکونی
برای مالیات بر اجاره املاک مسکونی، ابتدا باید مبلغ اجاره سالیانه را محاسبه کرد. برای این کار باید مبلغ اجاره ماهیانه را در 12 (تعداد ماه‌ها در یک سال) ضرب کنیم:

برای مثال برای محاسبه مالیات بر اجاره اشخاص حقوقی به صورت زیر عمل می‌کنیم:

مبلغ اجاره سالیانه = 100٬000٬000 ریال/ماه × 12 ماه = 1.200٬000٬000 ریال

سپس برای محاسبه مالیات، 75٪ از اجاره سالیانه مشمول مالیات است و 25٪ از آن معاف از مالیات. بنابراین:

مبلغ مشمول مالیات = 75٪ از 1.200٬000٬000 ریال = 900٬000٬000 ریال

مبلغ مالیات طبق ماده 131 ق م م تا 500 میلیون ریال  = 500.000.000*15%=75.000.0000

مبلغ مالیات طبق ماده 131 ق م م از500 میلیون تا 1 میلیارد ریال == 400.000.000*20%=80.000.0000

مبلغ مالیات پرداختی 75.000.000+80.000.000=155.000.000 ریال می باشد.

درصورت تمایل شما این امکان را دارید که این مبلغ مالیات سالیانه را به مالیات ماهانه نیز تقسیم کنید.

مالیات اجاره انبار
مالیات اجاره انبار به ازای هر مترمربع انباری و همچنین بالکن و زیرزمین احداث شده در داخل واحدهای مذکور، معادل 30 درصد از ارزش اجاری مندرج در ستون سایر کاربری‌ها (به استثنای کشاورزی) در بلوک مربوطه تعیین می‌شود. این حکم در خصوص پارکینگ و انباری عمومی صادق نیست.

مالیات اجاره اماکن ورزشی
مالیات اجاره اماکن ورزشی را نیز می‌توان مانند مالیات اجاره انبار محاسبه کرد. البته این مالیات ممکن است بر اساس میزان درآمد حاصل از اجاره اماکن ورزشی به کسب‌وکارها تعیین شود و بسته به سیاست‌های مالیاتی کشور مختلف متغیر باشد.

مالیات اجاره دست دوم
مستاجر محل اجاره که خودش مشمول مالیات اجاره دست اول است، هنگامی که ملک اجاره‌ای را به شخص دیگری اجاره دهد، مشمول مالیات اجاره دست دوم خواهد بود. این مالیات اجاره دست دوم به عنوان مالیات اضافی بر اجاره‌ها، پرداخت می‌شود و موجب افزایش هزینه‌های اجاره دست دوم می‌شود.

طبق ماده 53 مالیات‌های مستقیم:

طبق قانون مالیات مستقیم ماده 53، درآمد مشمول مالیات املاکی که به اجاره واگذار می‌گردد عبارت است از کل مال‌الاجاره، اعم از نقدی و غیر نقدی، پس از کسر بیست و پنج ‌درصد (25%) بابت هزینه‌ها و استهلاکات و تعهدات مالک نسبت به مورد اجاره.

درآمد مشمول مالیات در مورد اجاره دست اول املاک مورد وقف یا حبس بر اساس این ماده محاسبه خواهد شد.

در رهن تصرف، راهن طبق مقررات این فصل مشمول مالیات خواهد بود.

‌هرگاه موجر مالک نباشد، درآمد مشمول مالیات وی عبارت است از مابه‌التفاوت اجاره دریافتی و پرداختی بابت ملک مورد اجاره.

حکم این ماده در مورد خانه‌های سازمانی متعلق به اشخاص حقوقی در صورتی که مالیات آن‌ها طبق دفاتر قانونی تشخیص شود جاری نخواهد بود.

تبصره 1 ماده 53:

بر اساس قانون مالیات مستقیم محل سکونت پدر یا مادر یا همسر یا فرزند یا اجداد و همچنین محل سکونت افراد تحت تکفل مالک اجاری تلقی نمی‌شود مگر اینکه به ‌موجب اسناد و مدارک ثابت گردد که اجاره پرداخت می‌شود. در صورتی که چند واحد مسکونی، محل سکونت مالک و یا افراد مزبور باشد، یک واحد برای سکونت مالک و یک واحد مسکونی برای هر یک از افراد مذکور به انتخاب مالک از شمول مالیات موضوع این بخش خارج خواهد بود.

تبصره 2 ماده 53:

املاکی که مجانا در اختیار سازمانها و موسسات موضوع ماده(2)این قانون قرار می‌گیرد غیر اجاری تلقی‌ می‌شود.

تبصره 3 ماده 53:

از نظر مالیات بر درآمد اجاره املاک هر واحد آپارتمان یک مستغل محسوب می‌شود.

تبصره 4 ماده 53:

در مورد املاکی که با اثاثه یا ماشین آلات به اجاره واگذار می‌شود، درآمد ناشی از اجاره اثاثه و ماشین آلات نیز جزء درآمد ملک محسوب ‌و مشمول مالیات این فصل می‌شود.

تبصره 5 ماده 53:

مستحدثاتی که طبق قرارداد از طرف مستاجر در عین مستاجره به نفع موجر ایجاد می‌شود، بر اساس ارزش معاملاتی روز تحویل ‌مستحدثه به موجر تقویم و پنجاه درصد(50%)آن جزء درآمد مشمول مالیات اجاره سال تحویل محسوب می‌گردد.

تبصره 6 ماده 53:

هزینه‌هایی که به موجب قانون یا قرارداد به عهده مالک است و از طرف مستاجر انجام می‌شود و همچنین مخارجی که به موجب‌ قرارداد انجام آن از طرف مستاجر تقبل شده در صورتی که عرفا به عهده مالک باشد، به بهای روز انجام هزینه تقویم و به عنوان مال‌الاجاره غیر نقدی به‌ جمع اجاره‌بهای سال انجام هزینه اضافه می‌شود.

تبصره 7 ماده 53:

در صورتی که مالک اعیان احداث شده در عرصه استیجاری ملک را کلا یا جزئا به اجاره واگذار نماید، مبلغ اجاره پرداختی بابت عرصه‌ به نسبت مورد اجاره از مال‌الاجاره دریافتی کسر و مازاد طبق مقررات صدر این ماده مشمول مالیات خواهد بود.

تبصره 8 ماده 53:

در صورتی که مالک محل سکونت خود را بفروشد و در سند انتقال بدون اجاره­‌بها مهلتی برای تخلیه ملک داده شود، در مدتی که محل‌سکونت انتقال دهنده است تا شش ماه و در بیع شرط مادام که طبق شرایط معامله مبیع در اختیار بایع شرطی است، اجاری تلقی نمی‌شود مگر این که‌ به موجب اسناد و مدارک ثابت گردد که اجاره پرداخت می‌شود.

تبصره 9 ماده 53:

وزارتخانه‌ها، موسسات و شرکت های دولتی و دستگاههایی که تمام یا قسمتی از بودجه آن‌ها به وسیله دولت تامین می‌شود، نهادهای انقلاب ‌اسلامی، شهرداری‌ها و شرکت‌ها و موسسات وابسته به آن‌ها و همچنین سایر اشخاص حقوقی مکلف‌اند مالیات موضوع این فصل را از مال‌الاجاره‌هایی که ‌پرداخت می‌کنند کسر و تا پایان ماه بعد به ‌اداره امور مالیاتی محل وقوع ملک پرداخت و رسید آن را به موجر تسلیم نمایند.

تبصره 10 ماده 53:

واحدهای مسکونی متعلق به شرکت‌های سازنده مسکن که قبل از انتقال قطعی و طبق اسناد و مدارک مثبته به موجب قرارداد واگذار می‌گردد مادامی که در تصرف خریدار است، در مدت مذکور اجاری تلقی نمی‌شود و از لحاظ مالیاتی با خریدار مانند مالک رفتار خواهد شد مشروط براین‌که مالیات نقل و انتقال قطعی‌ موضوع ماده(59)این قانون به ماخذ تاریخ تصرف پرداخت شده باشد.

تبصره 11 ماده 53:

مالکان مجتمع‌های مسکونی دارای بیش از سه واحد استیجاری که با رعایت الگوی مصرف مسکن بنا به اعلام وزارت مسکن و شهرسازی ‌ساخته شده یا می‌شوند در طول مدت اجاره از صد در صد(100%) مالیات بر درآمد املاک اجاری معاف است؛ در غیر این صورت درآمد هر شخص‌ ناشی از اجاره واحد یا واحدهای مسکونی در تهران تا مجموع یکصد و پنجاه مترمربع زیربنای مفید و در سایر نقاط تا مجموع دویست مترمربع زیربنای‌ مفید از مالیات بر درآمد ناشی از اجاره املاک معاف است.

نکته مهم: تاریخ تسلیم اظهارنامه برای اجاره املاک تا پایان تیر ماه است.

معافیت های مالیات بر اجاره

در ادامه می خواهیم به مواردی که مالیات بر اجاره از آنها معاف است بپردازیم. همراه کارمنتو باشید.

معافیت زیربنا:

اولین معافیت مالیاتی به زیربنا مربوط می شود. بنا برقانون چنانچه زیربنای مفید واحد مسکونی شما (در شهر های غیر از پایتخت) زیر 200 مترمربع باشد، از پرداخت مالیات معاف هستید اما چنانچه در تهران زندگی می کنید، حد معافیت زیربنا 150 متر است.

معافیت خانوادگی:

به موجب قانون هر واحد مسکونی در اختیار پدر یا مادر ، همسر یا فرزند یا اجداد و نیز افراد تحت تکفل فرد اجاری تلقی نمی شود مگر این که به موجب اسناد و مدارک ثابت شود که اجاره پرداخت می شود. در صورتی که برای هریک از افراد ذکر شده بیش از یک واحد جهت سکونت اختصاص داده باشید، تنها یک مورد آن مشمول معافیت مالیاتی می شود. پس به نفع است تا بیشتر از یک خانه به یک نفر هدیه نکنیم.

هم موجر هم مستاجر:

هرگاه مالک خانه یا آپارتمان مسکونی، خانه خود را به اجاره فرد دیگری واگذار کند و خانه دیگری را برای سکونت خود اجاره کند و یا به خانه های سازمانی نهاد ها مراجعه کند، مالیات منظور شده برای او مابه التفاوت مبلغ اجاره بهای دریافتی خود از اجاره پرداختی خواهدبود. برای مثال، اگر فردی منزل خود را به مبلغ 10 میلیون رهن و 1میلیون اجاره واگذار کرده باشد و خانه ای را به ملبغ 5میلیون رهن و 600 هزار تومان اجاره کرده باشد، برای پرداخت مالیات باید مبلغ تفاضل یعنی 4 میلیون و 400 هزار تومان را ملاک محاسبه مالیات خود قرار دهد.

فقط درآمد اجاره دارم:

برای کسانی که به جز خانه اجاره داده شده هیچ گونه درآمدی ندارند، اگر تا سقف معافیت مالیات بر درآمد حقوق اجاره دریافتی داشته باشند، از پرداخت مالیات معاف خواهند بود. این رقم در سال گذشته معادل، 1میلیون و 150هزار تومان در ماه بوده است. در این قانون حقوق بازنشستگی و جوایز و سود ناشی از سپرده های بانکی درآمد تلقی نخواهد شد. برای مثال اگر فرد بازنشسته ای ملک خود را به مبلغ 10 میلیون رهن و 1میلیون تومان اجاره ماهانه واگذار کرده باشد، از پرداخت مالیات معاف خواهد بود. زیرا مجموع دریافتی سالانه اجاره بهای این منزل از 16 میلیون و 560 هزار تومان کمتر است. البته برای این که از این معافیت استفاده کنید، لازم است که حتما و حتما اظهار نامه پر کنید.  البته مراقب باشید چون اگر در هر زمانی ثابت شود که اظهارنامه شما خلاف واقع است، مالیات متعلق به اضافه یک برابر آن، به عنوان جریمه وصول خواهد شد.

سخن پایانی

مالیات تکلیفی در واقعی نوعی مالیات است که افراد نسبت به اجاره‌ای که پرداخت می‌کنند باید آن را به اداره مالیات پرداخت نمایند. از این رو، شرکت‌ها و مشاغل می‌توانند از مشاوران مالیاتی در کارهایشان بهره بگیرند تا بتوانند به بهترین شکل پیش بروند.

پرداخت مالیات تکلیفی به عهده مستاجر است. از این رو مستاجران باید بر اساس مهلت قانونی تعیین شده، نسبت به پرداخت این مالیات اقدام نمایند. به‌خاطر داشته باشید که پرداخت مالیات تکلیفی به معنی پرداخت در تعهد مستاجر نیست. این بدان معنی است که مستاجر که خود یک شخص حقوقی است باید به ‌عنوان نماینده سازمان امور مالیاتی، میزان مالیات موجرش را در ازای مبلغ اجاره پرداختی محاسبه نماید و آن مبلغ را به‌جای موجر به اداره مالیات پرداخت نماید.