لیست سیاه مودیان و صورتحسابهای غیر واقعی
صورتحساب های غیر واقعی
در سالهای اخیر، مبارزه با فرار مالیاتی و ارتقای شفافیت اقتصادی به یکی از اولویتهای اصلی سازمان امور مالیاتی تبدیل شده است. یکی از ابزارهای کلیدی در این مسیر، بررسی و نظارت دقیق بر صورتحسابهای غیرواقعی و تدوین سازوکارهایی برای شناسایی مودیان متخلف است.در سالهای اخیر، شفافیت اقتصادی و مقابله با فرار مالیاتی به اولویت اصلی سازمان امور مالیاتی تبدیل شده است. صورتحسابهای غیرواقعی، که اغلب در معاملات صوری صادر میشوند، میتوانند بر اقتصاد کشور و عدالت مالیاتی تاثیر منفی داشته باشند.سازمان امور مالیاتی با تدوین دستورالعملهای شفاف، فرآیند شناسایی این صورتحسابها و ثبت مودیان متخلف را تسریع کرده است. در این مقاله، جزئیات دستورالعمل، مفهوم لیست سیاه مودیان و نکات پیشگیری از مشکلات مالیاتی بررسی خواهد شد تا مودیان بتوانند فعالیتهای خود را با دقت و شفافیت بیشتری مدیریت کنند.
صورتحساب غیر واقعی چیست؟
صورتحساب غیر واقعی به صورتحسابهایی گفته میشود که برخلاف واقعیت اقتصادی و تجاری شرکت یا مودی صادر شدهاند. این نوع صورتحسابها میتوانند شامل معاملات صوری، مبالغ غیرواقعی یا انتقالهای غیرشفاف باشند. شناسایی و کنترل این صورتحسابها برای جلوگیری از سوءاستفادههای مالیاتی و تضمین شفافیت اقتصادی اهمیت بالایی دارد.
چرا صورتحسابهای غیرواقعی اهمیت دارند؟
فرار مالیاتی:
صورتحسابهای غیرواقعی ابزاری برای فرار مالیاتی هستند. با استفاده از این فاکتورها، برخی از مودیان میتوانند مالیات کمتری پرداخت کنند یا حتی از پرداخت مالیات خودداری کنند.
اخلال در سیستم مالی:
انتشار و استفاده از صورتحسابهای غیرواقعی میتواند به اختلال در اقتصاد منجر شود، چرا که باعث نادرستی در آمارهای مالی و اقتصادی کشور میشود.
آسیب به مودیان واقعی:
مودیانی که مالیات واقعی خود را بهطور کامل پرداخت میکنند، در معرض رقابت ناعادلانه از سوی افرادی قرار میگیرند که از صورتحسابهای غیرواقعی استفاده میکنند تا مالیات کمتری پرداخت کنند.
تضعیف اعتماد عمومی:
استفاده از صورتحسابهای غیرواقعی میتواند باعث کاهش اعتماد عمومی به سیستم مالی و مالیاتی کشور شود. این امر میتواند بر فعالیتهای اقتصادی و تجاری تاثیر منفی بگذارد.
عواقب قانونی:
صدور صورتحساب غیرواقعی میتواند پیامدهای جدی مانند جریمههای مالیاتی سنگین، لغو ثبتنام مالیاتی، و حتی مراجع قضائی به همراه داشته باشد.
ویژگیهای صورتحساب غیرواقعی
اطلاعات اشتباه یا جعلی: صورتحسابهای غیرواقعی شامل اطلاعات نادرست از قبیل مقادیر کالاها یا خدمات، قیمتها، یا تاریخهای پرداخت هستند.
عدم تطابق با معاملات واقعی: این صورتحسابها معمولاً مربوط به معاملات واقعی نیستند و بیشتر بهمنظور کاهش مالیات یا دریافت اعتبارهای مالیاتی غیرقانونی صادر میشوند.
عدم وجود کالا یا خدمات در واقعیت: در برخی موارد، صورتحسابهای غیرواقعی برای فروش کالاها یا خدماتی صادر میشود که در واقع وجود ندارند.
چرا باید مراقب صورتحسابهای غیرواقعی باشیم؟
صورتحسابهای غیرواقعی میتوانند باعث موارد زیر گردند:
بنابراین، رعایت دقت و اصالت در صدور صورتحسابها ضروری است.
مودیان فاقد اعتبار
مودیان فاقد اعتبار، شرکتها یا افرادی هستند که از نظر سازمان امور مالیاتی اعتبار قانونی برای صدور صورتحساب ندارند. این دسته از مودیان ممکن است به دلایل مختلف در معرض محدودیتها و نظارتهای بیشتر قرار گیرند.
چطور مودیان فاقد اعتبار را استعلام کنیم؟
برای استعلام اعتبار مودیان و وجود پرونده مالیاتی، سامانه استعلام سازمان امور مالیاتی برای استعلام وجود یا عدم وجود پرونده در دسترس است. با مراجعه به این سامانه و وارد کردن اطلاعات شرکت، میتوانید بررسی کنید که آیا مودی مورد نظر پرونده مالیاتی دارد یا خیر.
بلک لیست دارایی چیست؟
بلک لیست دارایی لیستی از مودیان و شرکتهای فاقد اعتبار مالیاتی است که سازمان امور مالیاتی آنها را به دلیل صدور صورتحسابهای غیرواقعی یا عدم شفافیت مالی در وضعیت خاص قرار داده است.
خطرات معامله با شرکتهای موجود در بلک لیست
احتمال مواجهه با جرایم مالیاتی؛
کاهش اعتبار معاملاتی شرکت شما؛
امکان مسدود شدن تراکنشهای مالی.
توصیه میشود پیش از هر معامله، اعتبار طرف معامله بررسی شود.
لیست مودیان متخلف
سازمان امور مالیاتی در دوره های متفاوت لیستی از مودیان متخلف را منتشر میکند که شامل افرادی است که در صدور صورتحسابهای غیرواقعی نقش داشتهاند.
لیست مودیان متخلف به فهرستی اطلاق میشود که در آن نام افرادی که به دلایل مختلف از جمله فرار مالیاتی، صدور صورتحسابهای غیرواقعی یا عدم رعایت قوانین مالیاتی در سازمان امور مالیاتی ثبت شده است، قرار میگیرد. این لیست برای ایجاد شفافیت بیشتر و همچنین جلوگیری از فساد مالیاتی و تقویت عدالت مالیاتی طراحی شده است.
دسترسی به لیست مودیان متخلف
لیست مودیان متخلف بهصورت آنلاین و از طریق سامانههای رسمی سازمان امور مالیاتی قابل دسترسی است. مودیان میتوانند پیش از انجام هر معامله، از وضعیت اعتبار طرف مقابل اطمینان حاصل کنند.
سازمان امور مالیاتی فهرست مودیان متخلف را از طریق این صفحه سامانههای آنلاین خود منتشر میکند تا عموم مردم و مودیان مالیاتی بتوانند از وضعیت ثبتنام مالیاتی خود و دیگران مطلع شوند. این فهرست معمولاً در سایت رسمی سازمان امور مالیاتی قابل مشاهده است.
صدور صورتحسابهای غیرواقعی تاثیرات مخربی بر عدالت مالیاتی و شفافیت اقتصادی دارد. سازمان امور مالیاتی برای مقابله با این چالش، دستورالعملهای جدیدی ارائه کرده و لیستی از مودیان متخلف را در سامانه eVAT منتشر نموده است. آگاهی از این قوانین و رعایت اصول مالیاتی میتواند از قرارگیری در لیست سیاه جلوگیری کرده و فعالیتهای مالی شما را شفافتر کند.
استعلام شرکت های فاقد اعتبار
شرکت های فاقد اعتبار مالیاتی به شرکت هایی گفته می شود که شرکتی گفته می شود که در معاملات خود (چه به عنوان خریدار و چه به عنوان فروشنده) از فاکتور صوری استفاده می نماید. سازمان امور مالیاتی به منظور ممانعت از تضییع حقوق مودیان و نیز بی اعتباری معاملات چنین، شرکت هایی این امکان را برای کلیه متقاضیان فراهم نموده است که به استعلام شرکت های فاقد اعتبار اقدام نمایند.
به منظور استعلام شرکت های فاقد اعتبار؛ متقاض می بابیست به سامانه ای که به این منظور ایجاد گردیده، مراجعه کرده و پس از درج اطلاعات خواسته شده، نتیجه استعلام را مشاهده نماید. از آن جایی که ممکن است برخی افراد، برای اولین بار، اقدام به استعلام شرکتهای فاقد اعتبار مالیاتی نموده باشند؛ اطلاع از سامانه، مراحل و نحوه استعلام امری ضروری قلمداد می شود.
سامانه استعلام شرکت های فاقد اعتبار
در خصوص پاسخ به این پرسش که سامانه استعلام شرکت های فاقد اعتبار چه می باشد و نشانی آن چیست؛ می بایست بیان نمود که استعلام شرکت های فاقد اعتبار در سامانه میز خدمت عملیات الکترونیک مالیاتی یا تکس صورت می گیرد. نشانی این سامانه، آدرس اینترنتی tax.gov.ir می باشد.
سامانه استعلام شرکت های فاقد اعتبار مالیاتی به نشانی tax.gov.ir، توسط سازمان امور مالیاتی کشور، ایجاد و زیر نظر وزارت امور اقتصاد و دارای فعالیت می نماید. این سامانه، علاوه بر امکان استعلام شرکت های فاقد اعتبار، دارای امکانات و خدمات متنوع دیگری نیز می باشد که از جمله آن، می توان به پیش ثبت نام و ثبت نام الکترونیک، تسلیم اظهارنامه مالیاتی، مشاهده فهرست پرونده های مالیاتی، پرداخت الکترونیکی مالیات توسط مودیان مالیاتی اشاره نمود.
علاوه بر موارد فوق، متقاضیان می توانند در سامانه استعلام شرکتهای فاقد اعتبار مالیاتی، به ثبت و ارسال صورت معاملات فصلی، استعلام ممنوع الخروجی، رسیدگی به اعتراضات و شکایات مودیان نسبت به امور مالیاتی، رفع تعهد ارزی، درخواست بخشودگی و... نیز اقدام نمایند.
دلایل قرارگیری در لیست مودیان متخلف
صدور صورتحسابهای غیرواقعی: مودیانی که برای کاهش بدهی مالیاتی خود، صورتحسابهایی با اطلاعات نادرست یا جعلی صادر میکنند.
فرار مالیاتی: افرادی که بهطور عمدی مالیاتهای خود را پرداخت نکرده یا اطلاعات مالی خود را کتمان میکنند.
عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی: افرادی که برای مدت طولانی اظهارنامه مالیاتی خود را به سازمان مالیاتی ارسال نمیکنند.
عدم پرداخت مالیاتها: مودیانی که بدهی مالیاتی خود را پرداخت نمیکنند.
تلاش برای سوءاستفاده از سیستم مالیاتی: افرادی که با استفاده از ترفندها و روشهای غیرقانونی سعی دارند به نفع خود از سیستم مالیاتی بهرهبرداری کنند.
دستورالعمل جدید سازمان امور مالیاتی برای مقابله با صورتحسابهای غیرواقعی
در راستای مبارزه با فرار مالیاتی و ارتقای شفافیت اقتصادی، سازمان امور مالیاتی دستورالعمل جدیدی را برای مقابله با صورتحسابهای غیرواقعی و جلوگیری از سوءاستفادههای مالیاتی صادر کرده است. این دستورالعمل با هدف شفافسازی فرایند صدور صورتحسابها و افزایش نظارت بر تراکنشهای مالی تدوین شده است. در ادامه، به بررسی نکات مهم این دستورالعمل و تاثیرات آن خواهیم پرداخت.
هدف از دستورالعمل جدید
دستورالعمل جدید سازمان امور مالیاتی با هدف مقابله با صورتحسابهای غیرواقعی که معمولاً در معاملات صوری یا غیرشفاف صادر میشوند، به تصویب رسیده است. این دستورالعمل به شرح زیر است:
شناسایی و رد صورتحسابهای غیرواقعی؛
جلوگیری از سوءاستفادههای مالیاتی؛
تقویت شفافیت اقتصادی؛
حفاظت از حقوق مودیان واقعی.
جزئیات دستورالعمل
بر اساس این دستورالعمل، صورتحسابهای غیرواقعی به آن دسته از صورتحسابهایی اطلاق میشود که:
اطلاعات موجود در آنها نادرست و گمراهکننده است.
مربوط به معاملات واقعی نباشند.
صرفاً بهمنظور کاهش بدهیهای مالیاتی یا دریافت اعتبار مالیاتی به کار گرفته شوند.
نحوه شناسایی صورتحسابهای غیرواقعی
برای شناسایی این صورتحسابها، سازمان امور مالیاتی از روشهای مختلفی استفاده میکند:
تحلیل دادههای الکترونیکی: بررسی اطلاعات تراکنشها و فاکتورها بهطور خودکار.
پایش سوابق مالیاتی مودیان: تطابق اطلاعات مالیاتی مودیان با اسناد و مدارک مالیاتی موجود.
گزارشدهی مودیان: درخواست از مودیان برای ارائه اسناد تکمیلی و توضیحات در خصوص هر صورتحساب مشکوک.
پیامدهای صدور صورتحساب غیرواقعی
چنانچه مودیان به صدور صورتحساب غیرواقعی اقدام کنند، با عواقب قانونی جدی روبرو خواهند شد:
ثبت در لیست سیاه مودیان: مودیان متخلف در فهرست مودیان فاقد اعتبار قرار میگیرند.
پرداخت جریمههای مالیاتی: برای هر صورتحساب غیرواقعی، جریمههایی برای مودیان تعیین خواهد شد.
لغو ثبتنام مالیاتی: در موارد شدیدتر، ممکن است ثبتنام مالیاتی مودی لغو شود.
مراجعه به مراجع قضائی: در صورت اثبات تخلفهای عمدی، پرونده به مراجع قضائی ارجاع داده میشود.
اقدامات مودیان برای پیشگیری از مشکلات
مودیان باید برای پیشگیری از صدور صورتحسابهای غیرواقعی و مشکلات مالیاتی، اقدامات زیر را انجام دهند:
مطمئن شدن از صحت اطلاعات معاملات: بررسی دقیق فاکتورها و اطمینان از واقعی بودن تراکنشها.
ثبت تمامی تراکنشها بهصورت صحیح: ثبت دقیق هر خرید و فروش در دفاتر قانونی.
مشورت با کارشناسان مالیاتی: در صورت شک و تردید در خصوص صحت اسناد، از مشاوران مالیاتی کمک بگیرید.
توجه
برای مشاهده فهرست مودیان ثبتنامشده فاقد اعتبار به دلیل صدور صورتحسابهای غیرواقعی، میتوانید به سامانه eVAT مراجعه کنید.
در این سامانه، اطلاعات مربوط به مودیان فاقد اعتبار در دسترس است و میتوانید با وارد کردن شناسه ملی یا شماره اقتصادی، از وضعیت اعتبار مودیان مطلع شوید.
این اقدام سازمان امور مالیاتی در راستای افزایش شفافیت و صحتسنجی معاملات اقتصادی انجام شده است.
پیامدهای قرارگیری در لیست مودیان متخلف
محدودیتهای قانونی: مودیان متخلف ممکن است از مزایای قانونی مختلف مانند دریافت تسهیلات بانکی یا دریافت اعتبار مالیاتی محروم شوند.
جریمههای سنگین مالیاتی: برای مودیان متخلف، جریمههای مالیاتی قابلتوجهی اعمال میشود که ممکن است به پرداخت درصدی از بدهی یا حتی مبالغ اضافی منجر شود.
مراجعه به مراجع قضائی: در مواردی که تخلفهای مالیاتی شدید باشد، پرونده مودی به مراجع قضائی ارجاع داده میشود.
چگونه میتوان از ورود به لیست مودیان متخلف جلوگیری کرد؟
رعایت اصول قانونی: اطمینان از صحت اطلاعات مالی و ارسال بهموقع اظهارنامههای مالیاتی.
پرداخت بهموقع مالیاتها: پرداخت مالیات بهموقع و بدون تاخیر.
مشاوره با کارشناسان مالیاتی: در صورت شک و تردید در خصوص مسائل مالیاتی، مشورت با کارشناسان مالیاتی و پیگیری صحیح از سازمان امور مالیاتی.
معامله با شرکت های بلک لیست دارایی
به منظور جلوگیری از سوء استفاده اشخاصی که اقدام به صدور فاکتورهای صوری نموده و همچنین جلوگیری از تضییع حقوق مودیان، فهرست اشخاص و شرکت هایی که فاقد اعتبار توسط سازمان امور مالیاتی شناخته شده اند، در سامانه مربوطه قابل جست و جو می باشد.
در این میان، ممکن است که این سوال برای برخی از اشخاص مطرح شود که معامله با شرکت های بلک لیست دارایی، چه حکمی دارد؟
به منظور پاسخگویی به پرسش فوق و حکم معامله با شرکتهای بلک لیست دارایی، می بایست به دستورالعمل رسیدگی به صورت حساب های غیرواقعی؛ مراجعه شود. مطابق با این دستورالعمل «هرگاه بر اساس مدارک و مستندات ارائه شده توسط مودیان واقعی (خریدار و فروشنده) یا مودیان فاقد اعتبار مالیاتی (مودیان صوری به عنوان خریدار یا فروشنده) یا اطلاعات واصله از سایر اشخاص مشخص شود؛ مودی واقعی نسبت به خرید از مودیان فاقد اعتبار مالیاتی (مودیان صوری) یا فروش به آن ها اقدام کرده است، ادارات امور مالیاتی مکلفند نسبت به عدم پذیرش اعتبار مالیاتی خرید (خرید از مودیان فاقد اعتبار مالیاتی) اقدام کنند.
مگر اینکه مودی نسبت به معرفی فروشنده واقعی اقدام نماید و در صورت مطالبه و پس از وصول مالیات و عوارض ارزش افزوده، خرید مذکور از فروشنده واقعی، مبالغ پرداختی برای خریدار واقعی اعتبار مالیات بر ارزش افزوده محسوب می شود. همچنین باید در مواردی که قبلا نسبت به پذیرش اعتبار خرید از مودیان فاقد اعتبار اقدام کرد هاند، مجددا نسبت به مطالبه مالیات تا سقف اعتبار غیرواقعی پذیرفته شده از خریدار واقعی (با توجه به عدم پرداخت مالیات و عوارض در زمان خرید) اقدام کنند.»
علاوه بر این، از آن جایی که در صورتحساب های صادره توسط شرکت های فاقد اعتبار، نام خریدار واقعی درج نمی شود؛ سازمان امور مالیاتی کشور موظف گردیده است که نسبت به مطالبه جریمه عدم صدور صورتحساب موضوع مواد 169 مکرر قانون مالیات های مستقیم و همچنین بند 2 ماده 22 قانون مالیات بر ارزش افزوده در معامله با شرکت های بلک لیست دارایی اقدام کند. در مواردی نیز که فروشنده یا خریدار واقعی، شناسایی یا معرفی می شود؛ ادارات امور مالیاتی نسبت به مطالبه مالیات از مودی واقعی اقدام خواهد نمود.
سخن آخر
برای تسلط بهتر بر روی مباحث مالیاتی، پیشنهاد می کنیم دوره آموزش کارورزی حسابداری سطح مالیاتی حصین حاسب را جزء اولویت های آموزشی خود قرار دهید.