حسابداری وام بانکی
در دنیای امروز، وام بانکی و غیربانکی نقش حیاتی در تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی ایفا می‌کنند. از این رو، حسابداری دقیق و شفاف این گونه تسهیلات از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. استانداردهای حسابداری بین‌المللی (IFRS) و استانداردهای ملی حسابداری (مانند استانداردهای ایران) قواعد خاصی برای حسابداری وام‌ها تعیین کرده‌اند که رعایت آنها برای تهیه صورت های مالی قابل اعتماد ضروری است.
1. تعاریف و مفاهیم پایه
1.1 وام بانکی
تسهیلات اعطایی توسط موسسات مالی مجاز (بانک‌ها و موسسات اعتباری) را وام بانکی گوییم که تابع مقررات بانک مرکزی و قوانین پولی و بانکی کشور است.
معمولاً نرخ بهره مشخص و شرایط استاندارد دارند.
1.2 وام غیربانکی
وام غیر بانکی، تسهیلات اعطایی توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی غیر از بانک‌ها و موسسات اعتباری مجاز است. ممکن است شرایط انعطاف‌پذیرتری داشته باشد
نرخ بهره می‌تواند بر اساس توافق طرفین تعیین شود.
2. شناسایی و اندازه‌گیری وام‌ها
2.1 شناسایی اولیه
- وام‌ها باید در تاریخ تحویل و دریافت، به ارزش منصفانه شناسایی شوند.
- هزینه‌های تراکنش باید به عنوان بخشی از بهای تمام شده وام در نظر گرفته شود.
2.2 اندازه‌گیری پس از شناسایی
- وام‌های بانکی معمولاً به بهای تمام شده پس از کسر استهلاک اندازه‌گیری می‌شوند.
- وام‌های غیربانکی ممکن است نیاز به ارزیابی مجدد داشته باشند.
- در صورت وجود نشانه‌های کاهش ارزش، باید ذخیره کاهش ارزش ایجاد شود.
3. ثبت حسابداری وام‌ها
3.1 ثبت دریافت وام
- بدهی ناشی از دریافت وام در طرف بدهکار ترازنامه ثبت می‌شود.
- وجوه دریافتی در طرف دارایی ترازنامه منعکس می‌شود.
3.2 ثبت پرداخت اقساط وام
- هر قسط شامل بخشی از اصل وام و بخشی بهره است.
- اصل وام کاهش بدهی و بهره هزینه دوره محسوب می‌شود.
4. تفاوت‌های حسابداری وام بانکی و غیربانکی
ویژگی وام بانکی وام غیربانکی
- نرخ بهره معمولاً ثابت و تعیین شده توسط بانک مرکزی قابل مذاکره و ممکن است متغیر باشد.
- مستندات استاندارد و رسمی ممکن است غیررسمی باشد.
- افشا الزامات افشای کامل ممکن است نیاز به افشای کمتری داشته باشد.
- هزینه‌های تراکنش معمولاً مشخص و استاندارد ممکن است متغیر باشد.
5. افشای اطلاعات مربوط به وام‌ها در صورت‌های مالی
مبلغ اصلی وام؛
نرخ بهره و شرایط پرداخت؛
سررسید وام‌ها؛
وثایق و تضمین‌ها؛
هرگونه تخلف از شرایط وام؛
ذخیره کاهش ارزش (در صورت وجود).
6. چالش‌های حسابداری وام‌های غیربانکی
- تعیین ارزش منصفانه در صورت عدم وجود بازار فعال؛
- ارزیابی مناسب بودن نرخ بهره؛
- افشای کافی در صورت‌های مالی؛
- پیچیدگی در محاسبه استهلاک و بهره.
حسابداری وام‌های بانکی و غیربانکی نیازمند توجه به استانداردهای حسابداری و شرایط خاص هر نوع وام است. در حالی که وام‌های بانکی از ساختار استانداردتری برخوردارند، وام‌های غیربانکی انعطاف‌پذیری بیشتری داشته و ممکن است چالش‌های حسابداری پیچیده‌تری ایجاد کنند. تهیه‌کنندگان صورت‌های مالی باید اطمینان حاصل کنند که تمامی جنبه‌های این وام‌ها به درستی شناسایی، اندازه‌گیری، ثبت و افشا شده‌اند.
سخن آخر
در پایان از شما دعوت می کنیم که برای ارتقاء سطح اطلاعات خود در حوزه وام بانکی و وام غیر بانکی دوره بی نظیر آموزش کارورزی حسابداری حصین حاسب را از دست ندهید.