حساب انتظامی؛ ویژگی ها، نحوه ثبت + انواع تضمین حساب انتظامی

حساب انتظامی در موارد زیر بکار می‌رود:

• برای ثبت و پیگیری مواردی نظیر ضمانت‌نامه‌ها، تعهدات آتی، اموال امانی، اسناد تضمینی و اسناد تعهدی (این حساب‌ها به واحدهای مالی کمک می‌کنند تا کنترل دقیق‌تری بر اسناد و تعهدات غیرنقدی داشته باشند)
•  ایجاد اعتماد میان دو طرف قرارداد یکی از کاربردهای مهم حساب‌های انتظامی است که طرفین یک قرارداد در ابتدا بتوانند بدون ارائه هیچ وجه نقد یا کالا، با ثبت اسناد ضمانتی در بخش حساب‌های انتظامی، نسبت به تعهدات خود مطمئن شوند.
• جهت ارائه و دریافت ضمانت (به صورت وجوه نقد، چک، سفته و یا به صورت ضمانت نامه بانکی)
• از مهم‌ترین کاربردهای آن در حسابداری بازرگانی است که برای ثبت بدهی های احتمالی استفاده می‌شود
• یکی دیگر از موارد استفاده در حسابداری مالیاتی است. اگر شخص یا شرکتی با مالیات‌ معوقه یا مالیاتهای سنگین روبرو شود، می‌تواند از حساب‌ های انتظامی جهت ثبت ضمانت‌های مالیاتی استفاده کند.

بطور خلاصه می‌توان گفت موارد زیر از اهداف حساب های انتظامی هستند:

• ایجاد کنترل داخلی قوی‌تر؛
• اطلاع از وضعیت تعهدات احتمالی و غیرمستقیم؛
• مستندسازی عملیات غیرمالی با اهمیت؛
• پشتیبانی از تصمیم‌گیری مدیریتی و قانونی.

خصوصیات حساب های انتظامی عبارتند از:

- فاقد اثر مالی مستقیم بر ترازنامه یا صورت سود و زیان؛
- ثبت به‌صورت دو طرفه (دریافتی و پرداختی)؛
- نقدی و قابل وصول نیست؛
- به دلیل عدم نقدشوندگی تاثیری بر مالیات شرکت ندارند؛
- حساب انتظامی برای ضمانت است و از آن به شکل وثیقه استفاده می‌شود؛
- ایجاد اعتماد در ارتباطات تجاری و شفافیت مالی؛
- نیاز به بستن حساب در پایان دوره مالی همانند سایر حساب‌ها.

انواع حساب انتظامی عبارتند از:

1- ضمانت‌نامه‌های بانکی دریافتی و پرداختی؛
2- سفته‌ها و چک‌های تضمینی؛
3- اموال و دارایی‌های امانی دریافتی یا واگذار شده؛
4- تعهدات قراردادی آتی؛
5- اسناد ملکی بابت ضمانت.

وجه نقد:

سپرده نقدی است که برای تضمین اجرای قرارداد یا پرداخت تعهدات در اختیار کارفرما یا پیمانکار قرار می‌گیرد. در حساب انتظامی، مبلغ وجه نقد ثبت می‌شود بدون اینکه در دارایی یا بدهی لحاظ شود. به عبارت دیگر وجه نقد معمولاً در مناقصه‌ یا مزایده‌ها به‌عنوان یک تضمین ارائه و در حساب‌های انتظامی به‌صورت ضمانت نگهداری می‌شود.

چک:

یکی از انواع رایج تضمین، چک است که چک‌های ضمانتی جهت حسن انجام کار یا تعهدات به کارفرما داده یا از او دریافت می‌شود و در حساب‌های انتظامی ثبت می‌شود . برای صدور چک، وجود حساب جاری در بانک لازم است.

سفته:

سفته یکی از رایج‌ترین اسناد تضمینی است.  یکی از تفاوت های مهم سفته با چک این است که برای صدور سفته وجود حساب جاری در بانک ضروری نیست. مبلغ و مشخصات سفته در حساب انتظامی ثبت و تا زمان آزادسازی یا نقد شدن آن، نگهداری می‌شود.

ضمانت‌نامه بانکی:

بانک‌ به درخواست مشتری‌ها (اشخاص حقیقی یا حقوقی) ضمانت‌نامه‌هایی را برای اجرای تعهدات صادر می‌کند. این ضمانت‌نامه‌ها در حساب انتظامی ثبت و پیگیری آن‌ها اهمیت زیادی دارد.

اسناد ملکی:

گاهی اوقات، دو طرف قرارداد برای عمل به تعهدات خود یک سند ملکی به عنوان تضمین تحویل می‌دهند. مشخصات سند و ارزش آن در حساب انتظامی درج می‌شود.

• موسسات مالی و بانک‌ها؛
• سازمان‌های دولتی؛
• پیمانکاران؛
• افرادی (حقیقی یا حقوقی) که طرف قرارداد با شرکت هستند.

پیشنهاد ویژه: با شرکت در آموزش دوره کارورزی حسابداری مجموعه با سابقه درخشان حصین حاسب به طور مفصل با مباحث حسابداری و مالی آشنا شوید.