اساسنامه هیئت مدیره ساختمان | نمونه اساسنامه مجتمع ساختمانی

زندگی در آپارتمانها و مجتمعهای مسکونی یا تجاری، نیازمند نظم، همکاری و هماهنگی میان ساکنان است. یکی از ابزارهای اصلی برای ایجاد این نظم، اساسنامه هیئت مدیره ساختمان است. اساسنامه، در واقع مجموعهای از قوانین و مقررات داخلی مجتمع محسوب میشود که حدود وظایف، اختیارات و مسئولیتهای هیئت مدیره و ساکنان را مشخص میکند.
وجود یک اساسنامه شفاف، علاوه بر پیشگیری از اختلافات، موجب مدیریت بهتر منابع مالی ساختمان، نگهداری از مشاعات، و برقراری عدالت در تقسیم هزینهها میشود. در این مقاله قصد داریم همه چیز را درباره اساسنامه مجتمعهای ساختمانی توضیح دهیم و در نهایت یک نمونه اساسنامه ساختمان کامل ارائه کنیم.
اساسنامه هیئت مدیره ساختمان چیست؟
اساسنامه هیئت مدیره ساختمان سندی است که در آن وظایف، اختیارات و حدود مسئولیتهای اعضای هیئت مدیره و مالکین یا ساکنان مشخص میشود. این سند به نوعی قانون داخلی مجتمع محسوب میشود و به تصویب مجمع عمومی ساکنان میرسد.
📌 از مهمترین موضوعاتی که در اساسنامه ذکر میشود:
1- نحوه انتخاب هیئت مدیره؛
2- مدت زمان مسئولیت اعضا؛
3- حدود اختیارات مالی؛
4- نحوه تقسیم هزینههای مشترک؛
5- برگزاری جلسات و مجامع عمومی؛
6- مسئولیتهای حقوقی و قانونی اعضا؛
7- نحوه رسیدگی به تخلفات ساکنان؛
8- اصلاح و تغییر اساسنامه؛
9- نحوه انتخاب بازرس یا ناظر؛
10- اختیارات اجرایی هیئت مدیره؛
11- وظایف مالکین و ساکنان؛
12- نحوه نمایندگی در مجمع.
این 12 موضوع، هسته اصلی هر اساسنامه ساختمان را تشکیل میدهند. در ادامه هر کدام از این موارد را توضح میدهیم.
1- نحوه انتخاب هیئت مدیره
در اساسنامه مشخص میشود که اعضای هیئت مدیره چگونه و توسط چه کسانی انتخاب میشوند. معمولاً انتخاب از طریق برگزاری مجمع عمومی و با رای اکثریت مالکین صورت میگیرد. همچنین تعداد اعضا، شرایط لازم برای کاندیدا (مثلاً مالک بودن، نداشتن بدهی شارژ) و مدت زمان مسئولیت آنها در این بخش قید میشود.
2- مدت زمان مسئولیت اعضا
یکی از موضوعات مهم در اساسنامه، تعیین مدت زمانی است که اعضای هیئت مدیره در سمت خود باقی میمانند. معمولاً این مدت بین 1 تا 2 سال است و پس از پایان دوره، انتخابات مجدد برگزار میشود. تعیین مدت زمان مشخص از ایجاد انحصار یا سوءاستفاده جلوگیری میکند.
3- حدود اختیارات مالی
هیئت مدیره اختیار دارد هزینههای جاری و تعمیرات ساختمان را مدیریت کند. اما اساسنامه باید مشخص کند که تا چه سقف مالی هیئت مدیره میتواند بدون برگزاری مجمع هزینه کند. برای مثال، هزینههای روزمره مانند پرداخت قبوض و حقوق سرایدار در اختیار هیئت مدیره است، ولی هزینههای سنگینتر مثل نوسازی آسانسور باید با تصویب مجمع عمومی انجام شود.
4- نحوه تقسیم هزینههای مشترک
اساسنامه هیئت مدیره ساختمان توضیح میدهد که هزینههای مشترک مانند برق مشاعات، نظافت، نگهداری آسانسور و … چگونه بین واحدها تقسیم میشود. رایجترین روش، تقسیم بر اساس متراژ واحد یا بهصورت مساوی است. این موضوع از مهمترین بخشهای اساسنامه است چون اختلافات زیادی معمولاً بر سر آن شکل میگیرد.
مطالعه بیشتر: مدیریت مشاعات ساختمان: چالشها و راهکارهای مدیریتی
5- برگزاری جلسات و مجامع عمومی
در اساسنامه مشخص میشود که مجامع عمومی عادی یا فوقالعاده چگونه و در چه زمانی باید تشکیل شوند. همچنین شرایط رسمیت جلسات (مثلاً حضور نصف به علاوه یک مالکین) و نحوه رایگیری (بر اساس تعداد مالکین یا متراژ واحدها) تعیین میشود.
6- مسئولیتهای حقوقی و قانونی اعضا
اساسنامه باید بیان کند که اعضای هیئت مدیره در قبال چه موضوعاتی مسئولیت دارند. برای مثال، هیئت مدیر موظف است گزارش مالی دورهای ارائه دهد و در برابر هرگونه کوتاهی یا تخلف، پاسخگوی مجمع عمومی و حتی مراجع قانونی باشد.
7- نحوه رسیدگی به تخلفات ساکنان
یکی از بخشهای ضروری اساسنامه، پیشبینی روش برخورد با ساکنانی است که قوانین ساختمان را رعایت نمیکنند (مثل ایجاد سر و صدا، عدم پرداخت شارژ یا تصرف مشاعات). این بخش میتواند شامل تذکر کتبی، جریمه یا مراجعه به مراجع قضایی باشد.
8- نحوه اصلاح و تغییر اساسنامه
در بسیاری از مجتمعها با گذشت زمان نیاز به تغییر یا تکمیل اساسنامه به وجود میآید. اساسنامه باید مشخص کند که این اصلاحات فقط از طریق مجمع عمومی و با رای اکثریت مالکین قابل انجام است تا از سوءاستفاده یا تغییرات یکجانبه جلوگیری شود.
9- انتخاب بازرس یا ناظر
بازرس نقش مهمی در شفافیت مالی ساختمان دارد. در اساسنامه توضیح داده میشود که بازرس چگونه انتخاب میشود، وظایف او چیست (بررسی حسابها، گزارش به مجمع) و تا چه مدت میتواند در سمت خود باقی بماند.
10- اختیارات اجرایی هیئت مدیره
هیئت مدیره آپارتمان علاوه بر امور مالی، در حوزه اجرایی نیز مسئولیتهایی دارد. این موضوع شامل استخدام نیروهای خدماتی، نظارت بر امنیت ساختمان، رسیدگی به خرابیها و اجرای تصمیمات مجمع عمومی است. اساسنامه باید حدود این اختیارات را روشن کند.
11- وظایف مالکین و ساکنان
در اساسنامه فقط وظایف هیئت مدیره ساختمان مطرح نمیشود، بلکه مسئولیتهای ساکنان نیز درج میشود. از جمله:
- پرداخت بهموقع شارژ؛
- رعایت سکوت و آسایش عمومی؛
- استفاده صحیح از مشاعات؛
- رعایت مقررات پارکینگ و انباری.
12- نحوه نمایندگی در مجمع
اگر مالک در ساختمان حضور ندارد (مثلاً واحد را اجاره داده)، اساسنامه باید تعیین کند که آیا مستاجر میتواند در جلسات مجمع شرکت کند یا خیر. معمولاً فقط مالک حق رای دارد مگر اینکه بهصورت کتبی نمایندگی به مستاجر داده باشد.
اهمیت اساسنامه در مجتمعهای ساختمانی
1. ایجاد نظم در مدیریت ساختمان
عدم وجود اساسنامه، تصمیمات هیئت مدیره را ممکن است با اعتراض برخی ساکنان مواجه کند.
2. شفافیت مالی
تعیین حدود اختیارات در هزینهها و درآمدهای ساختمان.
3. کاهش اختلافات و تنشها
با توجه به اینکه همه چیز مکتوب است، زمینه سوءبرداشت کمتر خواهد بود.
4. پشتیبانی قانونی
در صورت بروز اختلاف یا شکایت، اساسنامه میتواند بهعنوان سند معتبر در مراجع قانونی مورد استناد قرار گیرد.
ارکان اساسنامه ساختمان
یک اساسنامه استاندارد معمولا از چند رکن اصلی تشکیل میشود:
1. مجمع عمومی
- عالیترین رکن تصمیمگیری در مجتمع؛
- وظیفه انتخاب هیئت مدیره و تصویب گزارشهای مالی؛
- تشکیل بهصورت عادی یا فوقالعاده.
2. هیئت مدیره
- منتخب مجمع عمومی؛
- مسئول اجرای تصمیمات مجمع و اداره امور روزمره ساختمان.
3. بازرس یا ناظر
- مسئول نظارت بر عملکرد هیئت مدیره و بررسی امور مالی؛
- ارائه گزارش به مجمع عمومی.
4. مالکین و ساکنان
- ارکان اصلی مجتمع؛
- ملزم به رعایت قوانین اساسنامه و پرداخت سهم خود از هزینهها.
اساسنامه آپارتمان مسکونی
در ساختمانهای مسکونی، اساسنامه بیشتر بر موضوعاتی مانند تقسیم هزینههای مشاعات، استفاده از فضاهای مشترک (مثل پشتبام، انباری و پارکینگ) و حقوق و وظایف مالکین یا مستاجران تمرکز دارد.
📌 ویژگیهای اصلی اساسنامه آپارتمان مسکونی:
- تعیین سهم هر واحد از هزینههای جاری؛
- مقررات استفاده از آسانسور و مشاعات؛
- قوانین مربوط به نگهداری حیوانات خانگی؛
- محدودیتهای مربوط به سر و صدا و ایجاد مزاحمت؛
- نحوه برخورد با ساکنان متخلف.
وظایف و اختیارات هیئت مدیره طبق قانون
طبق ماده 10 آیین نامه اجرایی قانون تملک آپارتمانها، هیئت مدیره وظایف متعددی دارد:
- نگهداری و اداره ساختمان؛
- انجام تعمیرات ضروری؛
- دریافت و پرداخت هزینههای جاری؛
- پیگیری حقوقی در صورت عدم پرداخت شارژ توسط ساکنان؛
- استخدام سرایدار یا نیروهای خدماتی.
ساختار و محتوای یک اساسنامه استاندارد
📌 یک اساسنامه خوب باید شامل موارد زیر باشد:
1. مقدمه (اهداف و ضرورت تدوین اساسنامه)؛
2. ارکان و تشکیلات (مجمع عمومی، هیئت مدیره، بازرس)؛
3. نحوه انتخاب و عزل اعضای هیئت مدیره؛
4. مدت مسئولیت هیئت مدیره؛
5. وظایف و اختیارات هیئت مدیره؛
6. تشکیل جلسات و نحوه تصمیمگیری؛
7. مسئولیت مالی و حقوقی اعضا؛
8. نحوه اصلاح اساسنامه.
نمونه اساسنامه مجتمع ساختمانی (نمونه آماده)
ماده 1 – نام و موضوع
این اساسنامه مربوط به مجتمع مسکونی/تجاری ……… واقع در ……… میباشد و هدف آن تنظیم امور مالی، اداری و رفاهی مجتمع است.
ماده 2 – ارکان مجتمع
ارکان مجتمع شامل:
1. مجمع عمومی
2. هیئت مدیره
3. بازرس
ماده 3 – مجمع عمومی
مجمع عمومی متشکل از کلیه مالکین واحدها میباشد.
جلسات مجمع عمومی بهصورت سالانه تشکیل میشود.
تصمیمات با رای اکثریت حاضرین معتبر است.
ماده 4 – هیئت مدیره
هیئت مدیره توسط مجمع عمومی و برای مدت 2 سال انتخاب میشود.
اعضای هیئت مدیره موظف به اجرای تصمیمات مجمع عمومی هستند.
رئیس هیئت مدیره نماینده قانونی مجتمع در برابر اشخاص ثالث است.
ماده 5 – وظایف هیئت مدیره
1. نگهداری از تاسیسات عمومی
2. جمعآوری شارژ ساختمان
3. ارائه گزارش مالی به مجمع عمومی
4. عقد قرارداد با پیمانکاران و نیروهای خدماتی
ماده 6 – بازرس
بازرس توسط مجمع عمومی انتخاب میشود.
وظیفه بازرس بررسی حسابهای مالی و گزارش به مجمع است.
ماده 7 – هزینهها
هزینههای مشترک براساس متراژ و سهم هر واحد محاسبه و دریافت میگردد.
ماده 8 – اصلاح اساسنامه
هرگونه تغییر در اساسنامه تنها با تصویب مجمع عمومی امکانپذیر است.
مزایا و معایب وجود اساسنامه هیئت مدیره ساختمان
مزایا:
- نظم و شفافیت در اداره ساختمان؛
- جلوگیری از اختلافات حقوقی؛
- تقویت اعتماد بین مالکین.
معایب (در صورت ضعف تدوین):
- امکان تفسیرهای متفاوت؛
- دشواری اصلاح در مجتمعهای بزرگ؛
- نیاز به رعایت دقیق قوانین برای جلوگیری از بروز مشکلات حقوقی.
نکات کلیدی برای تدوین و تصویب اساسنامه هیئت مدیر ساختمان
- مشورت با یک مشاور حقوقی یا وکیل برای تدوین بندها؛
- شفافیت در تقسیم هزینهها؛
- تعیین دقیق اختیارات هیئت مدیره؛
- مشخص کردن نحوه رسیدگی به تخلفات ساکنان.
مقایسه اساسنامه در مجتمعهای کوچک و بزرگ
الف - مجتمعهای کوچک (کمتر از 10 واحد):
معمولاً اساسنامه سادهتر است و وظایف محدودتری برای هیئت مدیره تعریف میشود.
ب- مجتمعهای بزرگ (بالای 20 واحد):
نیازمند اساسنامه جامعتر با جزئیات دقیقتر هستند؛ از جمله نحوه مدیریت امکاناتی مثل استخر، سالن اجتماعات و پارکینگ طبقاتی.
نتیجه گیری
اساسنامه هیئت مدیره ساختمان، بهعنوان قانون داخلی مجتمع، نقش حیاتی در مدیریت صحیح و عادلانه امور ساختمان دارد. وجود یک اساسنامه شفاف و استاندارد، علاوه بر کاهش اختلافات و مشکلات، باعث افزایش همکاری میان ساکنان و مدیریت بهتر منابع مالی خواهد شد.
با توجه به آنچه گفتیم، هر مجتمع مسکونی یا تجاری باید دارای یک اساسنامه مدون و تصویبشده باشد. نمونه اساسنامهای که در این مقاله آوردیم، میتواند بهعنوان الگویی برای تنظیم مقررات داخلی مجتمعها مورد استفاده قرار گیرد.
📌 پیشنهاد ویژه برای مدیریت بهتر ساختمان
اگرچه تدوین و اجرای یک اساسنامه ساختمان میتواند نظم را در مجتمع ایجاد کند، اما واقعیت این است که مدیریت ساختمان در عمل علاوه بر اساسنامه نیازمند ابزارهای دقیقتر و مدرن تر دیگری نیز هست. یکی از بهترین راهکارها برای کاهش خطاها، صرفهجویی در زمان و جلوگیری از بروز اختلافات، استفاده از نرمافزارهای مدیریت ساختمان است.
ماژول مالی 2hs حصین حاسب
مجموعه حصین حاسب با سابقه طولانی در تولید نرمافزارهای مالی و مدیریتی، نرمافزار 2hs را طراحی کرده است. این نرمافزار به مدیران و هیئت مدیره کمک میکند تا تمام امور مالی و اجرایی مجتمع را بهصورت دقیق و شفاف مدیریت کنند.
چرا استفاده از نرم افزار مدیریت ساختمان حصین حاسب ضروری است؟
- با استفاده از این نرمافزار:
- شفافیت مالی افزایش مییابد.
- اختلافات میان ساکنان به حداقل میرسد.
- مدیریت مجتمع سریعتر، دقیقتر و حرفهایتر انجام میشود.
- گزارشهای کامل و مستند برای ارائه به مجمع عمومی آماده خواهد بود.
✅ اگر بهدنبال مدیریت حرفهای، مدرن و بدون دردسر ساختمان خود هستید، پیشنهاد میکنیم همین امروز از نرم افزار مدیریت ساختمان حصین حاسب استفاده کنید و تجربهای متفاوت از مدیریت مجتمع را داشته باشید.
توجه
شما میتوانید با ایجاد شرکت و انتخاب اسم برای عنوان شرکت دسترسی به ماژول مالی 2hs را پیدا کنید .پس از ایجاد شرکت، دموی نرم افزار و ماژول ها به صورت اتوماتیک در دسترس شما قرار میگیرد.
بطور مثال :
عنوان : پدیدار سیستم
شناسه ملی : شناسه شرکت را بزنین یا ده تا عدد به دلخواه بزنید .
اطلاعات خواسته شده دیگر رو نیز به دلخواه وارد کنید
و دکمه ذخیره را بزنید
حال سیستم رو رفرش تا ماژول مالی رو ملاحظه کنید .
برای ایجاد شرکت، لینک زیر را کلیک کنید: