هر آنچه راجع به حسابداری پیمانکاری باید بدانیم

حتماً بارها اتفاق افتاده که دنبال کالا یا خدماتی باشید که آن را در بازار پیدا نمی‌کنید. بنابراین  از کسانی که توانایی ساخت یا اجرای آن را دارند درخواست می کنید. درواقع به کسانی که توانایی انجام این کار را داشته باشند، پیمانکار گفته می شه. مسلماً هر شخص یا شرکت پیمانکاری نیازمند حسابداری است که بتونه به اقدامات و ثبت‌های حسابداری پیمانکاری مسلط باشه. به همین خاطر تصمیم گرفتیم در این مقاله چرخه‌ای از فعالیت‌های پیمانکاری را آموزش بدیم. پس تا آخر مقاله با ما همراه باشید که مطمئناً ضرر نمی‌کنید.

1-مفاهیم حسابداری پیمانکاری

قبل از اینکه بریم سراغ چرخه فعالیت های پیمانکاری،بهتره مفاهیم مربوط به حسابداری پیمانکاری را بررسی ‌کنیم:

1-1- زمینه فعالیت پیمانکاران

در آیین‌نامه معاونت راهبردی نهاد ریاست جمهوری آمده 11 گروه اصلی را برای فعالیت درزمینهٔ پیمانکاری مشخص کرده که به‌قرار زیرِ:

• ساختمان /راه و ترابری/صنعت و معدن/ارتباطات/تاسیسات و تجهیزات/کشاورزی/مرمت آثار باستانی/کاوش‌های زمینی/ نفت و گاز. آب. نیرو

2-1- سه رکن اصلی پیمانکاری

ارکان اصلی در پیمانکاری به‌قرار زیرِ:

• کارفرما:

شخصی که نیازمند کالا و خدماتی است که در بازار پیدا نکرده و اونو مطالبه می کنه.

• پیمانکار:

شخصی که کالا و خدمات موردنظر کارفرما را ساخته یا اجرا می کنه.

• قرارداد پیمانکاری:

قراردادی که بین کارفرما و پیمانکار انعقاد میشه و برای هر دو طرف قرارداد تعهداتی را به وجود میاره و هر دو طرف موظف به رعایت اون هستند.

3-1- حسابداری پیمانکاری / انواع پیمانکاری

پیمانکاران متناسب با توانایی و کاری که به عهده می‌گیرند به 3 دسته تقسیم می‌شوند:

• پیمانکار عمومی:

پیمانکارانی هستن که تجربه کافی درزمینهٔ اجرا و اداره پروژه‌های ساختمان و نصـب را دارن و در یک‌زمان تـوان اجـرا چندیــن پــروژه را داشتــه باشن.

• پیمانکار جزء:

این پیمانکاران تخصص در کارهای اجرایی دارن و درواقع پیمانـکار اصلی برای اجرای بخشی از عملیات موضوع پیمانش با او قرارداد می‌بندد.

• پیمانکار دسته دوم:

در برخی از موارد پیمانکار اصلی که با کارفرما قرارداد می‌بندد، بنا به دلایلی مثلاً فرصت کم داشتن و یا از پس قسمتی از کاربر نیامدن،  بخشی از قرارداد را به اشخاص ثانویه واگذار می‌کند. به این اشخاص ثانویه پیمانکار دسته دوم میگیم.

4-1- مشخصات اصلی پیمان

در هر پیمان (قرارداد) موارد زیر  را باید در نظر بگیرید:

• مشخصات دو طرف پیمان (کارفرما و پیمانکار)

• موضوع پیمان

• مبلغ پیمان

• مدت پیمان

 آموزش تصویری مفاهیم اولیه حسابداری پیمانکاری

در این قسمت آموزش تصویری مفاهیم اولیه حسابداری پیمانکاری را مشاهده می‌کنید که بخشی از پکیج حسابداری پیمانکاری(آفلاین) آموزشگاه حصین حاسب سپاهان هست.


مفاهیم اولیه پیمان

مفاهیم اولیه حسابداری پیمانکاری (ویدئو)

2- چرخه حسابداری پیمانکاری

طرح‌های بلندمدت پیمانکاری معمولاً در 3 مرحله انجام میشه که شامل مطالعات مقدماتی طرح، مطالعات تفصیلی طرح و اجرای طرح هست؛ که دو مورد اول مربوط به کارفرماست و درواقع با این مطالعات تصمیم می گیره کاری که مد نظرشه را به پیمانکار ارجاع بده یا نه؛ اما مرحله اجرای طرح تمام‌کاری است که توسط پیمانکار صورت می گیره و درواقع همان چرخه حسابداری پیمانکاریِ که قرارِ با اون آشنا بشیم.

1-2- شرکت در مناقصه

زمانی که کارفرما تصمیم گرفت پروژه را به پیمانکار ارجاع بده، از طریق برگزاری مناقصه این کارو انجام میده؛ و پیمانکار بعد از مطالعه تمام اسناد و مدارک مناقصه، با ارائه مبلغ پیشنهادیش طی نامه‌ای به کارفرما در مناقصه شرکت می کنه. در ضمن پیمانکار باید ضمانتنامه شرکت در مناقصه به کارفرما ارائه بده، چراکه اگر به هر دلیلی بعد از برنده شدن در مناقصه نتونست کار را قبول کنه کارفرما بتونه ضمانتنامه را به اجرا بذاره. در ادامه می تونید بخشی از آموزش تصویری انواع مناقصات را که قسمتی از آموزش پکیج حسابداری پیمانکاری (آفلاین) آموزشگاه حصین حاسب سپاهان هست را مشاهده کنید.

شرکت در مناقصه

در این بخش با مفهوم مناقصه و مزایده آشنا شوید

مناقصه( ویدئو)

2-2- تکلیف پیمانکاری که در مناقصه برنده نشده

روزی که مناقصه برگزار میشه به‌روز بازگشایی پاکات معروفه، چراکه پاکت‌هایی که توسط پیمانکاران برای شرکت در مناقصه ارائه‌شده، توسط هیئت برگزارکننده مناقصه باز می شه و مسلما به غیر از یک نفر همه بازنده این مناقصه هستند و کارفرما باید ضمانتنامه شرکت در مناقصه پیمانکارانی که برنده نشدن را پس دهد.

3-2- تکلیف پیمانکاری که در مناقصه برنده شده

کارفرما با توجه به آیتم‌هایی مانند پایین‌ترین قیمت پیشنهادی، صلاحیت انجام کار پیمانکاران که باید از طریق وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی تایید بشه؛ می تونید برای مشاهده شرایط و مدارک لازم به سایت svcc.mcls.gov.ir مراجعه کنید؛ و در نهایت یک نفر برنده خواهد شد. کارفرما از پیمانکار ضمانت‌نامه حسن انجام تعهدات درخواست میکند. پیمانکار بعد از طی مراحل قانونی برای دریافت ضمانتنامه با در دست داشتن گواهی ضمانتنامه برای انعقاد قرارداد مراجعه کرده و بعد از انعقاد قرارداد کارفرما ضمانتنامه شرکت در مناقصه پیمانکار برنده را آزاد می کند.

4-2- تحویل زمین توسط کارفرما

برای اجرای پروژه پیمانکاری نیازِ که کارفرما زمینی را برای تاسیس کارگاه و عملیات مربوطه به پیمانکار تحویل بده که تجهیز و هزینه‌های مربوط به کارگاه به عهده پیمانکار هست.

5-2- حسابداری پیمانکاری / اجرای پروژه و تهیه صورت وضعیت

پروژه پیمانکاری بعد از تحویل زمین و تجهیز کارگاه شروع میشه؛ اما تکلیف مبلغ پیمان چی میشه؟ مسلماً کل مبلغ پیمان به پیمانکار داده می شه اما نه اول کار یا آخر کار، چون در این صورت پیمانکار یا کارفرما باید سرمایه زیادی برای شروع فعالیت داشته باشن. بنابرایـن طی پروژه به‌تدریج هزینه‌های صـورت گرفته توسـط پیمـانکار در قالـب فرمی به نـام صورت‌وضعیت برای کارفرما ارسال میشه و در صورت تائید تمام یا بخشی از این هزینه‌ها توسط کارفرما به پیمانکار پرداخت میشه. 

6-2- تحویل موقت

بعدازاینکه 97% از عملیات پروژه انجام شد پیمانکار از طریق دستگاه نظارت تقاضای تحویل موقت می کنه. دستگاه نظارت پس از بررسی‌های لازم اگر پروژه نقصی داشت، دستور به رفعش در مدت‌زمان مشخص را میده و بعد از زمـان مشخص‌شده مجـدد بازدید می کنه و اگر مشکلی نداشت صورت‌مجلس موقت را صادر و برای کارفرما ارسال می کنه. در این مرحله ضمانتنامه حسن انجام تعهدات که در زمان قرارداد ارائه‌شده بود توسط کارفرما آزاد می شه.

7-2- تحویل قطعی

زمانی که کار 100% تکمیل شد پیمانکار درخواست تحویل قطعی میده و پس از بازدید کارشناسان مربوطه اگر پروژه نیاز به رفع نواقص داشت در مدت‌زمانی که مشخص‌شده باید توسط پیمانکار رفع بشه. نهایتا بعد از رفع ایرادات تحویل قطعی صورت می گیرد.

8-2- حسابداری پیمانکاری / دریافت مفاصا حساب بیمه

برای قراردادهای پیمانکاری سازمان تامین اجتماعی متناسب با نوع قرارداد نرخ‌های مشخصی را برای دریافت بیمه کارکنان در نظر می گیرن که پیمانکار وظیفه داره هرماه بر روی لیست حقوق و دستمزد بیمه کارکنان را رد کنه و زمانی که تحویل قطعی پیمان صورت گرفت باید به سازمان تامین اجتماعی مراجعه کرده و اگر بیمه‌های پرداختی در ماه‌های مختلف کمتر از مبلغ تعیین‌شده باشه، مابه‌التفاوت را پرداخت و برگ مفاصا حساب بیمه را دریافت و به کارفرما ارائه دهد.

و در آخر

مفاهیم حسابداری پیمانکاری و چرخه حسابداری پیمانکاری را باهم مرور کردیم و فهمیدیم اونقدری که برخی پروژه پیمانکاری را بزرگ می کنن، سخت نیست. فقط کافیه به همه این مراحل مسلط بشین و نحوه کار هر مرحله را به‌خوبی یاد بگیرین؛ و ما به شما پیشنهاد میدیم برای تسلط بر چرخه حسابداری پیمانکاری در سطح 5 پیشرفته دوره کارورزی حسابداری  آموزشگاه حصین حاسب که مربوط به کار در شرکتهای پیمانکاری می‌شود، شرکت کنید.